Siyasette taşları yerinden oynatacak 12 veto/ Video

Siyasi partilerin aday listelerini ve bağımsızların başvurularını inceleyen YSK, aralarında BDP'nin 7 bağımsız adayının da bulunduğu 12 bağımsız adayı veto etti. Karar, BDP'de deprem etkisi yarattı

GÖKÇER TAHİNCİOĞLU Ankara

Yüksek Seçim Kurulu (YSK); seçime bağımsız adaylarla giren BDP'nin 7 adayının da aralarında bulunduğu 12 bağımsız adayın, 12 Haziran'daki seçime katılamayacaklarına karar verdi. Aralarında halen milletvekili olan Gültan Kışanak ve Sebahat Tuncel ile cezalarının infazı tamamlanan Leyla Zana, Hatip Dicle, Ertuğrul Kürkçü gibi isimlerin de bulunduğu adayların veto edilmesine, geçmiş sabıkaları gerekçe gösterildi.

YSK, veto ettiği isimlerin neden aday olamayacağı konusunda kamuoyuna bir açıklama da yapmadı. Ancak Anadolu Ajansı'nda yer alan ve kulislere sızan bilgilere göre, BDP'nin desteklediği isimler, şu nedenlerle veto edildi:

lDiyarbakır adayı Leyla Zana: SHP'den 1991'de milletvekili seçilen ancak partiden ihraç edilince DEP'e geçen Zana, dokunulmazlığının kaldırılması üzerine 1994'te tutuklanarak cezaevine konuldu. 10 yıl tutuklu kalan Zana, 2004'te tahliye oldu. TCK'da yapılan değişikliğe göre cezası değişen ve 10 yıla indirilen Zana, zaten 10 yıl yatmış olduğundan, İnfaz Kanunu'ndaki indirimler hesaba katıldığında, devletten alacaklı hale geldi. Buna rağmen, YSK, hakkındaki cezanın infazının bitmediğini gerekçe göstererek 2007'de Zana'nın adaylık başvurusunu reddetti. Hakkında davalarda kesin karar çıkmaması nedeniyle hukuki engelinin bulunmadığını savunan Zana, 12 Haziran seçimi için yeniden aday oldu. YSK ise Anayasa'nın 76. maddesi uyarınca, memnu haklarının iade edilmediği ve eski sabıkasını gerekçe göstererek başvuruyu reddetti.

- Diyarbakır adayı Hatip Dicle: Zana ile birebir aynı süreçleri yaşayan Dicle halen KCK davasından tutuklu bulunuyor. Ancak tutukluluğun seçilmeye engel hal olmaması nedeniyle başvuru yapan Dicle de Zana ile aynı gerekçelerle reddedildi.

- Mersin adayı Ertuğrul Kürkçü: 1968 kuşağının sembol isimlerinden eski Dev-Genç lideri Kürkçü, Mahir Çayan ve arkadaşlarının öldürüldüğü Kızıldere olayından sonra tutuklandı. 1974 affından sonra tahliye edilen Kürkçü için kamu haklarından kısıtlılık gibi bir karar verilmedi. Kürkçü, geçen sürede farklı bir suçtan da hapse mahkum olmadı. Ancak YSK, sabıkası nedeniyle Kürkçü'nün adaylığını veto etti.

- Siirt adayı Gültan Kışanak: 2007'de TBMM'ye giren Kışanak, bu süreçte kesinleşmiş yeni bir ceza almadı. Ancak YSK, Kışanak'ın durumunu kızlık soyadı üzerinden araştırınca terör suçundan sabıkasına rastladı. YSK, 2007'de adaylığına onay verdiği Kışanak'a bu nedenle bu kez onay vermedi. İlk kez halen milletvekili seçilen bir isim için, durumu değişmeksizin milletvekili olamayacağı kararı verildi. YSK'nın 4 yıl önceki kararının hatalı olduğu sonucunu yaratan kararıyla, Kışanak, anayasa ve yasalara aykırı biçimde vekillik yapmış bir isim haline de geldi.

- İstanbul adayı Sabahat Tuncel: 2007'de İstanbul 3. Bölge'den milletvekili seçilen Tuncel, o tarihte cezaevindeydi. Seçilince tahliye edilen Tuncel halen vekil sıfatını taşıyor. Ancak kararla Tuncel de Kışanak gibi milletvekili olmasına rağmen milletvekili olamayacak isim haline geldi. YSK, Tuncel hakkındaki sabıka kaydının adli siciline işlendiği, önceki dönemde sabıkasız görülmesine rağmen bu dönemde sabıkasına rastlandığı için vekil olamayacağı görüşüne vardı. Dokunulmazlığı bulunmasına rağmen Tuncel hakkındaki davaların görülmesine 4 yıldır devam ediliyordu. Ancak Tuncel için çıkartılan ifade tebligatları dahil, bu davalardaki tüm gelişmeler anayasa uyarınca TBMM'ye bildiriliyordu. Oysa geçen sürede Tuncel'in hüküm giydiğine yönelik bir bilginin TBMM'ye verildiği kamuoyuna yansımamıştı. YSK, buna rağmen, sabıkasını gerekçe göstererek bu kararı verdi.

- Elazığ adayı İsa Gürbüz: YSK, Gürbüz'ün geçmişte işlediği bir suçtan kaynaklı kaydını gerekçe göstererek adaylığını reddetti.

- Hakkari adayı Salih Yıldız: Yıldız, BDP tarafından Hakkari'de diğer adaylarının veto edilmesi ihtimaline karşı, yedek aday olarak desteklenmişti. Ancak YSK, BDP'nin kamuoyuna tanıttığı 3 adayı değil, Yıldız'ı veto etti.

Seçime bağımsız aday olarak giren ve BDP ile ilgisi olmayan şu bağımsız adaylar da YSK tarafından veto edildi:

- Çanakkale bağımsız adayı Harun Özcan

- Diyarbakır bağımsız adayı Abdullah Kızılay

- Gaziantep bağımsız adayı Çiçek Otlu

- İzmir bağımsız adayları Nezir Sincan, Şerafettin Efe

İtiraz hakkı var ama

YSK'nın kararları kesin nitelik taşıyor. Ancak YSK içtihatlarına göre, bu kararlara ?tam kanunsuzluk? hali bulunduğu gerekçesiyle süre şartı olmaksızın itiraz edilebilecek. Bu durumda da itirazları yine YSK karara bağlayacak ve kendi verdiği kararın kanunsuz olduğu iddiasını değerlendirecek. Karara 48 saat içinde itiraz edilmesi gerektiği yönündeki yorumlar da dün akşam dillendirildi.

Kulislerde YSK'nın bu kararları, anayasanın 76 ve Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 11. maddesinde yer alan, terör suçundan hüküm giymiş olanların affa uğramış olsalar bile aday olamayacakları yönündeki düzenlemelere dayanarak verdiği belirtiliyor. Ancak diğer kanunlara göre, YSK yorumunun aksine bu düzenlemelerdeki yasak, ömür boyu sürmüyor. TCK'nın 53. maddesinde, aday olunamayacağına ilişkin kısıtlılık halinin, mahkum olunan cezanın bitmesiyle sona ereceği belirtiliyor. Buna karşılık Adli Sicil Kanunu'na 2006'da eklenen 13/A maddesinde, mahkemelerin aksine, yasaklanmış hakların geri verilmesi için mahkeme kararı alınabileceği belirtiliyor. Ancak mahkemeye başvurulabilmesi için mahkum olunan cezanın infazının tamamlanmasının üzerinden 3 yıl geçmesi gerekiyor.