Yüzde 25 oranına denk gelen artış, Ocak 2023 ile Temmuz 2023 tarihinde emekli olanlara farklı mı uygulanır?

Soru : Merhaba, Emekli maaş hesabı ile ilgili bir soru sormak istiyorum. Personel:

-Mühendis, -Ek Gösterge:4200, -Derece/Kadem:1/4, Hizmeti:25 Yıl 0 Ay, Kıdem Yılı:25 Yıl

Bu personel 01.01.2023 tarihinde emekli olunca 12.051,64 TL emekli aylığı alıyor. 01.07.2023 tarihinde emekli maaşına %25 zam yapıldı. Bu durumda bu personelin 01.07.2023 tarihi itibari ile maaşı:12.051,64 TL x 1,25 =15.064,55 TL oluyor.

Aynı personel 01.07.2023 tarihinde emekli olursa alacağı emekli maaşı ise:14.166,72 TL dir. Bu durumda 01.07.2023 tarihinde emekli olan biri 01.01.2023 tarihinde emekli olan birisinden; 5.064,55 TL-14.166,72 TL =897,83 TL daha az emekli maaş alacak.

Benim hesabımda mı bir hata var, yoksa durum gerçekten böyle mi? Teşekkür eder, saygılar sunarım.

Detaylar/Değerlendirmeler:

Memurlar ile emeklileri ve hak sahiplerinin aylıkları 25/8/2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2022/2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme gereği 2023 ikinci yarı yılı için % 17,55 oranında artırılmıştır.

Daha sonra 2023 yılı Temmuz ayı ödeme döneminden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren 7456 sayılı Kanun Madde 2 hükmü:

"8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

"EK MADDE 86- Bu Kanuna göre emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı ile dul ve yetim aylığı bağlananlara, ödenen aylıklar ve bu Kanunun ek 81 ve ek 85 inci maddeleri uyarınca yapılan ek ödemeler hariç aylıkları ile birlikte her ay itibarıyla yapılan ödemeler toplamının %6,34'ü oranında ilave ödeme yapılır.
Bu ödeme Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmesini izleyen iki ay içinde faturası karşılığında Hazineden tahsil edilir. Bu madde uyarınca yapılacak ödeme, 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesi uyarınca yapılacak ek ödemenin matrahına dahil edilmez.

Yukarıdaki hükümler 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar ile hak sahipleri hakkında ilgisine göre uygulanır."

HÜKÜMLERİN YORUMU:

Memur emeklilerinin ve vefat edenlerin hak sahiplerinin aylıkları toplu sözleşme hükmü gereği % 17,55 oranında artırılmış iken, daha sonra bu artış oranı 7456 sayılı Kanunla % 25'e tamamlanacak şekilde artırılmıştır. Yani, sadece aylık tutarlarının maddede belirtilen oran esas alınarak artırılması sağlanmaktadır.
Bu madde hükmüne göre, %17,55 oranında, yani 2023 ikinci yarıyılı için 0,509796 memur maaş katsayısı ile 7,979285 memuriyet taban aylığı katsayısı esas alınarak emekli aylığı ve emekli ikramiyesi hesabı yapılmaktadır. Bu hesaplar yapıldıktan sonra bulunan tutarın, bu madde hükmü uyarınca % 6,34 oranında artırılarak ödeme yapılmasının gerektiğini söyleyebiliriz.

Ayrıca, Ocak 2023 tarihinde emekli olan kişinin emekli aylığı SGK tarafından hiçbir işleme gerek kalmaksızın % 17,55 oranında artırılmakta (bu işlem 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 dokuzuncu fıkra hükmü gereği olmaktadır) ve bu artırılan tutara da belirttiğimiz gibi % 6,34 oranında bulunan tutarın ilave edilmesi gerektiğini söyleyebiliriz.

(5510 sayılı Kanun Geçici Madde 9. Fıkra hükmü: "5434 sayılı Kanuna göre ödenen aylıklar ile bu madde kapsamında bağlanacak aylıklar, memur maaş katsayılarındaki artışlara göre yükseltilir. Ayrıca 5434 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra barem, teşkilat, kadro ve sair kanunlar ile aynı rütbe, kadro ve sair kanunlarda yapılacak değişiklikler sonucunda aylık tutarlarında meydana gelecek yükselmeler, aynı rütbe, kadro unvanı ve dereceden bağlanmış bulunan emeklilik, malullük ve vazife malullük aylıkları ile dul ve yetim aylıkları hakkında da uygulanır. ")
Dolayısıyla, Ocak 2023 tarihi ile Temmuz 2023 tarihinde emekli olan emsal kişilerin alacakları tutar aynı olacaktır. Sadece farklılık birisi diğerinden 6-7 ay daha fazla hizmeti olacaktır.
Ancak, söz konusu maddede bu düzenlemeler sonrasında emekliye ayrılacak olanlara ödenecek emekli ikramiyesi hesabında toplam artış % 25 olmayacağı, yani % 6,34 artışın uygulanmayacağı, emekli ikramiyesi hesabında % 17,55 oranının esas alınacağı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, yine 7456 sayılı Kanunun 28. Maddesi ile verilen ve seyyanen olarak maaşlara eklenen 8077 TL. zam sadece görevde olan memurlara yönelik bir düzenleme olmakta, bu düzenleme emekli ve hak sahiplerinin aylıklarına yansıtılmamaktadır.

Genel Değerlendirme:

Yapılan düzenlemelerin yerinde olduğunu düşünmekteyiz. Ancak, eksikliklerin de olduğunu ve yapılması gereken başka konularında olduğunu ve memurların bu tür konularda beklentilerinin de olduğunu belirtmek isteriz.

Seyyanen verilen zamların emekli ve hak sahiplerinin de aylıklarına yansıtılması.

Daha önce yapılan ek gösterge düzenlemesinden mağdur olan kesimlerin de, yani 1. Dereceye ulaşmış yüksekokul mezunu memurlardan unvan ayırt edilmeksizin tamamına yansıtılması.

İdareci görevlerde bulunanlara da ayrıca, makam, görev tazminatı gibi ilave bir ödemenin yapılması.

Değerlendirmelerini sitemizde yaptığımız bir başka konu olan memurların çalıştıkları yıllarla orantılı olan kıdem aylığı gösterge rakamlarının da güncellenmesi.

Emekli ikramiye ödemelerinde 1 yıldan az olan sürelere de emekli ikramiyesi ödenmesi.

5434'e tabi emeklilikte emekli aylık ve ikramiye hesabı için; 5550'a tabi emeklilikte ise sadece ikramiye hesabı için; https://www.memurlar.net/hesaplama/emekli-maas/ adresimiz ziyaret edilebilir.