Yurtdışında hangi yollarla bir iş sahibi olabilirsiniz?

Soru: Yurtdışında işçi olarak çalışabilmek için Türkiye İş Kurumuna kayıt yaptırabilme şartları nelerdir?
Cevap: Kayıt için müracaat şartları şunlardır:
a) 18 yaşını bitirmiş olmak,
b) Okur-yazar olmak,
c) Belgelendirilmiş veya gözle görülür özrü olmamak,
d) Yurtdışına çıkışını engelleyici bir durumu bulunmamak,
e) Halen yurtdışında bir işte çalışıyor olmamak,
şartları aranır.

Soru: Yurtdışında çalışmak isteyen vatandaşlarımız hangi yollarla yurtdışına işçi olarak gidebilirler? Bu konuda uygulanan prosedür nedir?
Cevap: Yurtdışında işyerleri bulunan ya da iş alan Türk ve yabancı firmaların Kurumumuza intikal eden işgücü taleplerinin olması durumunda, firmaların aradıkları niteliklere haiz kayıtlı iş arayanlar işveren veya işveren vekillerine takdim edilmekte, kayıtlı iş arayanlardan talebin karşılanamaması durumunda ise işgücü talebi Kurum panolarından, Kurumun WEB sayfasından ilan edilerek veya meslek odaları ve sendikalarla irtibata geçilerek günlük müracaatçılardan karşılanma yoluna gidilmektedir.
Yurtdışına Türk firmaları kanalıyla giden işçilerimizin gittikleri ülkeyle ülkemiz arasında İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin bulunmaması halinde, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 86 ncı maddesi gereğince topluluk sigortası yaptırılmakta, ayrıca 4857 sayılı İş Kanununun 90 ıncı, 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 3/d ve 9 uncu maddelerinin verdiği görev, yetki ve sorumluluk gereğince, işgücünün yurt içinde ve yurt dışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için elverişli işçiler bulunmasına ve yurt dışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık görevi verildiğinden Kurumumuzca hazırlanan, işçi ve işverenin karşılıklı hak ve sorumluluklarının belirlendiği ?Bireysel Tip İş Sözleşmesi? Kurumumuz nezdinde işçi ve işveren veya vekiline imzalatılmaktadır.

Soru: Yurtdışında çalışmak isteyenlere ne gibi önerileriniz olabilir?
Cevap: Ülkemizde atıl işgücü sayısını masedebilecek iş imkanı yaratılamadığı gibi, yaşanan son ekonomik krize bağlı olarak yerli ve yabancı sermayenin büyük ölçüde çekilmesiyle birlikte iş bulma imkanı gittikçe zorlaşmakta, bunun yanında işten çıkarmalar da yoğun bir biçimde yaşanmaktadır.
Yurtiçinde iş bulma imkanı gittikçe zorlaşan ve atıl durumda bulunan bu işgücü yurtdışında iş bulabilmek ümidiyle yasal olmayan her türlü yollara dahi başvurmaktadır.
Vatandaşlarımıza yurtdışında istihdam imkanı yaratılması için Kurumumuzca gerekli arayış ve çalışmalar sürdürülmektedir. Son zamanlarda sıkça rastlandığı üzere, yurtdışında iş bulma vaadiyle çok sayıda iyi niyetli vatandaşımız işçi simsarlarınca aldatılmakta ve dolandırılmaktadır. Vatandaşlarımız sosyal güvenceleri sağlanmaksızın yurtdışına çıkma olanağı bulsa dahi gittikleri ülkede kaderleriyle baş başa kalabilmektedir.
Bu nedenle, vatandaşlarımızın mağdur olmamaları ve işçi simsarlarınca dolandırılmamaları açısından, Kurumumuz izni ve bilgisi dışında yurtdışına işçi götürmek isteyen firma ve şahıslara itibar etmemeleri ve yasal olmayan yollardan yurtdışına işçi götürmek isteyen firma ve şahısları Kurumumuza bildirmeleri menfaatlerine olacaktır.

Soru: Yurtdışında iş alan ve Kurumumuz izini olmaksızın Türk işçisi götürmek isteyen Türk firmaları ile yabancı firmalar hakkında yasal işlem yapılmakta mı dır?
Cevap: 4857 sayılı İş Kanununun 90 ıncı maddesinde, ?İş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmeleri ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık görevi, Türkiye İş Kurumu ve bu hususta izin verilen özel istihdam bürolarınca yerine getirilir.? hükmü bulunmakta ve aynı Kanunun 106 ncı maddesi gereğince ?90 ıncı maddede öngörülen izni almadan faaliyet gösteren işverene (2005 yılı için 1.428.920 YTL) idari para cezası verilmektedir.?
Ayrıca, Kurum izini olmaksızın yurtdışına işçi götürdüğü ve menfaat sağladığı tespit edilen işyerlerine 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 20 inci maddesi kapsamında idari para cezası uygulanmakta ve ilgililer hakkında yasal işlem yapılmaktadır.

