Dördüncü sınıf okul başarısının ipucunu verir

ESRA TÜZÜN

Çocukların eğitim sorunları ilkokul dördüncü sınıfa kadar kendisini pek göstermez. Sorunlar, özellikle dördüncü-beşinci sınıftan sonra ortaya çıkar ve çocuğun geleceğiyle ilgili ipuçları verir. Ama normal zekadaki bir çocuk, bu sorunları rahatlıkla atlatabilir.....

Çocuk Gelişim Uzmanı Şenay Yılmaz, özellikle beşinci sınıftan sonra çocukların okul başarısını artırma yöntemleriyle ilgili soruları yanıtladı...

* İlkokulu güçlükle tamamlamış bir çocuğun, ortaokulda başarılı olma şansı var mı?

Bu, çocuğun zekası ve yaşadığı sosyal çevreye göre değişir. Çocuğun zekası yeterli değilse, bütün öğrenim hayatı boyunca vasat olarak kalacaktır. Ama ortaokulla birlikte sosyal çevre değişiyorsa, normal zekada bir çocuk başarılı olabilir. İlkokul dördüncü sınıfa kadarki okul başarısı, çocuğun daha sonraki eğitim hayatındaki durumu çok belirlemez. Ama dördüncü, beşinci sınıftan sonra geleceğiyle ilgili önemli ipuçları ortaya çıkar. Bize de sorunlar en çok birinci sınıf, dördüncü sınıf ve altıncı sınıfta gelir.

İKİNCİ DÖNEME DİKKAT!

* Neden sorunlar özellikle bu sınıflarda çıkıyor?

Bunlar, çocuğun zekasını gösterdiği sınıflardır. Çocuğun eğitim geleceği bu sınıflarda şekillenir. Birinci sınıftan geçen çocuk dörtte, dördüncü sınıftan geçen çocuk altıncı sınıfta takılabilir. En geç şubat veya mart aylarında veliler profesyonel yardıma başvurur. Birinci dönemde konular çok yenidir, ancak ikinci dönemin başında konular zorlaşır, çocuklar da zorlanmaya başlar. O yüzden ikinci dönem sıkıntılar ciddi boyuta çıkar. Hatta nisan ve mayıs dönemi sıkıntılar artarsa; aile, yeni okul ve yeni sınıf arayışına bile girebilir.

* Ödev yapma alışkanlığı bulunmayan bir çocuğa ödev sorumluluğu nasıl kazandırılır?

Öncelikle çocuğunuza evde ödev yapabileceği sabit bir alan ayarlayın. Olabiliyorsa oda olsun. O odayı çocuğunuzla döşeyebilirsiniz. Ama aşırıya kaçmayın, çok algı olmasın. Çizgi film kahramanlarını falan tercih etmeyin. Çalışma köşesi sade olsun. Gerekirse çocuğun ödev saatinde televizyonu kapatın. Çocuk, okuldan geldikten bir saat sonra derse oturmalı. Ödev yapımında 20 şer dakikalık çalışma süreleri ayarlanmalı ve kısa aralar veya geçişlerin olması sağlanmalı. Olabildiğince her gün aynı saatlerde ödev yapmalı. Programlı yaşam çocuklara çok uygundur. Matematik, fen bilgisi, coğrafya, Türkçe gibi zor ve ağır konulu dersleri, bir zor bir kolay olacak şekilde sıralayın. Örneğin önce matematik sonra Türkçe, sonra fen bilgisi sonra belki biraz resim gibi... Ödevlerini bitiren çocuğunuza karşı ödüllendirici olun. Sorumluluklarını yerine getirmesi karşısında duyduğunuz mutluluğu ona gösterin.

* En verimli ders çalışma yöntemi nasıl olmalı?

Bunun için tek bir reçete yoktur. Çünkü çocukların öğrenme stilleri ders çalışma yöntemini belirler. Bırakın; kendi programını ve çalışma yöntemini kendisi belirlesin.

* Bilgisayar, başarısız olan bir çocuğa yardımcı olabilir mi?

Bilgisayar eğitiminde çocuk ezberden kurtulur. Araştırmalarda bilgisayarlı öğretimin klasik öğretime göre yüzde 24 etkili olduğu tespit edildi. Ancak sadece bilgisayara dayalı öğretim çocuğa zarar da verebilir. Bilgisayar, eğitime destek olmalı.

Yardımı bağımlılığa dönüştürmeyin

* Aileler çocuklarıyla birlikte oturup ödevlerini yapmalı mı?

