Doç. Dr. Sayın Hüseyin Çelik'in Dikkatine... Yardımcı Doçentlerin Sorunları 'Hala' Çözüm Bekliyor

Sayın Milletvekilim;

TBMM'de 21. Dönem 2. Yasama Yılı, 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba ve 22/Haziran/2000 Perşembe tarihinde görüşülerek kabul edilen 4584 sayılı yasanın [434 sıra sayılı yasa teklifi] TBMM görüşmeleri sırasında vermiş olduğunuz aşağıdaki değişiklik önergelerini takdirle karşılamıştık.

Ancak, söz konusu tarihte verilmiş olan değişiklik önergeleri dönemin iktidarının sayısal çoğunluğu sebebiyle reddedilmişti. Aynı önerilerinizi Samsun Milletvekili Sayın Mehmet TEKELİOĞLU tarafından verilen ve kamuoyunda ?öğrenci affı? olarak bilinen yasa teklifi içinde yer alacak şekilde tekrarlamanızı temenni ediyoruz.

1) Hüseyin Çelik (VAN) : [21. Dönem 2. Yasama yılı 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba 58. Sayfa ] Yardımcı doçentler de öğretim üyesi olmaları hasebiyle, öğretim üyeleri arasında bu farklılığı kaldırmak ve yardımcı doçentlerin kendilerini daha iyi hissetmeleri, rahat hissetmeleri -ancak, bu rahatlık, atalete düşmek ve tembelliğe kapılmak anlamında değil- özlük hakları itibariyle kendilerini daha rahat hissetmeleri için, onların da daimî kadrolara atanmaları gerektiğini düşünüyoruz.

2) Musa Uzunkaya [Samsun], Hüseyin Çelik (VAN) : [21. Dönem 2. Yasama yılı 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba 71. Sayfa ] "12 yıllık görev süresi sona erdiği için üniversitelerde başka görevlere atanan yardımcı doçentler halen bulundukları kadrolara yeniden yardımcı doçent olarak atanırlar." "Yardımcı doçentlik kadrosunda görev yapan öğretim elemanlarının çalışma sürelerindeki sınırlama kaldırılmıştır. Yardımcı doçentler de tıpkı doçentler ve profesörler gibi daimi kadrolara atanırlar."

3) Musa Uzunkaya (Samsun), Akif Gülle (Amasya), Mahmut Göksu (Adıyaman), Mehmet Çiçek (Yozgat) : [21. Dönem 2. Yasama yılı 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba 71. Sayfa ] Görüşülmekte olan 434 sıra sayılı yasa teklifinin geçici 47 nci maddesinin üçüncü fıkrasının "1996-97 yılından kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar yüksek lisans, doktora ve doçentlik yabancı dil sınavında 100 üzerinden 50 ve daha yukarı puan alanlar veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen ve YÖK tarafından da benimsenen herhangi bir dil sınavından denk puan alanlar bir defaya mahsus başarılı sayılırlar. Kanunun yürürlük tarihinden itibaren ise lisans ve doktora yabancı dil imtihanı için 100 üzerinden 50, doçentlik için ise 60 puan alanlar yabancı dilden başarılı sayılırlar" şeklinde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.

4) Hüseyin Çelik (Van), Musa Uzunkaya (Samsun), Azmi Ateş (İstanbul), M. Necati Çetinkaya (Manisa) [21. Dönem 2. Yasama yılı 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba 72. Sayfa ] 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa Geçici Maddeler Eklenmesine Dair Kanun Teklifinin geçici 47 nci maddesinin ikinci paragrafının ikinci satırındaki "sınırlama" kelimesi ile "kaldırılmıştır" kelimesi arasına "ve sözleşme yenileme" kelimelerinin eklenmesini ve ikinci paragrafın sonuna "Daha önce sözleşmesi yenilenmeyenler kadrosu boş ise önceki kadrosuna, doldurulmuş ise üniversite bünyesinde boş bulunan bir başka kadro aktarılarak önceki kadrolarına kanunun yayımından itibaren iki ay içinde müracatları halinde dönebilirler. Yardımcı doçentler daimî öğretim üyesi olarak görev yaparlar. Derece ilerlemesi 1 inci derecenin en üst kademesine kadar devam eder. Doktorada yeterliğe girecekler ile doçentliğe başvuracak öğretim elemanlarının bir defaya mahsus olmak üzere, yabancı dilden muaf tutularak, doktora aşamasındakiler yeterliğe, doçentlik için en az üç yıl bekleyen doktor unvanını almış olanlar, yabancı dil imtihan sonucuna bakılmaksınız doçentlik bilim imtihanına kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde girebilirler" cümlelerinin eklenmesini, Üçüncü paragrafın üçüncü satırındaki "65 (altmışbeş)" rakamının "60 (altmış)" olarak değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.

