Yanıtı aranan 10 soru: Kobra nasıl düştü
HAKKARİ'de düşen helikopterle ilgili "Terörist unsurların yerden açtığı ateş sonucu muhtemelen yerden havaya atılan, füze olabileceği değerlendirilen bir hava savunma silahı ile vurularak düşürülmüş olabileceği kanaatine varılmıştır" diye açıklama yapan Genelkurmay Başkanlığı'nın incelemesi sürerken, yanıtı aranan soruların başında, Kobra'daki 'Helikopter Elektronik Harp Kendini Koruma Sistemi'nin çalışıp çalışmadığı geliyor.
GÖRÜNTÜLERE İNCELEME
Genelkurmay Başkanlığı, 13 Mayıs'ta Hakkari-Çukurca Çığlı Üs Bölgesi'nde pilot üsteğmenler Müjdat Kerem Şahan ve Burak Abikebahşi'nin şehit olduğu helikopter kazasıyla ilgili önceki gün açıklama yaparak olayla ilgili inceleme ve tetkik çalışmalarının devam ettiğini vurguladı. Halen devam eden incelemelerde yanıtı aranan sorular şunlar:
1-) Kaza-kırım çalışmalarında ağırlık, Kobra tipi helikopterde "Helikopter Elektronik Harp Kendini Koruma Sistemi"nin (HEHSİS) çalışıp çalışmadığına veriliyor. Acaba pilotlar havalanmadan önce HEHSİS'i devreye soktular mı? Bölgede görev yapan helikopterlerin "kontrol listesi (checklist)" kurallarınca söz konusu sistemin pilotlar tarafından devreye sokulma şartı var. Bu nedenle pilotların HEHSİS'i devreye sokmadıkları düşünülmüyor.
2-) Pilotların HEHSİS'i açarak uçtukları düşüncesinden hareket ediliyor. Bu durumda pilot iş yükünü minimum düzeyde tutacak biçimde gelişmiş, sesli ve görsel ikazları da içeren HEHSİS neden çalışmadı? HEHSİS tamamen mi devre dışı kaldı, yoksa kısmen mi?
3-) HEHSİS içinde yer alan helikopterdeki 'Flare' (ısı güdümlü füzeyi şaşırtacak ısı topları) sistemi neden çalışmadı?
4-) Pilotların 'Flare' sistemini devreye sokacak zamanları oldu mu olmadı mı?
5-) Sistem içinde yer alan radar ikaz alıcısı (RWR), lazer ikaz alıcısı (LWR) ve radyo frekans karıştırıcısı (RFJ) çalıştı mı çalışmadı mı?
6-) Hangi şart altında olursa olsun, füze atıldığında yerde toz zemini oluşur. Pilotlar yerde toz bulutu gördü mü görmedi mi? (Pilotlar şehit olduğu için bu sorunun yanıtını bulmak çok zor)
7-) PKK'ya yakın sitelerde yayınlanan görüntülerde 'Rusya'nın Stinger'i olarak bilinen SA-18 füzesinin atıldığı görülüyor. Kazadan kalan parçaların yanı sıra görüntülerin de incelemesi sürüyor. İnceleme tamamen bittikten sonra füze tanımlaması yapılacak.
8-) Görüntülere göre helikopterin seyri bir tehdit görmemiş veya tehdide müdahale edecek vakti kalmamış gibi. Oysa füze tehdidi algılayan helikopter keskin manevralar yapmaya başlar. Helikopter neden manevra yapamadı? Keskin manevra yapmak, ısı güdümlü füze hedefini bulamadığında bir süre sonra kendini imha etiği için önem taşıyor.
9-) Helikopterin manevra yapamaması acaba füzeden önce atılmış bir Doçka mermisinin kuyruğa isabet etmesinden mi kaynaklandı?
10-) Görüntülerde füzeyi atan ve bu konuda eğitimli olduğu düşünülen teröristin kıyafetinden ve konuşmasından Suriyeli olduğu değerlendiriliyor. Helikopteri vuran kişi Suriye'den gelen YPG'li mi? Füzeyi doğrudan Rusya mı verdi, yoksa IŞİD veya Suriye ordusundan mı ele geçirildi?
13 Mayıs'ta sabaha karşı bölgede PKK'lı teröristlerle çıkan çatışmada 6 asker şehit olmuştu. Askerlere destek için bölgeye giden Kobra tipi helikopterin düşmesi sonucu şehit sayısı 8'e yükselmişti.
Uğur ERGAN