Rize Gastronomisi Dünya Pazarına Göz Dikti: Hedef, Havyar ve Mersin Balığı İhracatında Liderlik

10 Ekim 2025 tarihinde başlayan 5. Rize Gastronomi Etkinliği kapsamında Rize Belediyesi'nin yaptığı yazılı açıklamada Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, "Rize'de Ortadoğu'nun en büyük limanı yapılıyor. Su ürünleri üreticiliği son yıllarda büyük bir ivme kazandı, yatırımlar giderek artıyor. Hedefimiz, Türkiye Cumhuriyeti'nin 1936'daki 2. Sanayi Planı'nda yer alan Mersin balığı üretim ve ihracatını artırmak; Türk somonunda ve hamside olduğu gibi Mersin balığı ve havyarda da Türk markasını güçlendirmektir" dedi.

Mersin Balığı ve Havyarda 2034 Pazar Liderliği Hedefi

Belediye Başkanı Metin, Rize'nin gastronomi alanındaki yeni hamlelerini açıklarken, özellikle Mersin balığı yetiştiriciliğinde kaydedilen ilerlemeye dikkat çekti. Metin, "Hedefimiz, 2034 yılında 963,71 milyon dolar olması öngörülen dünya havyar pazarında önemli bir oyuncu olmak" dedi.

Rize'nin 1950'lerde tüm dünyaya ihraç edilen Mersin balığı havyarı üretimini Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ile yürütülen projelerle canlandırdığını ifade eden Metin, "Mersin havyarı dünyanın en pahalı yiyeceği; kilosu 10 bin dolardan satılıyor. Gramı 1 dolardan ihraç edilen bu ürünle Karadeniz'den dünyaya sağlık ihraç edeceğiz" çağrısında bulundu.

"Aromatik Yeşil Mutfak" Vurgusu

Rize gastronomisinin yıllarca yalnızca karalahana ve hamsiden ibaret sanıldığını belirten Metin, kentin asıl gücünün topraktan ve sudan gelen "aromalar ve sağlıklı gıdalar" olduğunu vurguladı. Bu yılki etkinlik mottosunun "Aromatik Yeşil Mutfak" olarak belirlendiğini aktaran Başkan, karalahana, pazı, likapa, karayemiş gibi yöreye özgü tarımsal ürünlerin de dünya mutfaklarında sağlıklı beslenmenin yükselen değerleri arasında yer aldığını kaydetti.

Zengezur Koridoru Ticaret Üssü Rize

Başkan Metin, Rize'nin lojistik konumunun önemine de değindi. Liman, Ovit Tüneli ve Zengezur Koridoru yatırımının, Türkiye'yi modern İpek Yolu üzerinde deniz mahsulleri ihracatında önemli bir "stok ve aktarma merkezi" yapabileceğini söyledi. Metin, Rize'nin hedefinin bu konuda güvenilir bir üs ve tedarikçi olmak olduğunu belirtti.

Metin ayrıca, bölge kültüründe yer alan tuzlanmış hamsinin (ançüez) de hedef pazarlarından biri olduğunu belirterek, "Hedefimiz, modern ançüez üretim tesisleri kurmak" açıklamasını yaptı.

Bilimsel Destek: Nesli Tükenme Tehlikesindeki Mersin Balığı

Etkinlik kapsamında açıklamalarda bulunan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlker Zeki Kurtoğlu ise Mersin balığı yetiştiriciliği çalışmalarına dair bilgi verdi. Almanya'dan getirilen döllenmiş yumurtalarla başlanan üretimin 14. yılına ulaştığını belirten Kurtoğlu, Sibirya ve Karaca Mersin balığı olmak üzere iki farklı tür yetiştirdiklerini söyledi.

Prof. Dr. Kurtoğlu, nesli tükenme tehlikesinde olan ve 250 milyon yıldır dünyada varlığını sürdüren Mersin balığından yüksek kolajen içerdiği için medikal ürünler ve deri sektörü için hammadde de üretilebileceğini ekledi.

Yoğun ilgi gören 5. Rize Gastronomi Etkinliği, 10 Ekim'de başlayıp, yarışmalar, şef söyleşileri ve atölyelerle 12 Ekim'de sona erecek