5) Hüseyin Çelik (Van), [21. Dönem 2. Yasama yılı 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba 75. Sayfa ] Görüşülmekte olan 434 sıra sayılı yasa teklifinin 1 inci maddesi kapsamında bulunan geçici madde 47'nin ikinci paragrafının aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz. : "Yardımcı doçentlik kadrosunda görev yapan öğretim elemanlarının çalışma sürelerindeki sınırlama kaldırılmıştır. Yardımcı doçentler de, tıpkı, doçent ve profesörler gibi daimi kadrolara atanılar."

6) Musa Uzunkaya (Samsun), [21. Dönem 2. Yasama yılı 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba 75. Sayfa ] : Görüşülmekte olan 434 sıra sayılı yasa teklifinin geçici 47 nci maddesinin üçüncü fıkrasının "1996-97 yılından kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, yüksek lisans, doktora ve doçentlik yabancı dil sınavında 100 üzerinden 50 ve daha yukarı puan alanlar veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen ve YÖK tarafından da benimsenen herhangi bir dil sınavından denk puan alanlar bir defaya mahsus başarılı sayılırlar. Kanunun yürürlük tarihinden itibaren ise, lisans ve doktora, yabancı dil imtihanı için 100 üzerinden 50, doçentlik için ise 60 puan alanlar yabancı dilden başarılı sayılırlar" şeklinde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.

HAZIRLANMAKTA OLAN YÜKSEKÖĞRETİM KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA TEKLİF

MADDE 1. ? 4.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 23/a maddesinin 3. bendi kaldırılarak, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Yardımcı doçentlik kadrosunda görev yapan öğretim elemanlarının çalışma sürelerindeki sınırlama kaldırılmıştır. Yardımcı doçentler de tıpkı doçentler ve profesörler gibi daimi kadrolara atanırlar.

GEREKÇE :

1) Yardımcı Doçentlerin görev sürelerindeki sınırlama TBMM'de 21. Dönem 2. Yasama Yılı, 114. Birleşim 21/Haziran/2000 Çarşamba ve 22/Haziran/2000 Perşembe tarihinde görüşülerek kabul edilen 4584 sayılı yasanın geçici 47. maddesi ile tamamen kaldırılmıştır. Ancak, bir yargı organı olan Danıştay 1. Dairesi, (Esas No: 2000 /202 - Karar no: 2001 / 16) kararı ile kendisini adeta bir yasama organı yerine koyarak bu kanunu tevil edilmiştir. Danıştay 1. Dairesi, bunun bir af niteliğinde olduğu, bu sebeple, iki ay içinde müracaat edenlerin bu haktan yararlanabileceği , bunun dışında hiç kimsenin yararlanamayacağı gerekçeleri ile bu kanunu işlemez hale getirilmiştir. Diğer yandan, Danıştay 8. Dairesinin 18.12.2002 gün ve E:2002/3302, K:2002/6029 sayılı kararı ile ?4584 sayılı af niteliğindeki Kanun hükümleri uyarınca yardımcı doçentlerle ilgili çalışma süresinin sınırı olan 12 yıla kadar atanabilme koşulu kaldırılmış olduğundan, davacının yardımcı doçentliğe atanma isteminin salt on iki yılın dolduğu gerekçesiyle reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.? ifadesini kullanarak bu konudaki belirsizliğe de son noktayı koymuştur. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı kanunun uygulanması ile ilgili kendisine ulaşan itirazları değerlendirerek ?çıkartılan 4584 sayılı yasa ile 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 23 üncü maddesinin (a) fıkrasının 2 inci bendinin hala iptal edilmediğini, 12 yıl sınırlamasının devam ettiğini, bu konuda alınan mahkeme kararlarının tüm akademisyenleri bağlayıcı nitelikte olmadığı ve sadece mahkeme kararının dava açan kişilere münhasır olduğunu? açıklamıştır. Bu durum üniversitelerde büyük bir kargaşaya yol açmış, yardımcı doçentlerin gelecekleri adeta rektörlerin inisiyatifine bırakılmıştır. Yeni bir düzenleme ile bu yanlışlığın giderilmemesi birçok davanın açılmasına ve yargının gereksiz yere meşgul edilmesine yol açacaktır. Ayrıca kazanılan her davadan sonra alınacak tazminatlar devlete büyük bir yük getirecektir.

