Sözleşmeli iken kadroya geçenler için 1260 gün hesabında ince detay

Örnek soru: 10 Şubat 1998 yılında SSK lı olarak başladım. Daha sonra 657 SK/4 (B) statüsünde sözleşmeli olarak çalışmakta iken 7433 sayılı Kanundan faydalanarak 26 Mart 2023 tarihinde memur kadrosuna geçtim. Ancak, 25 yıl hizmetim bulunmamaktadır. Yine de işçi statüsünden 25 yıldan az bir hizmetle (5900 gün hizmetle) emekli olmak istiyorum. Bu durumda hizmet hesabını nasıl takip etmem gerekir?

Detaylar/Değerlendirmeler:
Genel olarak işçi/esnaf, memurluk statülerinde hizmetleri bulunanlar olmaktadır. Özellikle de, 2011, 2014, 2023 yıllarında yapılan yasal düzenlemelerle sözleşmeli olarak 5510 sayılı Kanunun 4/a kapsamında işçi statüsünden SGK primleri ödenenlerden memur kadrolarına geçenler çoğunlukta olmaktadır.
Bu durumda kişilerin memur statüsünden değil de işçi statüsünden emekli olma düşüncesinde olanlar da bulunmaktadır. Bu durumda kişilerin dikkat etmeleri gereken önemli hususlar bulunmakta olup, bu konularla ilgili değerlendirmelerimizi yapmaktayız.
1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışmaya başlamış olan sözleşmelilerden kadroya geçme halinde son 7 yıl hizmet içerisinde 1260 günün hesabına yönelik kural uygulanır.

Daha önce memur kadrosuna geçen sözleşmeli personelin sosyal güvenlik durumları ile ilgili değerlendirmelerimiz için:

https://www.memurlar.net/haber/1053307/

https://www.memurlar.net/haber/861644/

https://www.memurlar.net/haber/955831/
adreslerimiz ziyaret edilebilir.

Hizmet bütünleşmesi işlemleri:
A)1 Ekim 2008 tarihinden önce işçi, esnaf, memur olarak çalışmaya başlamış olanlar için:
Hizmet bütünleşmesinde yine 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır ve son 7 yıl hizmet kuralı işler.

B) 1 Ekim 2008 tarihinden önce işçi, esnaf, memur olarak hiç çalışması olmayanlar için:
1 Ekim 2008 tarihinden önce hiçbir statüde çalışması olmayan ve bu tarihten sonra ilk defa işçi, esnaf, memur olarak çalışmaya başlamış olanlar için ise hizmet bütünleşmesinde 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz, 5510 sayılı Kanun Madde 53 hükmü uygulanır ve son 7 yıl hizmet kuralı işlemez, tüm çalışma süreleri içerisinde hangi statüde hizmet fazla ise o hizmetin tabi olduğu mevzuat hükümleri uygulanır.

Emekliliğe hak kazanma şartları:
Sözleşmeli olarak çalışanlardan memur kadrosuna geçmeyenler hakkında veya geçmekle birlikte son 7 yıl hizmet içerisinde 1260 gün ve daha az çalışanlar hakkında yine işçi statüsünde aranılan emeklilik kazanım şartlarının (506 sayılı Kanun hükümleri),
1260 gün ve daha fazla çalışanlar hakkında ise memur statüsünde aranılan emeklilik kazanım şartlarının (20 veya 25 hizmet yılı aranmak suretiyle),
Neler olduğu konularında değerlendirme yapmaktayız.

1260 günü geçirmek istemeyen ve işçi statüsünden emekli olma düşüncesinde olanların dikkat etmeleri gereken husus:
Sözleşmeli olarak çalışmakta iken memur kadrosuna geçenlerden yine işçi statüsünde emekli olmak düşüncesinde olanlarda bulunabilmektedir. Bu durumda bu düşüncede olanların hem kendileri hem de kurumlarının hizmet hesabını iyi yapmaları gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Son yapılan düzenleme olan ve 26 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7433 sayılı Kanunla sözleşmeli olarak çalışanların isteyenlerin memur kadrosuna geçmeleri imkanı sağlanmıştır.

