Kamu Yönetimi Temel Kanun Taslağındaki Değişiklikler

Kamu Yönetimi Temel Kanun Taslağındaki Değişiklikler

Bilindiği üzere, Başbakanlıkta çalışamları devam eden Kamu Yönetimi Temel Kanun Taslağı ilk kez sitemiz aracılığı ile kamuoyuna duyulmuştu. Sitemizde yayınlanan ve Bakanlar Kurulunda tartışılan taslak üzerinde yeni değişiklikler yapıldı. Bugün, Memurlar.NET olarak daha önce yayınladığımız taslağı ve bu taslak üzerinde yapılan değişikleri yayınlıyoruz. Taslakta göze çarpan bir kaç önemli değişiklik şu şekildedir: 1-Mahalli idarelerin görevlerini tam ve etkin birşekilde yapmaları için taslakta merkezi idareye müdahele yetkisi tanınmıştır. 2- Mahalli idarelere görev ve sorumluluklarıyla orantılı gelir aktarılacağı hükmü taslağa eklenmiştir. 3- Üst kurullar merkezi idare tanımı içine alınmıştır. 4- Sadece merkez teşkilatından ibaret olmayan bakanlıklarda 5 müsteşar yardımcılığı kadrosu ihdas edilebilecektir (Bu sayı daha önce üç idi.) 5- İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarına dış denetim yetkisi getirilmiştir. Ancak bu yetki, anahizmet birimi şeklinde ve rehberlik ve denetim birimi olarak yürütülebilecektir. 6- Başbakanlığa bağlı kuruluşlar dışındaki bağlı kuruluşlar müsteşarlık şeklinde kurulamayacaktır (Bu husus Savunma ve Sanayi ile Denizcilik Müsteşarlığını etkilemektedir) 7- İç denetimin, "elemanlar" yerine "iç denetim" elemanlarınca yapılması öngörülmektedir.

Sitemizde 25.9.2003 tarihinde yayınlanan taslağın tüm metnine erişmek için tıklayın. Taslağın genel gerekçesini görmek için ise şuraya tıklayın.

YENİ MADDE
Mahalli idarelerin görev, yetki ve sorumlulukları
Madde8- Mahalli müşterek ihtiyaçlara ilişkin her türlü görev, yetki ve sorumluluklar ile hizmetler mahalli idareler tarafından yerine getirilir.

Mahalli idareler görev, yetki ve sorumluluk alanlarına giren hizmetleri, idarenin bütünlüğüne, kalkınma planının ilke ve hedeflerine, kanunlarla belirlenen esas ve usullere, kendi stratejilerine, amaç ve hedeflerine, performans ölçütlerine uygun olarak yürütür.

Mahalli idarelerin kanunlarla verilen temel görev ve hizmetlerden herhangi birini ciddi şekilde aksatması ve bu durumun halkın hayatını önemli ölçüde olumsuz etkilemesi durumunda, merkezi idare bu aksaklıkların giderilmesi için makul bir süre verir. Aksaklıkların bu süre içinde de giderilmemesi halinde merkezi idare durumun gerektirdiği tedbirleri alabilir.

ESKİ MADDE
Mahalli idarelerin görev, yetki ve sorumlulukları
Madde 8 - Mahalli idarelerin müşterek ihtiyaçlara ilişkin her türlü görev, yetki ve hizmetler ile 6 ve 7 inci maddelerde sayılan ve diğer kananlarla merkezi idare tarafından yürütülmesi öngörülen ulusal nitelikteki görev ve hizmetler dışındaki görev, yetki ve hizmetler mahalli idareler tarafından yerine getirilir.

Mahalli idareler görev, yetki ve sorumluluk alanlarına giren hizmetleri, idarenin bütünlüğüne, kalkınma planının ilke ve hedeflerine, kanunlarla belirlenen esas ve usullere, kendi stratejilerine, amaç ve hedeflerine, performans ölçülerine uygun olarak yürütür.

YENİ MADDE
Mali kaynak dağılımı
Madde 10- Mahalli idarelere yetki, görev ve sorumluluklarıyla orantılı gelir kaynakları sağlanır. Mahalli idarelere genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından pay ayrılır. Payların ayrılmasına, dağıtımına ve bu paylardan yapılacak kesintilere iişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.

