İnternet üzerinden işlem yapmayı sağlayan yeni sistem borsacılarda işsizlik korkusu yarattı

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda aracı kurumların temsilcisi olarak görev yapan brokerlar, internet üzerinden hisse senedi işlemi yapmayı sağlayan sisteme yenildi.

EXAPI adlı program yüzünden bugünlerde borsacıları işsizlik korkusu sardı. Bankaların yanı sıra 150 aracı kurumda çalışan iki bin brokerın aylık geliri 1,5-5 milyar lira arasında değişiyor.

1985'te açılan Borsa'da, internetten önce işlemler ?tahta sistemi' üzerinden yapılıyordu. Burada en önemli görevi brokerlar üstlendiği için mesleğe yönelik ilgi de her geçen gün artmıştı. Gazetelerde, ilkokul mezunu çaycıların bile broker olabilmek için uğraştığı haberleri yer alıyordu. Tahta sistemi yerini 1993'ten itibaren bilgisayara bıraktı. Dört yıl önce de uzaktan erişimin başlamasıyla brokerlar artık şirket merkezlerinden hisse senedi alıp satmaya başladı. Özellikle 2003 yılından sonra EXAPI adı verilen program devreye girdiğinde aracı kurumlar yeni arayışlara girdi. Yeni sistemde borsadan verilmiş bir uç aracılığıyla her aracı kurumun borsaya internet yoluyla bağlanmasına imkan tanındı. Brokerlarından bazıları merkeze çekilirken, 2004'ten itibaren işten çıkarmalar arttı.

Brokerların üyesi olduğu Borsa Uzmanları Derneği Başkanı İsmail Tavlı, borsada yeni sistemin brokerları tamamen işinden edeceğini düşünmediğini söyledi. Borsada üç yolla hisse senedi işlemi yapıldığını bildiren Tavlı, ?Bunların ilki uzaktan erişim terminalleri, ikincisi ise brokerların önündeki ekrandan şirketten aldığı emirleri piyasaya sunmaları, üçüncüsü ise EXAPI adı verilen yöntem. Bu yöntem borsada şu an yapılan işlemlerin yüzde 60'ını kontrol altına almış durumda.? dedi. Tavlı, bu durumun brokerların işinin bittiği anlamında anlaşılmaması gerektiğini kaydederek, EXAPI'nin brokerlar için ciddi bir rakip olduğunu söyledi. EXAPI yönteminin aracı kurumlar ve bankalar için kolaylık sağladığını dile getiren Tavlı, artık bankalar ve aracı kurumların brokerları kullanmadan bu işi rahatlıkla ve daha hızlı yapabildiklerini belirtti. Borsa'da mutlaka brokerların çalışmasının gerekli olduğunun altını çizen Tavlı, ?Brokerların olmaması ve her şeyin bilgisayar yoluyla yapılması vatandaşların Borsa'ya olan ilgisini azaltır. Çünkü biz Akdeniz kültüründen gelen insanlarız, işin stresini gerçek manada yaşamadan Borsa'da işlem yapmayız.? diye konuştu. 2003 yılında brokerların yüzde 5'inin işlerini kaybettiğini dile getiren Tavlı, 2004'ün ilk aylarından itibaren brokerların işten çıkarılmalarında büyük oranların söz konusu olmadığını kaydetti. Brokerların işten çıkarılmasında, aracı kurumların daha çok kazanmak istemeleri ve çok maaş alan eski brokerların tasfiye edilmesinin yattığını savunan Tavlı, ?Aracı kurumlar eski broker adı verilen ve yüksek maaş alan brokerları işten çıkarmak için bu sistemi öne sürüyorlar. Çünkü örnek verecek olursak eski brokera 1,5 milyar lira veren aracı kurum 1 milyar ya da daha az fiyat vererek yeni bir broker bulabiliyor.? şeklinde konuştu.

zaman