Soru: Ortadoğu ülkeleri dışındaki diğer ülkelerde iş alan Türk firmalarının kendi temin ettikleri işçileri yurtdışında götürebilmeleri için Kurumunuza ibraz etmesi gereken belgeler nelerdir?
Cevap:Bu durumdaki Türk firmalarının kendi temin ettikleri işçileri yurtdışında götürebilmeleri için Genel Müdürlüğümüze aşağıda belirtilen belgelerle başvurmaları gerekmektedir.

Türk Firmalarının Ortadoğu Ülkeleri Hariç Diğer Ülkelere Götürecekleri İşçiler Hakkında Yapılacak İşlemler:

a-İş aldıklarını gösteren ilgili ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Dış Temsilciliğinin yazısı,
b-Alınan, işle ilgili yapılan iş sözleşmesinin onaylı Türkçe tercümesi, (Büyükelçilik, Konsolosluk onaylı veya yeminli mütercim tarafından çevrilmiş olması, sözleşmenin belirtildiği şekilde Kuruma verilecek nüshasının olmaması halinde ise aslı veya onaylı ya da çevrilmiş nüshası görülerek fotokopisi birim amiri tarafından onaylanıp alınabilecektir.)
c-Firmanın hukuki varlığına ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi (Noter Onaylı),
d-Firma yetkililerinin imza sirküleri (Noter Onaylı),
e-Yurtdışında alınan işi ortak olarak birden fazla firmanın üstlenmiş olması halinde ortaklık sözleşmesi,
f-Girişimci firmanın, üstlendiği işin bir bölümünü zorunlu hallerde taşeron olarak bir başka firmaya devretmiş olması halinde aralarında yapmış oldukları iş sözleşmesi,
g-Gerekli görülmesi halinde istenilecek diğer belgeler.

Soru: İsrail'de iş alan Türk firmalarının kendi temin ettikleri işçileri yurtdışında götürebilmeleri için Kurumunuza ibraz etmesi gereken belgeler nelerdir?
Cevap: Bu ülkeye işçi gönderimi genellikle İsrail firmalarının bir kişiye veya firmaya vekalet verilmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir.

İsrail'de Çalışacak Türk İşçileri ile İlgili Yapılacak İşlemler:

1-İsrail Müteahhitler ve İnşaatçılar Birliğinin şirkete vermiş olduğu ?Müteahhit çalışma Ruhsatı? (Raşam Ha Kablanim)
2-İsrail İş ve İşçi bulma Başmüdürlüğünce düzenlenen ve İçişleri Bakanlığınca onaylanan ?Yabancı İşçi Getirme İzni? (Şerut Ha Taasuka)
3-İsrail firmasınca düzenlenen ve Türkiye'den işçi getirme konusunda firma/kişilere verilen ?Vekaletname? (İpuy Koah)
Bu belgelerin ibrazını müteakip firmalara kontenjan tahsisis yapılmakta, sosyal güvenlikleri sağlanan işçilerle, işveren arasında, Kurumumuzca hazırlanan ?Bireysel Tip İş Sözleşmeleri? Kurum yetkilileri nezdinde imzalanmaktadır.


Soru: Diğer Ortadoğu ülkelerinde iş alan Türk firmalarının kendi temin ettikleri işçileri yurtdışında götürebilmeleri için Kurumunuza ibraz etmesi gereken belgeler nelerdir?
Cevap: Bu durumdaki Türk firmalarının kendi temin ettikleri işçileri yurtdışında götürebilmeleri için Genel Müdürlüğümüze aşağıda belirtilen belgelerle başvurmaları gerekmektedir.

