Limanlarda Yük ve Konteyner Elleçlemesinde Rekor Artış
Türkiye, deniz yolu taşımacılığında önemli bir merkez haline geldi. Limanlarda elleçlenen yük ve konteyner miktarı son yıllarda rekor seviyelere ulaştı. Ro-Ro hatları sayesinde Avrupa ile bağlantılar güçlendi, çevre dostu ve ekonomik taşımacılık öne çıktı. Yeni teşviklerle sektörün büyümesi hedefleniyor.

Bakan Uraloğlu, Türkiye'nin dış ticaret taşımalarının yüzde 86'sının deniz yolu ile gerçekleştirildiğini belirterek, "2002 yılından bu yana limanlarımızda elleçlenen yük miktarı yüzde 180, konteyner miktarı ise yüzde 443 artmıştır" açıklamasını yaptı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye-İtalya Arasında 10 bininci Ro-Ro Seferi Töreni'nde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin tarih boyunca hem coğrafi hem de kültürel olarak Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının, kadim medeniyetlerin ve ulaşım koridorlarının kesişme noktasında yer aldığını vurguladı.
Türkiye'nin Stratejik Konumu ve Denizcilik
Türkiye, İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü elinde tutarak Akdeniz ve Karadeniz havzasındaki ülkelerin deniz ulaşımı ve uluslararası ticaret faaliyetleri açısından kilit bir geçiş noktası olarak ekonomik ve politik dengeleri belirleyici bir rol üstlenmektedir. Geçen yıl dünya yük taşımacılığının yüzde 88'i deniz yollarıyla gerçekleşmiş, küresel deniz yolu yük trafiği 12 milyar 643 milyon tona ulaşmıştır.
Türk Denizcilik Sektöründe Büyüme
2002 yılında 8,9 milyon DWT kapasiteyle dünyada 17'nci sırada yer alan Türk sahipli filo, 2024 yılı sonunda 52,9 milyon detveyt tona ulaşarak dünyada 11'inci sıraya yükselmiştir. 2 bin 154 gemiden oluşan filo, bir önceki yıla göre yüzde 6,2'lik bir artışla büyümeye devam etmektedir. Ocak-nisan döneminde limanlarda elleçlenen yük miktarı yaklaşık 182 milyon tona çıkmıştır.
Limanlarda Yük ve Konteyner Artışı
- Elleçlenen yük miktarı: Yüzde 2 artışla 531 milyon 737 bin 358 ton
- Konteyner miktarı: Yüzde 7,8 artışla 13 milyon 529 bin 729 TEU
- Ocak-nisan dönemi yük miktarı: Yüzde 1,4 artışla 181 milyon 904 bin 970 ton
- Konteyner miktarı: 4 milyon 451 bin 227 TEU
Ro-Ro Taşımacılığının Önemi ve Gelişimi
Ro-Ro taşımacılığı, kombine taşımacılığın en işlevsel türlerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Türkiye'nin coğrafi konumu, bu taşımacılık türünü kara yoluyla yapılan uluslararası eşya taşımacılığına yeni çıkış yolları ve güzergahlar sunan bir avantaja dönüştürmüştür. Avrupa, Ege, Karadeniz ve Marmara denizlerinin coğrafi yapısı Ro-Ro taşımacılığını daha cazip hale getirmiştir.
Kombine Taşımacılıkta Teşvikler ve Destekler
- 2022 yılı ağustos ayında, Karayoluyla Taşınan Yüklerin Denizyoluna Aktarılmasının Desteklenmesi Hakkındaki Yönetmelik yürürlüğe kondu.
- Sefer mesafesi 20 deniz milinin altında olan Türk bayraklı gemilerin donatanlarına yük birimi başına 20 dolar destek veriliyor.
- Kılavuzluk ve römorkaj ücretleri bakanlık tarafından karşılanıyor.
Ro-Ro Hatları ve Taşıma Rakamları
Türkiye'den Avrupa'ya toplam 18 Ro-Ro hattı bulunmakta olup, Trieste, Patras, Bari, Sete, Lavrio, Sakız Adası, Marsilya, Valensiya ve Anvers gibi Avrupa'nın 9 önemli limanına ulaşılmaktadır. Karadeniz'de Samsun, Karasu ve İstanbul kalkışlı 5 hat ile Tuapse, Novorossisk ve Köstence'ye, Akdeniz'de ise Mersin ve Taşucu kalkışlı yine 5 hat ile Gazimağusa, Girne, Trablusşam'a varılmaktadır. Toplamda 28 Ro-Ro hattı güzergahı mevcuttur.
- 2024 yılında yurt dışı bağlantılı düzenli Ro-Ro hatlarında: 706 bin 387 araç taşındı.
- Araçların yüzde 69'u Avrupa bağlantılı hatlarda, yüzde 15,5'i Akdeniz'de, yüzde 15,2'si Karadeniz'de taşındı.
İtalya Hattının Önemi ve DFDS'nin Rolü
- Avrupa taşımalarının yüzde 68'i İtalya hattında gerçekleşiyor.
- 2024'ün ilk dört ayında yurt dışı bağlantılı Ro-Ro hatlarında taşınan araç sayısı: Yaklaşık yüzde 8 artışla 246 bin 816'ya ulaştı.
- DFDS Denizcilik ve Taşımacılık AŞ'nin acenteliğini yaptığı 22 farklı gemiyle limanlarda: 7 milyon 914 bin 394 ton yük elleçlendi.
- Ro-Ro hatlarında taşınan araçların yüzde 58'i (409 bin 529 adet) DFDS tarafından taşındı.
Yeni Destinasyonlar ve Gelecek Planları
Bakan Uraloğlu, Türkiye'nin coğrafyasının hareketliliğine dikkat çekerek, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona ermesiyle yeni destinasyonların gündeme gelebileceğini belirtti. Akdeniz'de de farklı ülkelerle görüşmelerin sürdüğünü ve önümüzdeki günlerde mutlaka yeni destinasyonların olacağını ifade etti.