Cumhurbaşkanlığı Politika Kurullarında yaşanan 3 sorun

KAMU PERSONEL REJİMİNDE VE DEVLET TEŞKİLATLANMASINDA YAŞANAN SORUNLAR: CUMHURBAŞKANLIĞI POLİTİKA KURULLARI

Cumhurbaşkanınca alınacak kararlar ve oluşturulacak politikalarla ilgili öneriler geliştirme gibi görevleri bulunan Politika Kurulları 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde düzenlenmiştir. Bu yazıda söz konusu kurulların üye sayıları, kurul üyelerine ödenecek ücretler ve görev tanımları konusunda bazı değişikliklerin yapılması hususunda öneriler getirilmektedir.

1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 20 nci maddesinde Cumhurbaşkanlığı bünyesinde yer alan kurullar şu şekilde sayılmıştır:

a) Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu.

b) Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu.

c) Ekonomi Politikaları Kurulu.

ç) Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu.

d) Hukuk Politikaları Kurulu.

e) Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu.

f) Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu.

g) Sosyal Politikalar Kurulu.

ğ) Yerel Yönetim Politikaları Kurulu

Politika Kurulları üyelerinin sayısı yeniden düzenlenmeli

Politika Kurulları üyelerinin sayısının anılan CBK' da yeniden düzenlenmesi daha doğru olacak ve Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu' nun isminin değiştirilmesi ve bu Kurula yeni görev ve yetkiler eklenmesi yerinde olacaktır.

Diğer taraftan, Politika kurulları, başkanvekilleri ve üyelerini hüküm altına alan 21 inci maddede şu hüküm yer almaktadır:

"(1) Cumhurbaşkanı, kurulların başkanıdır.

(2)Kurullar en az üç üyeden oluşur. Kurul üyeleri Cumhurbaşkanınca atanır. Cumhurbaşkanı kurul üyelerinden birini başkanvekili olarak görevlendirir."

Söz konusu hükümde yer alan "en az üç" ifadesiyle üst sınır belirlenmemiş olup kamu kaynaklarının yerinde harcanabilmesi açısından bu ifadedeki "en az" ibaresinin çıkartılması ve "üç" ibaresinin ise "beş" şeklinde değiştirilmesi yerinde olacaktır. Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulu üyeleri Cumhurbaşkanına ilgili konularda rapor sunmakta, araştırmalar yapmakta ve bir nevi danışmanlık görevi üstlenmektedirler. Dolayısıyla 9 adet olan bu Kurulların, üyelerinin beş kişi ile sınırlanması toplamda 45 danışman rolü üstlenen kişinin olması anlamına gelecektir. Bu kurulların, görev alanlarıyla ilgili konularda danışmanlık görevini üstlenerek ilgili Bakanlıklarla koordineli şekilde çalışması sağlanacaktır.

Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulunun ismi değişmeli ve yeni görevler eklenmeli

"Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu" nun isminin "Sağlık Gıda ve Tarım Politikaları Kurulu" şeklinde değiştirilmesi yerinde olacaktır.

Ayrıca, Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu' nun görevleri 29 uncu maddede aşağıda yer verildiği şekliyle sayılmıştır:

"a) Sağlık sisteminin geliştirilmesi amacıyla politika önerileri geliştirmek, gıda sağlığı ve güvenliği konusunda araştırmalar yapmak, risk analizi yaparak gıda sağlığının korunması için politika önerileri geliştirmek,

b) Bitkisel ve hayvansal ürün arzının, ürün kalitesinin artırılmasına yönelik politika önerileri geliştirmek,

c) Su kaynaklarının etkin kullanılması, su israfının önlenmesine yönelik araştırmalar yaparak politika önerilerinde bulunmak,