Türk Firmalarının Diğer Ortadoğu Ülkelerine Götürecekleri İşçiler Hakkında Yapılacak İşlemler:
a-İş aldıklarını gösteren ilgili ülkedeki Türkiye Dış Temsilciliğinin yazısı,
b-Alınan, işle ilgili yapılan iş sözleşmesinin onaylı Türkçe çevirisi, (Büyükelçilik, Konsolosluk onaylı veya yeminli mütercim tarafından çevrilmiş olması, sözleşmenin belirtildiği şekilde Kuruma verilecek nüshasının olmaması halinde ise aslı veya onaylı ya da çevrilmiş nüshası görülerek fotokopisi birim amiri tarafından onaylanıp alınabilecektir.)
c-Blok vize
d-Firmanın hukuki varlığına ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi,
e-Firma yetkililerinin imza sirküleri,
f-Yurtdışında alınan işi ortak olarak birden fazla firmanın üstlenmiş olması halinde ortaklık sözleşmesi,
g-Girişimci firmanın, üstlendiği işin bir bölümünü zorunlu hallerde taşeron olarak bir başka firmaya devretmiş olması halinde aralarında yapmış oldukları iş sözleşmesi,
h-Gerekli görülmesi halinde istenilecek belgeler.

Bu belgelerinizin incelenmesi sonucu iki ülke arasındaki gelişmeler de dikkate alınarak izin verilebilecektir. İstenen belgelere her aşamada yenisinin eklenebilmesi ya da bir kısmının kaldırılabilmesi mümkündür.

Verilen iznin iptali Kurumumuzun idari tasarrufu altındadır.

Genel Müdürlükçe yapılacak incelemeler neticesinde; bu belgelerin ibrazı halinde Türk Firmalarına götürmek istedikleri işçi sayısı kadar kontenjan verilmektedir.

Soru: Türkiye İş Kurumu, vatandaşlara pasaport konusunda ne tür hizmetler sunmaktadır?
Cevap:Kurumumuz, yurtdışında işçi olarak çalıştığını resmi belge ve dokümanlarla kanıtlayan vatandaşlarımızın pasaportlarına ?İşçidir? kaşesi vurarak, vatandaşlarımızın ülke dışına çıkışlar sırasında, gümrükte tahsil edilmekte olan 70 milyon TL tutarındaki ücretten muaf tutulmasını sağlamaktadır.
Beden işçisi veya fikir işçisi ya da yüksek öğrenimli olup olmadığını bakılmaksızın, bir hizmet sözleşmesiyle bir işverene bağlı olarak çalışan, çalışmaları, oturmaları, çalıştıkları ülkenin yasalarına uygun ve ücretini de çalıştığı ülkenin para birimi üzerinden veya konvertıbl döviz olarak alan kimse işçi olarak kabul edilecektir.
Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde yurt dışında çalışırken, çalıştıkları ülkenin ilgili kurumlarından; işsizlik parası almaya hak kazananlar da geçerli bir oturma iznine sahip olmaları halinde işçi sayılmaktadır.
Yurtdışında çalışırken, çalıştıkları ülkenin ilgili kurumlarından; emeklilik aylığı, maluliyet aylığı, hastalık parası, işsizlik yardımı almaya hak kazananlar geçerli bir pasaport ve oturma iznine sahip olmaları halinde işçi sayılacaktır.
İşçi yakını olarak pasaport çıkarttıracaklar:

a) Yurtdışında işçi olarak çalışan kişilerin eşleri,
b) İşçilerin 18 yaşını geçmeyen (17 yıl 11 ay 29 gün) çocukları, (usulüne göre evlat edinilmiş vasiliği veya velayeti alınmış kız veya erkek çocukları).

Bu pasaport çıkartma işlemi esnasında işçi şayet yakınının Muvafakatname veya Taahhütname ile kendisinin yanına çağırmış ise işçilik sıfatı söz konusu Muvafakatname veya Taahhütname yeterli olduğundan yeniden bir araştırma yapılmayacaktır. Ancak, işçi ile yanına çağırdığı yakını arasındaki yakınlık derecesinin tespit edilmesi gerekmektedir.

Soru: Yurtdışına işçi götürmek amacıyla Kurumumuza müracaatta bulunan Türk ve yabancı işverenlerin, istenilen niteliklere haiz işgücü ihtiyacını Kurumunuzun karşılayamaması halinde ne tür bir yöntem uyguluyorsunuz?
Cevap: Yurtdışına işçi götürmek amacıyla Kurumumuza müracaatta bulunan Türk ve yabancı işverenlerin işgücü ihtiyaçları Kurumumuza intikal etmesine müteakip, Kurumumuz kayıtları incelenerek, istenilen niteliklere haiz elemanlar işverene takdim edilmektedir.
Ancak, istenilen elemanların kayıtlarımızdan karşılanamaması halinde işverenlerin, işgücü ihtiyaçlarını serbest işgücü piyasasından karşılayabilmesi için gerekli masraf karşılıklarını Kurumumuz hesaplarına yatırılması kaydıyla gazete ilanı verilmesi yönünde gerekli ilan izni verilmektedir.

