Türk heyeti Parisi gezdiği için cep kullanıcıları 'beş harf için 100 milyon dolar' fazla para ödedi

GSM alfabesi oluşturulurken Türk heyetinin toplantılara katılmak yerine Paris turu yapmayı tercih etmesi Türkiye'ye pahalıya maloldu. Türkçede yer alan farklı 5 harf " ç, ğ, İ, ı, ş"i kullandığımızda iki kat ücret ödediğimiz gibi, bu karakterlerin ortak alfabeye girmesi için 100 milyon dolarlık yatırım yapmamız gerekiyor

Dünya GSM Birliği'nin 1998 yılında ortak alfabe belirlemek amacıyla düzenlediği toplantıya katılmak için Paris'e giden Türk heyetinin, toplantılara iştirak etmek yerine şehir turu yapmayı tercih etmesi Türkiye'ye pahalıya mal oldu. Türkçe kullanılan mesajlar normalinden 2 kat daha fazla ücretlendirilirken, Türkçe karakterlerin ortak alfabeye girmesi için 100 milyon dolarlık bir yatırım yapılması gerekiyor.

ALFABEYE GÖRE CEP

Cep telefonlarının gelişmeye başladığı 1998 yılında kısa adı ETSI olan Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Komitesi (European Telecommunications Standard Institute), cep telefonu cihazlarında ortak yazılım belirlemek için Fransa'nın başkenti Paris'te toplandı.Ortak alfabeye her ülke kendi özgün karakterlerini koymak için kıyasıya mücadele ederken Türk heyeti şehir turu yapınca, Türkçe'de yer alan farklı 5 harf GSM alfabesinde yer alamadı. Öneriler arasında Çince, Japonca, Arapça, İbranice ile Avrupa ülkelerinde kullanılan farklı karakterler bile yer aldı. Verilen önergelerin tamamına yakını kabul edildi ve o günden sonra cep telefonları bu alfabelerde mesaj yazmaya uygun üretildi.

2 KATI ÜCRET ÖDÜYORUZ

ETSI standartlarının belirlediği Standart GSM Alfabesi'nin (SGA) kullanıldığı mesajlarda 160 karakter bir kısa mesaj olarak tanımlandı. SGA dışındaki karakterler kullanıldığında ise kısa mesaj 70 karaktere düştü. Bu nedenle Türkiye yıllarca Avrupa'nın iki katı ücretle mesajlaştı.

TBMM'de kurulan Türkçe'nin yozlaşmasının önlenmesi ve etkin kullanımı için kurulan araştırma komisyonunda, "Türkçe harf kullanılan kısa mesajlar neden daha pahalı oluyor?" sorusu gündeme geldi. Sorunun çözülmesi için çalışma başlatılırken, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Telekomünikasyon Kurumu'ndan bilgi istedi. Yıldırım'a gönderilen bilgi notunda, pahalı mesajın nedenin GSM operatörleri olmadığı, cep telefonu üretiminde kullanılan yazılımların Türkçe karakterlere uygun olmadığı belirtildi. Notta yer alan bilgilere göre: "Türkçe'ye özgü Ç, Ö, Ü, ö, ve ü harfleri SGA'da yer aldığı için bu harflerin kullanılması mesaj büyüklüğünün 160 karakter olmasında soruna neden olmuyor. Bunun dışında ç, ğ, İ, ı, ş harflerinin kısa mesajda kullanılması durumunda bir kısa mesaj 70 karaktere düşüyor." Bu arada toplantıya katılmak yerine Paris'te şehir turu yapan heyetin kimlerden oluştuğu ise bütün araştırmalara rağmen bulunamadı.

Telekomünikasyon Kurumu, 5 karakterin SGA'ya dahil edilmesi ve cep telefonu üretiminde kullanılan yazılımların buna göre yapılması için 100 milyon dolara ihtiyaç olduğunu tespit etti. Sonuçta, 1998 yılı başında yapılan ETSI kongresine katılmak için Fransa'ya giden Türk heyetinin Paris'i gezme tutkusunun faturası harf başına 14 milyon dolara maloldu.

ÇIĞLIK: 78 BİT CİGLİK: 42 BİT

ETSI Konferansı'nda kabul edilen karakterler SGA (Standart GSM Alfabesi) olarak adlandırılıyor. Bu alfabe içerisinde yer alan karakterlerden bir tanesi 7 bit büyüklüğünde. ETSI standartlarına göre bir kısa mesaj 140 byte olarak tanımlanıyor ve bunun karşılığı olarak da 160 GSA harfinden oluşuyor. GSA dışında olan harfler de cep telefonu mesajında kullanılabiliyor. SGA dışında kalan harfler Unicode Standardı (Universal Code) olarak adlandırılıyor. Bu standarttaki bir harf 16 bit (2 byte) yer kaplıyor. Bu durumda 140 byte olarak tanımlanan kısa mesaj alanına SGA harfleriyle 160 karakter yazılabilirken, Unicode harfleriyle ancak 70 karakter yazılabiliyor. Örneğin, kısa mesajda Türkçe karakterlerden oluşan "çığlık" yazıldığı zaman 78 bit yer kaplarken, "ciglik" olarak yazıldığında 42 bit yer kaplıyor.