ÖRNEK: Sözleşmeli iken 26 Mart 2023 tarihinde memur kadrosuna geçen kişi 5510 sayılı Kanuna tabi kişi olacaktır ve memur statüsünde geçen hizmetinin başlangıcı da ilk defa memur olduğu için göreve başladığı tarih olan 26 Mart 2023 tarihi olacaktır.
5510 sayılı Kanunun 7 inci maddesine göre memurların hizmet başlangıçları göreve başladıkları tarih itibaren başlamaktadır.
5510 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine göre de memurların hizmetlerinin bitimi de ölüm halinde veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren sona ermekte, diğer hallerde de (istifa vb. gibi) görevlerinden ayrıldıkları tarihte sona ermektedir.
Yani, 1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışmaya başlamış olanlardan 26 Mart 2023 tarihinde memur kadrosuna geçen kişinin hizmet başlangıcı yani son 7 yıl hizmet kuralında esas alınacak hizmet başlangıcı 26 Mart 2023 tarihi olacak ve bu kişi son 7 yıl hizmet kuralında 1260 günü geçirmemek isterse kişi son olarak 15 Ağustos 2026 aylığını alıp işçi statüsünden emekli olmak talebinde bulunması gerekmektedir. Zira 15 Ağustos 2026 görev maaşını almak demek 14 Eylül 2026 tarihine kadar hizmet sayılması demektir. Dolayısıyla 26/3/2023 + 3 yıl 6 ay = 26/9/2026 tarihi olur ve 1260 gün kuralı aşılmamış olur.
Ancak, aynı kişi 15 Eylül 2026 görev aylığını alıp emekli olmak talebinde bulunursa bu defa hizmet 14 Ekim 2026 tarihine kadar gider ve bu durumda da 26/3/2023 + 3 yıl 6 ay = 26/9/2026 tarihini aşan bir süre olur. Yani bu durumda kişinin hizmeti 14/10/2026 tarihine sarkar, dolayısıyla da bu durumda kişi hizmet yönüyle daha erken işçi statüsünden emekli olacakken, bu tarihi geçirdiğinde mutlaka memur statüsünden emekli olma şartına tabi olur ve kadın ise 20 veya erkek ise 25 yıl hizmet yılının tamamlanması şartına tabi olur. Dolayısıyla da işçi statüsünden daha az bir hizmetle, yani kadın ise 20 veya erkek ise 25 yıldan az bir hizmetle emekli olma şansı varken bu süre geçirildiğinde mutlaka 20 veya 25 yıl hizmetinin tamamlanması gereklidir.

Bu örnekler, kişilerin 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamaları nedeniyle EYT kapsamına girenlerden son 7433 sayılı Kanunla yapılmış düzenleme ile memur kadrosuna geçmiş olanlarla ilgilidir. Daha önce, yani 2011, 2014 yıllarında memur kadrosuna geçmiş olanlar her durumda 1260 gün hizmeti geçirmiş olduklarından bu durumda olanların bu hesabı yapmalarına gerek olmadığını değerlendirmekteyiz.

