MB: Gıdada enflasyon rekoru kırıldı
Merkez Bankası, ocak ayı fiyat değişimleri için yaptığı değerlendirmede, gıdada yüzde 4.44 ile son beş yılın en yüksek fiyat artışının yaşandığını bildirdi. Banka, işlenmemiş gıda ürünlerinde de yüzde 8.82 oranı ile tarihsel olarak en yüksek artışın olduğunu kayıt altına aldı. Merkez Bankası, kira artışlarında yıllık olarak yüzde 20.33'e çıkıldığını da vurguladı.
Türk Telekom'un tarife düzenlemesinin mart ayında etkisini göstererek, enflasyonu artıracağı öngörülen değerlendirmede, ekmekte yıllık enflasyonun yüzde 18.38'e çıktığını işaret edildi.
Merkez Bankası, ocak ayı fiyat değişimine ilişkin değerlendirmesini yayınladı. Ocak ayında işlenmemiş gıda fiyatlarının, arz yönlü unsurların etkisiyle oldukça yüksek bir artış göstererek enflasyon üzerinde belirleyici olduğu kaydedilen değerlendirmede, işlenmemiş gıda ürünleri dışındaki fiyat hareketlerinin olumsuz bir görünüm arz etmediği, söz konusu grubu dışlayan özel kapsamlı göstergelerin tamamında yıllık enflasyonun gerilediği belirtildi. Bununla birlikte, hizmet fiyat enflasyonunda beklenen yavaşlamanın henüz gözlenmediği ifade edildi.
Yıllık enflasyon ocak ayında yükselirken, enflasyonun ana eğilimini ölçmeye yönelik olarak hesaplanan enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altın hariç TÜFE göstergesinin yıllık artışındaki yavaşlama eğiliminin belirginleştiği vurgulanan değerlendirmede, "İşlenmemiş gıda ürünlerini dışlayan tüm özel kapsamlı göstergeler ocak ayında gerilemiştir. Bunun yanında mevsimlik ürünler hariç TÜFE göstergesinin yıllık artış hızı da yavaşlamıştır" denildi.
LOKANTA-OTEL FİYATLARI ARTTI
Mal grubu fiyatlarının yüzde 0.93 oranında, hizmet grubu fiyatlarının ise yüzde 1.20 oranında arttığı ifade edilen değerlendirmede; "Hizmet grubu yıllık fiyat artışı bir önceki aya göre belirgin bir değişim göstermemiştir. Hizmet grubu fiyatları ayrıntılı incelendiğinde, kira ve lokanta?oteller grubunda yüksek artışların devam ettiği, ulaştırma hizmetleri fiyat artışlarının ise akaryakıt fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak yavaşladığı görülmektedir. Mal grubunda yıllık enflasyon işlenmemiş gıda fiyatlarının etkisiyle yükselmiştir" denildi.
DÖVİZ KURU YARDIMCI OLDU
Döviz kurunun istikrar kazanmasına ve iç talepteki yavaşlamaya paralel olarak enerji ve işlenmemiş gıda dışı malların yıllık fiyat artış hızındaki gerileme eğiliminin devam ettiği vurgulanan değerlendirmede, ocak ayı itibarıyla bu grupta yıllık enflasyonun yüzde 5.73 olduğu anımsatıldı.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarındaki yüzde 4.44 oranındaki yükselişin, son beş yılın en yüksek ocak ayı fiyat artışı olduğu kaydedilen değerlendirmede, "Bu gelişmede yüzde 8.82 oranıyla 2003 bazlı endekste tarihsel olarak en yüksek oranlı artışın yaşandığı işlenmemiş gıda ürünleri grubu fiyat gelişmeleri belirleyici olmuştur. Söz konusu artışla bu alt kalemde yıllık enflasyon yüzde 20.73 oranına ulaşmıştır" denildi.
GIDA UYARISI YAPILMIŞTI
Ocak ayı enflasyon gelişmelerinin son dönemde Merkez Bankası raporlarında sıkça dile getirilen gıda fiyatlarının enflasyon üzerinde önemli bir risk unsuru olduğu değerlendirmesini desteklediği vurgulanan değerlendirmede, "Bu dönemde gerek olumsuz hava koşulları gerekse bazı ürünlerde artan ihracat imkanları neticesinde önemli ölçüde yükselen sebze fiyatları, yüzde 4.44 oranındaki gıda ve alkolsüz içecekler grubu enflasyonunun yaklaşık 3.1 puanını oluşturmuştur" ifadesine yer verildi.
