Ceza soruşturmalarında benzer suçların yargılanmasına dair Danıştay kararı!

Danıştay Birinci Dairesi, aynı şüpheliler hakkında aynı suç nedeniyle ikinci kez son soruşturmanın açılıp açılmamasına dair karar alınamayacağı, verilen bir kurul kararının da başka bir kurul kararıyla veya işlemle geri alınamayacağı ve hukuken geçersiz kılınamayacağını hükmetti.

DANIŞTAY

BİRİNCİ DAİRESİ

Esas No : 2019/313

Karar No : 2019/566

KARAR

Ankara Valiliği İl İdare Kurulu Müdürlüğünün 7.2.2019 tarih ve 9269 sayılı yazısı ekinde gönderilen dosya, Hacettepe Üniversitesi Genel Sekreter Yardımcıları. ve. ile bu Üniversitede görevli on yedi kişinin lüzum-u muhakemelerine ilişkin Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Kurulun 1.10.2018 tarihli kararı ve bu karara hakkında lüzum-u muhakeme kararı verilen ., . ve . tarafından yapılan itirazlar ile aynı şüphelilerin men-i muhakemelerine ilişkin Ankara Valiliği İl İdare Kurulunun 25.12.2018 tarih ve E:195868, K:249-S-24 sayılı kararı, Tetkik Hakimi Fatma Güneş Gülşen'in açıklamaları dinlenildikten sonra 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53'üncü maddesi uyarınca incelendi;

Gereği Görüşülüp Düşünüldü:

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü maddesinin (c) bendinde, yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve bu kuruluş ve kurumlarının 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında uygulanacak ceza soruşturması usulü düzenlenmiş; Kanununun 53 üncü maddesinin (c ) bendinin 2/d alt bendinde, öğretim elemanları, fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterleri hakkında üniversite yönetim kurulu üyelerinden oluşturulacak üç kişilik kurul, 2/e alt bendinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında mahal itibariyle yetkili il idare kurulu tarafından son soruşturmanın açılıp açılmamasına karar verileceği, bu bendin beşinci alt bendinde ise, değişik statüdeki kişilerin birlikte suç işlemeleri halinde soruşturma usulünün ve yargılama merciinin görev itibariyle üst dereceliye göre tayin olunacağı, aynı bendin 4'üncü alt bendinde, diğer kurullarca verilen lüzum-u muhakeme kararlarının ilgililerce yapılacak itiraz ile men-i muhakeme kararlarının kendiliğinden Danıştay ilgili dairesince incelenerek karara bağlanacağı, 8'inci alt bendinde, bu Kanunda yer almamış hususlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Adı geçen Kanunu Muvakkatı yürürlükten kaldıran 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 16 ıncı maddesinde ise, kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş; Kanunun 9'uncu maddesinde de, yetkili merciin soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararının hakkında ön inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisine

ve varsa şikayetçiye bildirileceği, soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisinin, soruşturma izni verilmemesine ilişkin karara karşı ise Cumhuriyet başsavcılığı veya şikayetçinin, izin vermeye yetkili merciler tarafından verilen işleme koymama kararına karşı da şikayetçinin itiraz yoluna gidebileceği, itiraz süresinin, yetkili merciin kararının tebliğinden itibaren on gün olduğu hüküm altına alınmıştır.

Belirtilen yasal düzenlemelere göre, 2547 sayılı Kanunun 53/c maddesi hükmü gereğince yapılan ceza soruşturması sonucunda düzenlenen soruşturma raporu üzerine yetkili kurullar tarafından verilen men-i muhakeme ve lüzum-u muhakeme kararlarının 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve ilgili Yönetmelikte öngörülen usule uygun olarak şikayetçilere ve şüphelilere tebliği üzerine men-i muhakeme kararlarına şikayetçilerin, lüzum-u muhakeme kararlarına da haklarında lüzum-u muhakeme kararı verilen şüphelilerin itiraz edebilecekleri, men-i muhakeme kararlarının itiraza gerek olmaksızın Yasa gereği kendiliğinden inceleneceği, lüzum-u muhakeme kararlarının da ancak şüphelilerin itirazları üzerine incelenebileceği, itiraz edilmeyen lüzum-u muhakeme kararlarının ise kesinleşeceği açıktır.