YENİ MADDE
Kamu hizmetlerinin daha etkili ve verimli olarak yerine getirilmesi amacıyla, merkezi idare ile mahalli idareler, kendilerine ait hizmetlerden yetkili organlarının kararı ile uygun görülenleri, ilgileri itibariyle üniversitelere, noterlere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, hizmet birliklerine, özel sektöre ve alanında uzmanlaşmış sivil toplum örgütlerine gördürebilir. Bu durumda idarenin sorumluluğuna ilişkin hükümler saklıdır.

ESKİ MADDE
Merkezi idare ve mahalli idarelerin yetkili organlarının kararı ile uygun görülen hizmetler, ilgileri itibariyle üniversitelere, noterlere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, özel sektöre ve alanında uzmanlaşmış sivil toplum örgütlerine gördürülebilir.

ÜST KURULLAR MERKEZİ İDARE TANIMI İÇİNE KONULDU
Önceki taslakta yer alan Merkezi idare tanımı değiştirilmektedir. Eski tanımda ilişkili kuruluşlar merkezi idare tanımı içinde yer almazken, yeni taslakta ilişkili kuruluşlarda merkezi idare tenımı içinde yer almaktadır. Bu değişiklik üst kurulların merkezi idare içinde yer alacağını göstermektedir.

BAZI BAKANLIKLARDA 5 MÜSTEŞAR YARDIMCISI İHDAS EDİLEBİLECEK
Yeni Fıkra
c) Bakanlık merkez teşkilatında 28'inci maddenin birinci fıkrasının (c) ve (b) bentlerinde gösterilenler dışında hiyerarşik kademe teşkil edilemez. Ancak, birim ve personel sayısı dikkate alınarak bakanlıklardan sadece merkez teşkilatı bulunalar ile müsteşarlık şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en çok üç; diğer bakanlıklardan en çok beş müteşar yardımcılığı; başkanlık ve genel müdürlük şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en çok üç başkan yardımcılığı ve genel müdür yardımcılığı kadrosu ihdas edilir.

Eski Fıkra
c) Bakanlık merkez teşkilatında 27 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde gösterilenler dışında hiyerarşik kademe teşkil edilemez. Ancak birim ve personel sayısı dikkate alınarak bakanlıklarda ve müsteşarlık şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en çok üç müsteşar yardımcılığı; başkanlık ve genel müdürlük şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en çok üç başkan yardımcılığı ve genel müdür yardımcılığı kadrosu ihdas edilebilir.

DIŞ DENETİMİ KİMLER YAPACAK
Taslağın 17'inci maddesine eklenen yeni bir fıkra ile bu husus düzenlenmiştir. Fıkra metni aşağıdaki gibidir.
" İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarında temel görev ve hizmetlerin bir gereği olarak kurum dışı müşteri, mükellef veya üçüncü kişi ve kuruluşlara yönelik olmak üzere, kuruluş kanunlarında belirtilmek şartıyla anahizmet birimi şeklinde rehberlik ve denetim birimi oluşturulabilir. Hakim ve savcıların denetimi için öngülen hükümler saklıdır.

BAŞBAKANLIĞA BAĞLI OLANLARIN DIŞINDA MÜSTEŞARLIK KURULAMAYACAK
Bu konuya ilişkin olarak tasarının 23'üncü maddesinin birinci fıkrası olan "Bağlı kuruluşlar, bir bakanlığın hizmet ve görev alanına giren anahizmetlerden özel önemi bulunanları yürütmek üzere, kanunla kurulan kuruluşlardır." hükmüne eklenen fıkra şu şekildedir. "Başbakanlığa bağlı olanların dışında müsteşarlık şeklinde bağlı kuruluş kurulamaz." Bu fıkra ile Milli Savunma Bakanlığına bağlı Savunma Sanayi Müsteşarlığı, ve Bayındırlık Bakanlığına bağlı Denizcilik Müsteşarlığınun ya statüsünün değişmesi veya bunların statülerinin devam edebilmesi amacıyla Başbakanlığa bağlanmaları gerekmektedir.