Gerekmedikçe hayır... Ebeveynin çocuğuna yardım etmesi bir süre sonra bağımlılığa dönüşür, sonra da kazanılmamış bir sorumluluk olarak karşımıza çıkar. Bu durum, çocuğun özgüvenini olumsuz etkiler. Çünkü yanında sürekli bir yetişkin olması, çocuğa, 'Sen yalnız yapamıyorsun bana ihtiyacın var' mesajını verir. Bunu hisseden çocuk ödevlerle başlayan sorumluluk zincirinin her halkasına takılır, yardım arar... Tabii buradan 'Tamamen yardımı kesin' gibi bir anlam da çıkarılmamalı. Çözemediği, anlayamadığı ya da zorlandığı proje çalışmalarında aşamalı olarak çocuğunuza destek verin.

Matematiğini alışveriş yaparken geliştirin

Televizyonu eğitim aracı olarak kullanabilirsiniz 1.-5. Sınıflar için
* Tabelalara bakın ve onları yüksek sesle okuyun.
* Marketlerin meyve reyonunda; çocuğunuzdan alacağınız meyveleri saymasını isteyin.
* Çocuğunuzdan seçtiğiniz meyvelerin sayısını toplamasını isteyin.
* Çocuğunuzdan meyve ve sebzeyi reyondaki fiyat etiketleriyle eşleştirmesini isteyin.
* Alışveriş arabanızda kaç şişe, kaç tane kutu var? Peki paketler? Hadi bunları birleştirerek bir tekerleme uydurun.
* Market arabasında kaç tane kırmızı, mavi ya da yeşil paket var?

6.-8. Sınıflar için
* Alışverişe çıkmadan önce birlikte bir alışveriş listesi yapın.
* Alışveriş katalogları üzerinden, ucuzlatılmış maddeler üzerinden konuşun.
* Fişe bakarak aldığınız ürünlerle fiyatlarını karşılaştırın.
* Ağırlığı tahmin edin. Daha sonra meyve ve sebzeleri terazide tartın ve sonucuna bakın.
* Çocuğunuza çözmesi için küçük problemler verin. Örneğin; "Yedi arkadaşını yemeğe çağırdın ve her biri için üç sosis kızartacaksın. Kaç tane sosis alman gerekir? Sosisler sadece 8'lik paketlerde satılıyorsa ne yapman gerekir?" gibi...

Babalar çocuklarıyla oyun için randevulaşsın

Babalar çocuklarıyla mutlaka haftada en az üç gün, enazından günde 30 dakika oynamalı. Bunu bir görev olarak görmemeli. Bu, çocuğun gelişimini çok olumlu etkiler. Davranış ve uyum sorunlarını, hırçınlıklarını azaltır. Çocuğunuza yoğun bir hayatınız olduğunu açıkça söyleyin."Sana çok vakit ayıramıyoruz, bundan dolayı çok üzülüyoruz" deyin. Haftanın belli günlerini seçip, saat belirleyin. Randevulaşın. Bir süre sonra çocuk o sistemi kapar. Sürekli ilgi çekme ve oynama isteği de azalır. Aile içi oyunlar da çok önemli. Biz buna 'özel zaman uygulaması' diyoruz. Ailece birlikte oyun oynanmalı. Ama burada oyunu çocuk belirlemeli. Kızmabirader, monopolü oynamayı seçebilir. Kendi belirlediği oyunlarla anne babasını yönlendirmeli.

Televizyonu eğitim aracı olarak kullanabilirsiniz

* Farklı türlerdeki programları tartışın. Muhakemeyi geliştirin, çünkü çocuk muhakeme yapabilmeli.
* Kitapların, öykülerin; çizgi film bile olsa uyarlamalarını izleyin. Benzerliklerini ve farklılıklarını tartışın. Bu da muhakeme ve matematiği geliştirir.
* Sevdiğiniz programları birlikte izleyin. Bunları niçin sevdiğinizi konuşun. İçerdiği ahlaki kuralları ve değerleri tartışın. Ortak değerleriniz gelişir.
* Çocuğunuzdan; aile bireylerinin haftada kaç saat televizyon izlediğini hesaplamasını ve sonuçlarını sizinle tartışmasını isteyin. Gün gün çizelge hazırlasın; kaç saat televizyon izlediğini toplasın, istatistiği çıkartsın. Bu yolla matematiksel düşünmeyi öğrenir.