Dosyanın incelenmesinden, Bilgi İşlem Daire Başkanlığının 2013/107214 ihale kayıt numaralı 2 kısım 21 kalem "Yapısal Kablolama Aktif Ağ ve Kablosuz Erişim Sistemleri Alımı", 2013/20258 ihale kayıt numaralı "Bilişim Sunucu, Ağ ve Güvenlik Alt Yapısının İyileştirilmesi" ve 2015/13020 ihale kayıt numaralı " Network- Güvenlik Ürünleri Alımı" ihalelerini mevzuata aykırı gerçekleştirmek ve söz konusu işleri yapım aşamasında denetlememek iddialarıyla ilgili olarak yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen fezlekenin, şüphelilerin Üniversitede hangi kadroda görev yaptıklarına dikkat edilmeksizin şüpheliler hakkında son soruşturmanın açılıp açılmamasına karar vermek üzere Üniversite Yönetim Kurulu Üyeleri arasından oluşturulan üç kişilik Kurula sunulduğu, yetkisiz Kurulun 1.10.2018 tarihli kararıyla ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., . ve .'ın lüzum-u muhakemelerine karar verildiği, bu Kurul kararına, hakkında lüzum-u muhakeme kararı verilen .'ın 14.11.2018 tarihinde, .'in 15.11.2018 tarihinde, .'ın da 19.11.2018 tarihinde Danıştay Genel Yazı İşleri Müdürlüğünce kayda alınan dilekçelerle itiraz ettikleri, Rektörlük Hukuk Müşavirliğinin 26.11.2018 tarihli yazısıyla da şüpheli .'a, Yetkili Kurulun 1.10.2018 tarihli kararıyla, hakkınızda lüzum-u muhakeme kararı verildiği bildirilmişse de, lüzum-u muhakeme/men-i muhakeme kararının Ankara Valiliği İl İdare Kurulu tarafından verilmesi gerekirken sehven Yetkili Kurul tarafından alındığı, bu nedenle soruşturma dosyasının ve fezlekenin nihai karar vermek üzere Ankara Valiliği İl İdare Kuruluna gönderildiği yolunda bildirim yapıldığı, Rektörlüğün 3.12.2018 tarih ve E.350949 sayılı yazısıyla da bu kez fezlekenin, şüpheliler hakkında 2547 sayılı Kanunun 53/c-2 maddesi uyarınca son soruşturmanın açılıp açılmamasına karar vermek üzere Ankara Valiliği İl İdare Kuruluna sunulduğu, Ankara Valiliği İl İdare Kurulunun 25.12.2018 tarih ve E:195868, K:249-S-24 sayılı kararıyla da aynı suçlarla ilgili olarak aynı şüpheliler hakkında men-i muhakeme kararı verildiği görüşmüştür.

Böylece aynı suçlar nedeniyle aynı şüpheliler hakkında önce yetkisiz Kurul tarafından, daha sonra yetkili İl İdare Kurulu tarafından karar alınmasına neden olunduğu, karar tarihleri dikkate alındığında, ilk kararın yetkisiz Kurulca, mükerrer nitelikteki ikinci kararın ise yetkili İl İdare Kurulunca verildiğinin görüldüğü, ancak her iki kararın da hukuken ayakta olduğu, Rektörlükçe oluşturulan Kurulun 1.10.2018 tarihli kararının idari bir işlem olmadığı, bu nedenle de sehven karar verildiği belirtilerek idari bir işlem veya kararla geri alınamayacağı ve hukuken geçersiz sayılamayacağı, 2547 sayılı Kanunun 53/c maddesi gereğince yetkisiz Kurulun 1.10.2018 tarihli kararının sadece Dairemiz tarafından ve ancak şüphelilerin itiraz etmeleri halinde incelenerek bozulabileceği açıktır.