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:
Sözleşmeli statüden memur statüsüne geçme halinde ve bu çalışmalar da 1260 gün ve daha fazla olması halinde memurlar için aranılan emeklilik şartlarına tabi olunur, yani EYT ile birlikte düşünüldüğünde sigortalılık süresi aranmaksızın kadınlar için 20, erkekler için de 25 hizmet yılı aranılır.
Memur statüsüne geçmeme halinde veya geçmekle birlikte 1260 gün ve daha az çalışma koşuluyla ise tamamıyla işçi statüsünde emeklilik şartlarına tabi olunur ve memurlar için aranılan 20 veya 25 hizmet yılından daha az hizmet üzerinden emekliliğe hak kazanılır, ayrıca sigortalılık süresi aranılır.
Ayrıca, 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış olanlar EYT kapsamında olup emeklilik için yaş şartı hariç diğer şartlar aranmaktadır.
İşçi statüsünden emeklilik için kadın ise 20, erkek ise 25 yıllık sigortalılık süresi ile belirli bir prim ödeme gün sayısı şartı aranır.
Memur statüsünden emeklilik için ise kadın ise 20, erkek ise 25 yıl hizmet aranır, sigortalılık süresi şartı aranmaz.
Örnek: 24/11/1998-8/9/1999 tarihleri arasında işçi olarak çalışmaya başlamış olan erkek kişi işçi statüsünden 25 yıllık sigortalılık süresi ile birlikte 5975 gün hizmet üzerinden emekli olabilir. Bu kişi memur statüsünden emekli olmak istediğinde ise 9000 gün hizmet aranılır. Yani, işçi statüsünde hem sigortalılık süresi aranılır ( ki bu sigortalılık süresi memur için hizmet olarak aranılan 25 yılla aynıdır) , sadece farklılık bu sigortalılık süresi içerisinde prim ödeme hizmet gününün 9000 gün hizmetten az olmasıdır.

Yukarıda yapmış olduğumuz açıklamalarımız da dikkate alınarak önemli hatırlatmamız;
2023 yılında sözleşmeliden memur kadrosuna atanmış kişilerin göreve başladıkları tarihten itibaren 3 yıl 6 ay kuralının hesabını yapmaları/Kurumlarına yaptırmaları ve son kez almış oldukları görev aylıklarını takip eden aybaşına kadar olan süreyi de bu hesaba katmalarını önemsemekteyiz. Şayet bu süre geçtiği takdirde mutlaka memur statüsünde aranılan 20 veya 25 yıla otomatik olarak dahil olacaklarını bilmelerinde fayda görmekteyiz.
NOT: Yukarıda yapmış olduğumuz değerlendirmeler tamamıyla 1 Ekim 2008 tarihinden önce işçi, esnaf, memur statülerinde çalışması olanlara yönelik olup, bu tarihten önce hiçbir şekilde çalışmamış olup, bu tarihten sonra çalışmaya başlayanlara yönelik değildir. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar hakkında hangi statüde hizmet daha fazla ise o statü üzerinden emekli aylıkları bağlanır, yani son 7 yıl hizmet kuralı uygulanmaz.

Açıklamalarımız bağlamında sorunun cevabını şu şekilde değerlendirmekteyiz;
Örnek soru: 10 Şubat 1998 yılında SSK lı olarak başladım. Daha sonra 657 SK/4 (B) statüsünde sözleşmeli olarak çalışmakta iken 7433 sayılı Kanundan faydalanarak 26 Mart 2023 tarihinde memur kadrosuna geçtim. Ancak, 25 yıl hizmetim bulunmamaktadır. Yine de işçi statüsünden 25 yıldan az bir hizmetle (5900 gün hizmetle) emekli olmak istiyorum. Bu durumda hizmet hesabını nasıl takip etmem gerekir?

Cevap: 10 Şubat 1998 yılında SGK primleri ödenmiş çalışmanız sizi EYT kapsamına dahil eder. İşçi statüsünden 5900 gün olan hizmetle emekli olma düşünceniz var ise memur kadrosuna geçtiğiniz 26 Mart 2023 tarihinden sonra 3 yıl 6 ayı geçirmemeniz gerekir. Bu durumda 26/03/2023 + 3 yıl 6 ay = 26/09/2026 tarihi olur, bu durumda sizin ya 15/8/2026 tarihindeki görev aylığınızı alıp emekli olmanız veya şayet 15/9/2026 görev aylığınızı almış iseniz de görevinizden 26/09/2026 tarihinden önce istifa ederek ayrılmanız gereklidir. Zira 15/9/2026 görev aylığınızı alıp istifa yerine emekli olma şeklinde bir işlem olursa hizmetiniz 14/10/2026 tarihine kadar gider, bu durumda da 3 yıl 6 ay kuralını aşmış olursunuz.
Bunun için de Kurumunuza müracaat edip, bu konularda bilgi almanızı tavsiye edebiliriz.