BAĞLI KURULUŞLARDA DA DENETİM BİRİMİ OLUŞTURULABİLECEK
Konuya ilişkin olarak tasarının 23'üncü maddesinin üçüncü fıkrası olan "Bağlı kuruluşların anahizmet, danışma ve yardımcı hizmet birimleri 17inci madde ile bakanlık merkez teşkilatının teşkilatlanmasına ilişkin diğer hükümler göz önünde bulundurularak hizmet özelliklerine göre kuruluş kananlarında belirlenir." hükmüne eklenen ibare şu şekildedir. "Ayrıca, bağlı kuruluşlarda temel görev ve hizmetlerin bir gereği olarak, kurum dışı müşteri, mükellef veya üçüncü kişi ve kuruluşlara yönelik olmak üzere, kuruluş kanunlarında belirtilmek şartıyla anahizmet birimi şeklinde rehberlik ve denetim birimi oluşturabilir.

KURUL BAŞKANLIĞINA BAĞLI DAİRE BAŞKANLIKLARI DA KALDIRILDI
Hiyerarşik kademeler ve unvanlar
Madde 27 - Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların hiyerarşik kademeleri ve unvanları; hizmetin özelliklerinden kaynaklanan farklılıklar dikkate alınmak suretiyle aşağıdaki şekilde düzenlenir.
a) Bakanlık merkez teşkilatında:
1- Müsteşarlık,
2- Genel Müdürlük, Başkanlık, Daire Başkanlığı,
3- Müdürlük

Taşra teşkilatı olan bakanlıklarda Genel Müdürlüklere bağlı olarak daire başkanlığı kurulabilir.

b) Bağlı kuruluşlarda:
Müsteşarlık şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1- Müsteşarlık,
2- Genel Müdürlük, Daire Başkanlığı,
3- Müdürlük

Başkanlık şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1- Başkanlık,
2- Daire Başkanlığı,
3- Müdürlük

Genel Müdürlük şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1- Genel Müdürlük,
2- Daire Başkanlığı,
3- Müdürlük

c) Bakanlık taşra teşkilatı il kuruluşlarında:
1- Vali,
2- İl Müdürlüğü,
3- Şube Müdürlüğü.

d) Taşra teşkilatı ilçe kuruluşlarında:
1- Kaymakam,
2- İlçe Müdürlüğü,
3- İhtiyaç duyulan ilçelerde şube müdürlüğü.

e) Bölge kuruluşlarında:
1- Bölge Müdürlüğü,
2- Şube müdürlüğü ve başmühendislik.

Dışişleri Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurul Genel Sekreterliği, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ile ilişkili kuruluşlar bu maddede öngörülen hiyerarşik kademe ve unvanlarına ilişkin hükümlere tabi değildir. Bunların hiyerarşik kademe ve unvanları kuruluş kanunlarında düzenlenir.

ESKİ MADDE
Hiyerarşik kademeler ve unvanlar
Madde 27 - Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların hiyerarşik kademeleri ve unvanları; hizmetin özelliklerinden kaynaklanan farklılıklar dikkate alınmak suretiyle aşağıdaki şekilde düzenlenir.
a) Bakanlık merkez teşkilatında:
1- Müsteşarlık,
2- Genel Müdürlük, Başkanlık, Daire Başkanlığı,
3- Şube Müdürlüğü.
Taşra teşkilatı olan bakanlıklarda Genel Müdürlük veya Kurul Başkanlıklarına bağlı olarak daire başkanlığı kurulabilir.
b) Bağlı kuruluşlarda:
Müsteşarlık şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1- Müsteşarlık,
2- Genel Müdürlük, Daire Başkanlığı,
3- Şube Müdürlüğü.
Başkanlık şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1- Başkanlık,
2- Daire Başkanlığı,
3- Şube Müdürlüğü.
Genel Müdürlük şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1- Genel Müdürlük,
2- Daire Başkanlığı,
3- Şube Müdürlüğü.
c) Bakanlık taşra teşkilatı il kuruluşlarında:
1- Vali,
2- İl Müdürlüğü,
3- Şube Müdürlüğü.
d) Taşra teşkilatı ilçe kuruluşlarında:
1- Kaymakam,
2- İlçe Müdürlüğü,
3- İhtiyaç duyulan ilçelerde şube müdürlüğü.
e) Bölge kuruluşlarında:
1- Bölge Müdürlüğü,
2- Şube müdürlüğü ve başmühendislik.
Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurul Genel Sekreterliği, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ile ilişkili kuruluşlar bu maddede öngörülen hiyerarşik kademe ve unvanlarına ilişkin hükümlere tabi değildir. Bunların hiyerarşik kademe ve unvanları kuruluş kanunlarında düzenlenir.