2) Halihazırda, üniversitelerin yardımcı doçent kadrolarında bulunan öğretim üyeleri, her iki üç yılda bir sözleşme yenileme veya yenileyememe ve oniki yılın sonunda üniversiteden atılmayla yüz yüzedir. Bu durum, huzursuzluğu artırmakta ve ilmî çalışmaları engellemektedir. Devlet memuriyetinin her alanında birinci derecenin en üst kademesine yükselebilen bu öğretim üyeleri, üniversite öğretim üyesi olunca bu haklarını kaybetmişlerdir. Bu adaletsizliğin giderilmesi gerekmektedir. Türk üniversitelerinde uygulanmakta olan kariyer sistemi, ilmin gelişmesine, insanlığın faydasına, ülkenin kalkınmasına herhangi bir katkı sağlamamıştır. Bu zamana kadar, kariyer sahipleri; ilmî tespit, orijinal eser, buluş ve icat itibariyle dikkat çekebilecek bir varlık ortaya koyamamıştır. Bu zamana kadar, kariyer sahiplerinin yazdıkları kitap ve makale sayısı yüzbinleri hatta milyonları bulmuş olması gerekirken, ortaya çıkan gerçek bunun tamamen zıddı olarak görülmektedir. Öyle acı bir gerçek ortaya çıkmaktadır ki, dünya ülkelerinden çok farklı bir sistem uygulayan Türkiye, söz konusu akademik yapılanmanın neticesi olarak ilmin, ülkenin ve insanlığın gelişmesine gözle görülebilir bir katkı sağlayamamıştır. Türkiye, araştırmayı ve çalışmayı teşvik edecek, dünya çapında yeni ve çok sayıda eserlere imza koyacak daha faydalı ve gerçekçi bir akademik yapılanmayı gerçekleştirmek zorundadır. Türkiye, en azından Avrupa Birliğine uyum yasaları çerçevesinde Avrupa veya Amerikan üniversitelerinin akademik yükseltilmesine uygun, hatta verimi artıracak ve diğer ülkelerin de emsal kabul edebileceği çalışmayı ve araştırmayı teşvik eden ve ödüllendiren bir sistemi kurmak mecburiyetindedirler. Halihazırdaki piramit sistem ve buna uygun idarî yapılanmayla, kavgadan, gürültüden, huzursuzluktan, ülkeyi geriye götürmekten, ilmî çalışma yerine hizipleşmekten, hoş olmayan gelişmelerden ve zarar vermekten başka bir netice elde edilemez.

3) Bu teklifin yasalaşmasından önce süreler dolduğu için yardımcı doçentlik görevinden ayrılmış bulunanların tekrar yardımcı doçentliğe atanmaları hem bu kanun teklifinin ruhuna ve esprisine uygundur hem de genelde lisan barajını aşamadıkları için süresini doldurmuş olan yardımcı doçentleri, bu kanun teklifiyle getirilen kolaylıktan istifade ettirmek gerekmektedir.

4) Yardımcı doçentlik öğretim üyeliği kategorisine girdiği için, öğretim üyeleri arasında geçici kadro, daimi kadro gibi bir ikilik yaratmak doğru değildir.

GEÇİCİ MADDE 1. ? 4.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununa aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.

Daha önce, 12 yıllık görev süresi sona erdiği için üniversitelerde başka görevlere atanan, görevlerine son verilen veya sözleşmesi yenilenmeyenler kadrosu boş ise önceki kadrosuna, doldurulmuş ise üniversite bünyesinde boş bulunan bir başka kadro aktarılarak önceki kadrolarına kanunun yayımından itibaren iki ay içinde müracatları halinde dönebilirler. Halen askerlik görevini yapmakta olanların terhislerinden sonraki iki ay içerisinde müracaat hakları saklıdır. Gözlem altında veya tutuklu bulunanlar, bu hallerinin sona ermesini takip eden iki ay içerisinde müracaat ettikleri takdirde, bu Kanun hükümleri çerçevesinde haklarını kullanabilirler.