ç) Sağlık ve gıdayla ilgili olarak üretim ve tüketim alışkanlıklarını iyileştirmek için araştırmalar yapmak,

d) Tarım ve hayvancılıkta yerli gen kaynaklarımızın korunması, ıslahı ve çeşitlendirilmesi için araştırmalar yapmak ve politika önerileri oluşturmak, destekleme politikaları geliştirmek,

e) Önleyici sağlık hizmetlerinin artırılarak sağlık hizmeti veren kuruluşların yüklerinin azaltılması ve etkinliklerinin artırılmasına yönelik araştırmalar yapmak ve önerilerde bulunmak,

f) Tıbbi teknolojiler ve ilaç sanayinin yerlileştirilmesi için politika önerileri oluşturmak,

g) Sağlık hizmetleri ve teknolojilerinde uluslararası gelişmeleri takip ederek, sonuçları raporlamak,

ğ) Toplumda artan hastalıkların önlenmesi ve azaltılmasına yönelik politika önerileri oluşturmak,

h) Biyogüvenlik alanında politika ve stratejilerin geliştirilmesini, uygulamanın izlenmesini sağlamak.

ı) Bağımlılıkla mücadele konusunda politika önerileri ve stratejiler geliştirmek,"

Bu görev ve yetkilere (ı) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bentlerin eklemlenmesi uygun olacaktır:

"(i) Tarım sektöründeki ürünlerde ve hayvancılıkta dışa bağımlılığı azaltacak politika önerileri geliştirmek ve ilgili Bakanlığın bu konudaki çalışmalarını izlemek ve raporlamak.

(j)Tarımsal üretimi destekleyici politikalar üretmek konusunda çiftçinin hayvancılık alanındaki sorunları hakkında çalışmalar yapmak ve bu konular hakkında rapor hazırlamak."

Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulu üyelerine yapılan ek ödemelerdeki sorunlar

Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulu üyelerine yapılan ek ödemelerde bazı sorunlar bulunmaktadır. 1 sayılı CBK' da yapılacak değişiklikle bu sorunlar da çözüme kavuşacaktır.

1 sayılı CBK'nın 35 inci maddesinde şu hüküm yer almaktadır:

". (2) Cumhurbaşkanlığına bağlı kurulların üyelerine, (100.000) gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda her ay ek ödeme yapılabilir. Bu ek ödeme, yapılacak işin niteliği, çalışma süresi ve üstlenilen görev dikkate alınarak her bir üye için farklı tutarlar belirlenebilir. Bu ödemeler hakkında aylıklara ilişkin hükümler uygulanır ve damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Bu ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye, ücret ve her ne ad altında olursa olsun yapılan benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmaz."

Söz konusu hükümde, damga vergisinin kesinti miktarının çok az olduğu göz önüne alındığında, yapılan ek ödemeden neredeyse hiç kesinti olmamaktadır. Ayrıca 100.000 gösterge rakamı memur maaş katsayısıyla çarpılırsa, 2023 Ocak-Temmuz arası dönemde verilen ek ödeme (100.000 x 0,433684) 43.368,4 TL'dir. "Bu ek ödeme, yapılacak işin niteliği, çalışma süresi ve üstlenilen görev dikkate alınarak her bir üye için farklı tutarlar belirlenebilir." ifadesinde ise anlam bozukluğu bulunmaktadır. Bu ifadenin de yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Beş üyeden oluşmasının uygun olduğu değerlendirilen kurul üyelerine yukarıda yer alan hükümdeki farklı ödeme usulü de uygulanmamalıdır. Bu hüküm kurul üyeleri arasında ayrımcılığa sebebiyet verebilecektir. Öte yandan, yukarıda yer verilen hükümdeki "ek ödeme yapılabilir" ibaresinin de "ek ödeme yapılır" şeklinde düzenlenmesi kurul üyelerinin çalışma barışı adına daha uygun olacaktır. Bu ibare değişikliğiyle birlikte kurul üyelerine her ay ek ödeme yapılması zorunlu olacak ve idarenin bu konuda takdir hakkı bulunmayacaktır.