Soru: Almanya Federal Cumhuriyeti ile yapılan İstisna Akdi Anlaşması nedir?
Cevap:Hükümetimiz ile Almanya Federal Cumhuriyeti (AFC) Hükümeti arasında imzalanan ?Türk Firmaları İşçilerinin İstisna Akdi Çerçevesinde İstihdamına İlişkin Anlaşma? 18.11.1991 günü imzalanmış ve imzalandığı tarihte yürürlüğe girmek üzere 20.12.1991 tarih ve 21087 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Bu anlaşmanın uygulama usul ve esaslarını belirleyen ve 17.4.1992 tarih, 21202 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tebliğ çerçevesinde çalışmalara başlanılmış ve çalışmalar halen 19.12.2001 tarih ve 24615 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ doğrultusunda yürütülmektedir.
İş anlaşması çerçevesinde Türkiye'de mukim Türk firmaları F.Almanya'da mukim firmalardan aldıkları işlerde kendi işçilerini anılan ülkeye götürebileceklerdir.

Soru: Hangi ülkelerle İstisna Akdi anlaşmamız vardır ?
Cevap:Ülkemizin sadece F.Almanya Cumhuriyeti ile İstisna Akdi anlaşması vardır.

Soru: Türkiye'ye İstisna Akdi Anlaşması kapsamında Federal Almanya tarafından tanınan yıllı kota ne kadardır?
Cevap:Yıllık kota miktarımız her yıl çok az farklılıklar göstererek değişmekle birlikte 5520 civarındadır.

Soru: İstisna Akdi kapsamında kimler kota talebinde bulunabilir ?
Cevap: Ülkemizde kurulu ve iş yüklenmiş Almanya'da mukim bir Alman firmasıyla iş anlaşması yapmış olan firmalarımız kota talebinde bulunabilirler.

Soru: İstisna Akdi çerçevesinde kota talebinde bulunan firmalarda aranan şartlar nelerdir?
Cevap:Türkiye'de kurulu bulunan Türk firmalarının, AFC'de iş aldığından bahisle Kurumumuza müracaat etmeleri halinde, işverenlerden ve/veya işveren vekillerinden, istisna akdi iş sözleşmesinin aslı ve konsolosluk onaylı çevirisi, firma yetkililerinin noter onaylı imza sirküleri, şirket sözleşmesinin yayınlandığı ticaret sicil gazetesi, Alman firmasının kuruluş kaydını gösterir belge (Handwerkeskammer), Kurumumuzca istenecek gerekli diğer belgeleri sunan firmalara kota tahsisinde bulunulmaktadır.

Soru: İstisna akdine çerçevesinde yapılan iş anlaşmalarında bulunması gerekli olan koşullar nelerdir?
Cevap:İş anlaşmalarında özellikle bulunması zorunlu olan maddeler; yapılacak işin adresi, işin alındığı bedel, işin başlama bitim tarihi, sözleşme yapan Türk ve Alman firmaları tarafından onaylanmış olması gerekmektedir.

Soru: İstisna akdine çerçevesinde yurtışına gidecek olan işçi başına, SSK'na ne kadar teminat yatırılması gerekir?
Cevap:İşverenlerimiz, işçi başına 1000 ? teminatı SSK'na yatırmak zorundadır.

Soru: İstisna Akdi kapsamında düzenlenen iş sözleşmelerinin süreleri en fazla ne kadar olabilir?
Cevap:Bu konuda herhangi bir üts limit yoktur.Ancak iş sözleşmelerinin süreleri 1 (bir) aydan daha az olamaz; eğer işin bir aydan daha az bir sürede tamamlanmasını gerektiren istisnai bir durum söz konusu olursa, o zaman iş sözleşmesinin tutarının en az 250.000 Euro olması gerekmektedir.

Soru: Çalışma izni birden fazla istisna akdi kapsamındaki iş sözleşmeleri için verilebilir mi?
Cevap:İstisna Akdi kapsamında çalışma izni belirli bir iş sözleşmesi için verilir.Ancak, geçerli bir nedene dayanan istisnai hallerde, birden fazla iş sözleşmesi için çalışma izni verilebilir.

Soru: Federal Alman makamları tarafından çalışma izni verilen İstisna Akti kapsamındaki Türk işçilerinin çıkış işlemleri her hangi bir il müdürlüğünden yapılabilir mi?
Cevap:Bu konuda her hangi bir sınırlama yoktur.