SEBZE HARİÇ ENFLASYON SIFIR
Sebze fiyatları hariç tutulduğunda ocak ayında enflasyonun sıfıra yakın gerçekleştiği kaydedilen değerlendirmede, "İşlenmemiş gıda ürünleri fiyatlarındaki gelişmelerin aksine, son iki ayda, işlenmiş gıda fiyatlarının yıllık enflasyonunda düşüş görülmüştür" denildi. Buğday başta olmak üzere hububat üretiminde gözlenen gerilemelerin, bu gruptaki fiyat gelişmeleri üzerinde etkili olmaya devam ettiği belirtilen değerlendirmede, şunlar kaydedildi:
EKMEKDE ENFLASYON YÜZDE 18.38
"Bu doğrultuda, ekmek ve tahıllar grubu fiyatlarındaki artışlar ocak ayında da devam etmiş, hanehalkı tüketiminde önemli bir yer tutan ekmek fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 18.38 oranına ulaşmıştır. Geçen yılın ocak ayında yüzde 6.25 oranında gerileyen giyim grubu fiyatları, bu yıl yüzde 8.43 gibi yüksek bir oranda gerilemiştir. Son yıllarda giyim grubunda yıllık enflasyonun diğer harcama gruplarına kıyasla daha düşük bir oranda kalmasında, küresel rekabet koşullarının etkili olduğu düşünülmektedir. Bu çerçevede, giyim grubunun enflasyondaki düşüş sürecine yaptığı katkının önümüzdeki dönemde de devam edeceği tahmin edilmektedir."
KİRA ENFLASYONU YÜKSELTTİ
Konut grubu fiyatlarının ocak ayında yüzde 1.18 oranında arttığına dikkat çekilen değerlendirmede, "Bu gelişmede, yüzde 1.59 oranında artan kira alt kalemi belirleyici olmuştur. Böylece kira kalemindeki yıllık artış oranı yüzde 20.33 seviyesine ulaşmıştır" saptaması yapıldı. Ocak ayında konut grubu fiyatlarında etkili olan diğer bir gelişmenin de fiyatı belediyeler tarafından belirlenen şebeke suyu alt kaleminde gözlenen yüzde 4.28 tutarındaki artış olduğu bildirilen değerlendirmede, ulaştırma grubu için şu saptamalarda bulunuldu:
OTOMOBİLDEKİ ARTIŞ AKARYAKITTAKİ DÜŞÜŞÜ GÖLGELEDİ
"Ulaştırma grubu fiyat endeksi, ocak ayında yüzde 0.03 oranında gerilemiş ve yıllık artış oranı yüzde 8.46'ya düşmüştür. Bu gelişmede ocak ayında akaryakıt fiyatlarında gözlenen yüzde 2.37 oranındaki gerileme etkili olmuştur. Otomobil fiyatlarındaki yüzde 1.65 oranındaki artış ise grup fiyatlarında akaryakıt ürünleri kaynaklı olumlu etkiyi sınırlayan bir gelişme olmuştur."
TELEKOM DÜZENLEMESİ ENFLASYONU ARTIRACAK
Haberleşme grubunda, cep telefonu görüşme ücretlerinde gözlenen artışların etkisi ile fiyatların ocak ayında yüzde 1.71 oranında arttığı ifade edilen değerlendirmede, "Grup fiyatları yıllık artış oranı yüzde 1.06 ile halen düşük bir seviyededir. Ancak, Türk Telekom'un telefon görüşme tarifelerinde yaptığı fiyat ayarlamalarının, Mart ayında grup fiyatlarına belirgin olarak yansıyabileceği düşünülmektedir. Mart ayında haberleşme grubunda telefon görüşme ücreti kaynaklı yüksek fiyat artışları beklenmektedir" denildi.
Ocak ayında yüzde 0.05 oranında azalış gösteren ÜFE'ye tarım sektörü 0.32 puan artırıcı yönde etki yaparken, sanayi sektörünün 0.37 puan azaltıcı yönde katkı sağladığı ifade edilen değerlendirmede, şöyle denildi:
"Bu dönemde özellikle kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, giyim ve ana metal sanayi sektörlerindeki fiyat azalışlarına bağlı olarak imalat sanayi fiyatları Aralık ayına göre yüzde 0.58 oranında azalmıştır. Petrol ürünleri fiyatlarında görülen azalışlara bağlı olarak kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri fiyatları geçen aya göre yüzde 7.96 oranında gerilerken, petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatları son birkaç aydır sergilediği düşüş eğiliminden sonra Ocak ayında yüzde 0.24 oranında artış göstermiştir."
GİYİM, GIDAYI DENGELEDİ
Üretici fiyat endeksi MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, enerji ve ara malları fiyatlarının ocak ayında gerilerken, sermaye ve dayanıklı tüketim malları fiyatlarında artış gözlendiği belirtilen değerlendirmede, "Ara malları fiyatları döviz kurunun istikrarlı seyriyle ocak ayında da gerilemeye devam ederken, dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki artış mobilya ve beyaz eşya fiyatlarında gözlenen yükselişlerden kaynaklanmaktadır" denildi. Giyim fiyatlarındaki düşüşün gıda fiyatlarındaki artışları dengelediği vurgulanan değerlendirmede, dayanıksız tüketim malları fiyatlarında ocak ayında aralık ayına göre önemli bir değişim gözlenmediği belirtildi. Petrol ürünleri fiyatları kaynaklı olarak 2006 yılı ağustos ayından bu yana azalış eğiliminde olan enerji fiyatlarının, aralık ayındaki artışından sonra 2007 yılının ocak ayında da gerileme kaydettiğinin altı çizilen değerlendirmede, yaklaşan gelişmeler olarak Telekom'un tarife düzenlemesinin mart ayındaki yansıması ile giyim ve ayakkabı grubunda indirim sezonunun sürmesi gösterildi.