GEÇİCİ MADDE 2. ? 4.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununa aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.

"2000-2001 yılından kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar yüksek lisans, doktora ve doçentlik yabancı dil sınavında 100 üzerinden 50 ve daha yukarı puan alanlar veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen ve YÖK tarafından da benimsenen herhangi bir dil sınavından denk puan alanlar bir defaya mahsus başarılı sayılırlar. Kanunun yürürlük tarihinden itibaren ise lisans ve doktora yabancı dil imtihanı için 100 üzerinden 45, doçentlik için ise 60 puan alanlar yabancı dilden başarılı sayılırlar"

GEÇİCİ MADDE 3. ? 4.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununa aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.

?Doktorada yeterliğe girecekler ile doçentliğe başvuracak öğretim elemanlarının bir defaya mahsus olmak üzere, yabancı dilden muaf tutularak, doktora aşamasındakiler yeterliğe, doçentlik için en az üç yıl bekleyen doktor unvanını almış olanlar, yabancı dil imtihan sonucuna bakılmaksınız doçentlik bilim imtihanına kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde girebilirler"

GEREKÇE :

1) Bu kanun teklifiyle, lisansüstü eğitim görürken, doktora öğrencilerine yabancı dil sınavlarında başarısız olanlara yeni bir hak, atıl hale gelmiş binlerce yardımcı doçente, öğretim elemanlarına kurumlarına dönme hakkı veriliyor.

2) Bu teklifle, doktora ve yabancı dil sınavlarındaki puanlar makul noktaya getirilmiştir; yurt dışında yükseklisans ve doktora yapanların mağduriyetleri giderilmiş, ülkemizde eğitim ve öğretimlerine tekrar devam hakkı sağlanmıştır.

3) Türkçe'nin ilim dili kabul edilmediği, herhangi bir yabancı dilden, yapılan test sonucu bir miktar puan almayı ilim kabul eden, ilmin zirvesi gibi gören anlayışın sahibi bir sistemden ne ilme, ne ülkemize, ne de insanlığa bir fayda beklenemez. Söz konusu dil imtihanını geçmiş olanların çok az bir kısmı hariç, büyük bir bölümü ne yabancı yayınları takip edebilecek yeterliliği vardır, ne de herhangi bir ilmî toplantıyı o dilde takip edebilme kabiliyeti ve bilgi birikimine sahiptir. Türk akademik yapısını, ilme, ülkeye, insanlığa ciddî faydalar sağlayan, dünya çapında ilmî araştırma, tespit ve buluşların yapıldığı, çalışmanın, araştırmanın ödüllendirildiği, teşvik edildiği ve aynı zamanda en az bir lisanın konuşulup, okunup, yazılabildiği bir hale getirebilmek için yeni bir sisteme geçilmesi mecburiyeti kaçınılmaz görünmektedir.

4) Af, bir muafiyet ve imkân hazırlamaktır. Şimdiye kadar çeşitli nedenlerle imtihana girmiş; ancak, başarılı olamayanlardan 50 ve üzeri puan alanlar için bir hak getirilmekte, kanunun yürürlük tarihinden sonra ise puanda bir seviye farkı ortaya konulmaktadır.

5) Bugüne kadar imtihana giren çok sayıda doktora öğrencisi ve yardımcı doçent, imtihanlarda gerekli başarıyı gösterememiş olup büyük bir yığılma meydana getirmişlerdir. Bu yığılmanın önlenmesi, akademik araştırma yapan uzmanların kendi alanlarında yabancı dilde başarılı olabilmeleri için üç temel branştan (tercihlerine göre) imtihana girebilmeleri sağlanmaktadır.

Y.Doç.Dr. Ali KAYGISIZ
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Ziraat Fakültesi KAHRAMANMARAŞ-TÜRKİYE
Tlf = 0(344) 2237666 - 429 , faks : 0-344-2230048 , cep : 0-535-5727044
E - Posta : [email protected] , [email protected]