Bu bağlamda, 1.10.2018 tarihli Kurul kararına hakkında lüzum-u muhakeme kararı verilen ., . ve . tarafından yapılan itirazların incelenip karara bağlanabilmesi için, öncelikle söz konusu kararın ıslak imzalı aslı veya onaylı örneğinin Dairemize gönderilmesi, ayrıca bu merci kararının bütün şüphelilere mevzuata uygun olarak tebliğ edildiğine dair alındı belgelerinin dosyaya eklenmesi, söz konusu kararın tebliğinde, sadece bu Kurul kararına itiraz eden şüpheliler yönünden Danıştay'ın inceleme yapabileceği, itiraz etmeyen şüpheliler yönünden ise kararın kesinleşeceği hususunda bilgi verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Bu nedenlerle, Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan yetkisiz Kurulun 1.10.2018 tarihli lüzum-u muhakeme kararının ıslak imzalı aslı veya onaylı örneği ile birlikte bu merci ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., ., . ve .'a 7201 sayılı Tebligat Kanununda ve ilgili Yönetmelikte gösterilen usule uygun tebliğ edildiğini gösteren tebliğ alındılarının dosyaya eklenmesi, adı geçenlerin tebligat alındıları ve haklarında verilen lüzum-u muhakeme kararına itiraz eden ., . ve .'a kararın tebliğini gösterir tebligat alındılarıyla birlikte şüphelilerin bu Kurul kararına itiraz etmeleri halinde itiraz dilekçeleri de eklenerek Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan Kurulun 1.10.2018 tarihli lüzum-u muhakeme kararı ile Ankara Valiliği İl İdare Kurulunun 25.12.2018 tarih ve E: 195868, K: 249-S-24 sayılı men-i muhakeme kararının Dairemize gönderilmesi için dosyanın karar ekli olarak Ankara Valiliği İl İdare Kurulu Müdürlüğüne iadesine, kararın birer örneğinin Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğü ile itiraz edenlere gönderilmesine 9.4.2019 tarihinde Rektörlükçe oluşturulan Kurulun 1.10.2018 tarihli kararının tüm şüphelilere tebliğinin istenilmesi yönünden oyçokluğuyla, diğer hususlar yönünden oybirliğiyle karar verildi.

KARŞI OY

2547 sayılı Kanununun 53 üncü maddesinin (c ) bendinin 2/d alt bendinde, öğretim elemanları, fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterleri hakkında üniversite yönetim kurulu üyelerinden oluşturulacak üç kişilik kurul, 2/e alt bendinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında mahal itibarıyla yetkili il idare kurulu tarafından son soruşturmanın açılıp açılmamasına karar verileceği, bu bendin beşinci alt bendinde ise, değişik statüdeki kişilerin birlikte suç işlemeleri halinde soruşturma usulünün ve yargılama merciinin görev itibariyle üst dereceliye göre tayin olunacağı, aynı bendin 4 üncü alt bendinde, diğer kurullarca verilen lüzum-u muhakeme kararının ilgililerce yapılacak itiraz ile men-i muhakeme kararlarının kendiliğinden Danıştay ilgili dairesince incelenerek karara bağlanacağı hükme bağlanmıştır.

Dosyanın incelenmesinden, şüphelilerin Üniversitede hangi kadroda görev yaptığına dikkat edilmeksizin Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğünce oluşturulan yetkisiz Kurulun 1.10.2018 tarihli kararıyla, şüphelilerin lüzum-u muhakemelerine karar verildiği, bu merci kararına hakkında lüzum-u muhakeme kararı verilen .'ın 14.11.2018 tarihinde, .'in 15.11.2018 tarihinde ve .'ın 19.11.2018 tarihinde Danıştay Genel Yazı İşleri Müdürlüğünce kayda alınan dilekçelerle itiraz ettikleri, söz konusu itiraz dilekçelerinin verilmesinden sonra şüphelilerin Üniversitede 657 sayılı Kanuna tabi olarak görev yaptığı dikkate alınarak bu kez de fezlekenin, son soruşturmanın açılıp açılmamasına karar verilmek üzere Ankara Valiliği İl İdare Kuruluna sunulduğu, Ankara Valiliği İl İdare Kurulunun 25.12.2018 tarih ve E: 195868, K: 249-S-24 sayılı kararı ile aynı suçlarla ilgili olarak aynı şüpheliler hakkında men-i muhakeme kararı verildiği, böylece aynı suç nedeniyle şüpheli hakkında önce yetkisiz Kurul tarafından, daha sonra yetkili İl İdare Kurulu tarafından karar alınmasına neden olunduğu, karar tarihleri dikkate alındığında, ilk kararın yetkisiz Kurulca, ikinci kararın ise yetkili İl İdare Kurulunca verildiği, bu durumda, ilk kararın itirazen incelenip karara bağlanabilmesi için yetkisiz Kurulca verilen kararın şüphelilere tebliğine dair alındı belgelerinin istenmesine gerek olmadığı, dosyanın esastan incelenmesi gerektiği oyuyla çoğunluk kararının yetkisiz Kurul kararın şüphelilere tebliğine dair alındı belgelerinin istenilmesine ilişkin kısmına katılmıyorum.