Çocuk gelinler için yeni düzenleme şart

BURCU ÇALIK

Aileve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi'nin resmi nikah olmadan dini nikah yaptıran ve bu nikahı kıyan görevliye hapis cezası öngören kanun hükmünü iptal etmesi üzerine 'çocuk gelin' sorununun artmaması için harekete geçti. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam, "Bakanlık olarak 18 yaş altı çocukların bir nikah töreniyle gayrı resmi evlendirilmelerini engellemek üzere yeni bir çalışma yapmamız gerekecek" dedi. Edinilen bilgiye göre Bakanlık hukukçuları 18 yaş altı tüm evliliklere verilen cezaların pekiştirilmesini sağlayacak yasal düzenleme önerisini gündeme getirmeye hazırlanıyor.

AĞIR YAPTIRIM ÖNERİSİ

Bir televizyon programına konuk olan Bakan İslam, "Bu kararın bu tür evliliklere kapı açacak bir cesaretlendirmeye yol açmaması gerekiyor. Onunla ilgili yeni bir çalışma yapmamız gerektiği anlaşılıyor. Hemen oturup bunu çalışmamız gerekecek" ifadesini kullandı. SABAH'ın edindiği bilgilere göre; Bakan İslam'ın verdiği talimat ile çalışmaya başlayan hukukçular, 18 yaş altı çocukları evlendirmeye ilişkin cezaları pekiştirecek, bu suçun para cezasına çevrilmesini önleyecek bir öneri getirmeye hazırlanıyor. Resmi nikah olmaksızın imam nikahı kıyılması halinde verilen 2 aydan 6 aya kadar hapis cezası zaten yeterince uygulanmıyor ya da genellikle para cezasına çevriliyor. Bu da toplumda caydırıcı anlamda bir karşılık bulmuyor. Bakanlık hukukçuları, 18 yaş altı tüm evliliklere ağır cezaların getirilmesi ve böylelikle çocukların erken yaşta evlendirilmesine yönelik caydırıcı bir sistemin işletilmesi önerisini getirmek üzerinde çalışıyor. Edinilen bilgiye göre, Adalet Bakanlığı'na sunulacak bu öneri üzerinde görüşmeler sürdürülüyor.

KARARININ GEREKÇESİ: DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜNE AYKIRI

Anayasa Mahkemesi Türk Ceza Kanunu'nun, "resmi nikah olmadan dini nikah yapanlara ve bu nikahı kıyan görevlilere 2 aydan 6 aya kadar hapis cezası verilmesini" düzenleyen 230'uncu maddesinin ilgili hükümlerini iptal etti. Yüksek Mahkeme'den, Pasinler Sulh Ceza Mahkemesi'nin başvurusu üzerine oy çokluğuyla alınan karara ilişkin yapılan açıklamaya göre kararda, özel hayat ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkının bir yönüyle özel hayatın ve aile hayatının gizliliği, başkalarının gözleri önüne serilmemesi hakkını korurken, diğer yönüyle resmi makamların özel hayata müdahale edememesi hakkını güvence altına aldığı vurgulandı. Anayasanın 20'nci maddesindeki düzenlemeyle özel hayat ve aile hayatının, anayasada belirtilen istisnalar haricinde devlete, topluma ve diğer kişilere karşı koruma altına alındığı belirtilen kararda, 24'üncü maddede güvence altına alınan din ve vicdan özgürlüğünün de değerlendirildiği aktarıldı. Din ve vicdan özgürlüğünün temel hak olduğunun altı çizilen kararda, buna devletin ve diğer kişilerin müdahale edemeyeceği bir alanı oluşturduğuna işaret edildi. Bu hakların mutlak olmamasına karşın sınırlamanın hakkın özüne dokunamayacağının vurgulandığı kararda, hukuk düzeninde kişilerin evlilik bağının kurulmasından kaynaklanan haklarını koruyacak müesseselere yer verildiği ifade edildi.

ASKERE İHRAÇ

Öte yandan Anayasa Mahkemesi nikahsız birlikte yaşayan asker kişilerin TSK'dan çıkarılmasına ilişkin düzenlemeyi 7'ye karşı 9 oyla Anayasa'ya uygun buldu. Çoğunluğu oluşturan 9 üye, askerlik hizmetlerinin özel bir disiplin gerektirdiğini ve yasa koyucunun bu disiplinin sağlanması için gerekli düzenlemeleri yapma yetkisinin bulunduğunu savundu.