DENETLEMEYE YETKİLİ KURUMLAR
Denetlemeye yetkili kurumlar ksımında yapılan değişiklik ile iç denetimin, iç denetim elemanlarınca yapılacağı belirtilmektedir. Bu konuya ilişkin fıkra şu şekildedir."İç denetim kamu kurum ve kuruluşlarının kendi yöneticileri veya ilgili kurumun üst yöneticisinin görevlendireceği iç denetim elemanları tarafından yapılır." Daha önceki fıkra şu şekildeydi. "...kendi yöneticileri veya ilgili kurumun üst yöneticisinin görevlendireceği elemanlar tarafından yapılır."

HALK DENETÇİLERİNİN ÜCRETLERİ BELİRLENDİ.
Tasarıda halk denetçilerinin ne kadar ücret alacağı eklenen şu yeni fıkraya şöyledir: "Halk denetçisinin bürosu ve yeteri kadar personeli il özel idaresi tarafından sağlanır. Halk denetçisine il nüfusu 500.000'e kadar olan illerde 50.000; 500.001-1.000.000 olan illerde 60.000; 1.000.001-2.000.000 olan illerde 70.000 ve 2.000.001'den fazla olan illerde 80.000 gösterge rakamının devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt ücret ödenir".

YENİ MADDE
Başka kurumlarda personel görevlendirme
Madde 46 - Bakanlıklarda bakanın, il özel idarelerinde valinin, belediyelerde ise belediye başkanının talebi ve ilgilinin ve kurumunun muvafakatı üzerine, merkezi idare personelinden memur statüsünde olanlar mahalli idarelerin yönetici kadrolarında veya bakanlıklarda geçici olarak görevlendirilebilir. Bu personel kurumundan izinli sayılır ve asıl kadrosuyla ilgisi devam eder.

ESKİ MADDE
Başka kurumlarda personel görevlendirme
Madde 46 - İl özel idarelerinde valinin, belediyelerde ise belediye başkanının talebi ve ilgilinin muvafakatı üzerine, merkezi idare personelinden memur statüsünde olanlar mahalli idarelerin yönetici kadrolarında geçici olarak görevlendirilebilir. Bu personel kurumundan izinli sayılır ve asıl kadrosuyla ilgisi devam eder.

SAĞLIK BAKANLIĞI TAŞRA TEŞKİLATININ DEVRİ
Önceki taslakta bu konuya ilişkin düzenleme şu şekildeydi. "b) Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileri ile önleyici sağlık hizmeti verilen sağlık evi, sağlık ocağı, sağlık merkezi, dispanser gibi tesisler, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları, bütçe ödenekleri ve kadroları ile birlikte olmak üzere personeli nüfusu 10 bin ve üzerinde olan belediye sınırları içinde belediyeler; bu yerler dışında bulunan tesisler ile eğitim hastaneleri hariç diğer hastaneler araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları, bütçe ödenekleri ve kadroları ile birlikte olmak üzere personeli il özel idarelerine,"

Yeni düzenlemede maddenin belediyelere devre ilişkin kısımları kaldırılmıştır. Buna göre tüm belirtilen unsurlar il özel idarelerine devredilecektir.

TÜM MESLEK LİSELERİ MEB'E DEVREDİLECEK
Tasarıya eklenen yeni maddeye göre Milli eğitim Bakanlığı dışındaki bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı sağlık, tarım, adalet, tapu kadastro ve Anadolu meteoroloji meslek liseleri bina, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ile bunlara ait bütçe ödenekleri Milli Eğitim Bakanlıklarına devredilmiştir.