Çalışma gücü kaybına dayalı emeklilik, 5434 kapsamında olan memur için dezavantajlı mıdır?

Soru : 1979 doğumluyum.2002-2004 arası 110 gün sgk prim ödemem var. 12.01.2004 de normal devlet memuru olarak göreve başladım ve halen devam etmekteyim. 2021 yılında % 71 engel raporu aldım (sonradan gelişen) (İşitme Kaybı, bel Fıtığı ve ileri derecede uyku apnem var). Vergi dairesinden % 71 çalışma güç kaybı yazım var ve 2. Derece vergi indiriminden faydalanıyorum. Hitapta emekliliğim 18 yıla tabi yazmakta, Yani yılım doldu. Emekli dilekçemin sgk tarafından onaylanması halinde emekli maaşım normal memur emeklisi gibi mi olur yoksa en düşük emekli maaşı gibi mi olur. Mevcut ek göstergem 3600 ve 1 in 4'üyüm.

Detaylar/Değerlendirmeler:
1- Çalışma gücü kaybına dayalı emeklilik sistemi:
Bu sistem 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununda bulunmazken, 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinde yer alan hüküm ile 5434 e tabi memurlar içinde uygulanmaya başlanılmıştır.
Getirilen bu düzenleme, bir anlamda göreve engelli olarak girmeyen, ancak göreve başladıktan sonra ortaya çıkan rahatsızlıkları nedeniyle de malulen emeklilik hakkından yararlanamayanların, mevcut rahatsızlık oranlarına göre belirli bir hizmet şartı ile emekli olma imkanının verilmiş olduğunu anlamaktayız. Ayrıca, göreve girmeden önce de mevcut rahatsızlıkları olmasına rağmen göreve Engellilik Mevzuatına uygun olarak girmeyenler için de emekli olma imkanlarının tanındığı da görülmektedir.
Bu düzenleme şu şekildedir:
"Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) %50 ila %59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) %40 ila %49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır."
HÜKMÜN YORUMU:
Göreve engellilik mevzuatına uygun olarak girmeyen ve göreve girmeden önce en az % 40 engelli olduğu belgeleyenler 5400 gün (15 yıl) hizmetleri olduğunda,
Göreve girdikten sonra oluşan rahatsızlıklarına dair sağlık kurulu raporlarının SGK Sağlık Kurulunca incelenmesi neticesinde;
% 40-49 arasında bir oran tespit edilirse en az 5760 gün (16 yıl)
% 50-59 arasında bir oran tespit edilirse de en az 6480 gün (18 yıl)
Hizmet süresi olduğunda yaşlılık aylığının bağlanması gerektiği belirlenmiştir. Yaşlılık aylığı demek 5510 sayılı Kanunda yer alan ifadesidir. Bu ifade 5434 sayılı Kanunda emekli aylığı şeklindedir. Yani sonucu değiştirmemekte, 5434 kapsamında yapılacak olan emekli aylığı bağlanması sisteminde bir değişiklik getirmemektedir.
2- Malulen emekli aylığı (Bünyesel rahatsızlıklardan dolayı);
5434 kapsamında olan memurlar için malulen emeklilikte 5434 sayılı Kanunun 44 üncü maddesi hükmü uygulanır. Bu maddede "Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malul) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır." Şeklinde hüküm yer almaktadır. Yani bir oran tespiti yapılma zorunluluğu bulunmamakta, ancak rahatsızlıklarının görevlerini yapamayacak derecede olması gerektiği belirtilmiştir. Dolayısıyla bu durumun da SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekmekte, malulen aylık bağlanması için de kesintilke hizmet toplamının en az 10 yıl olması gerekmektedir.

3- Aylık bağlanma sistemi:
5434 sayılı Kanunun 41 inci ve ek 70 inci maddeleri bu belirlemeyi yapmıştır. Bu maddelere göre emekli, adi malullük aylıklarının hesaplanma sistemi aynı olmakta, çalışma gücü kaybına dayalı yaşlılık aylığı bağlanması sistemi de 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükmüne istinaden de 5434 hükümleri uygulandığından, bu durumda aynı olmaktadır.
Sonuç bağlamında 5434 kapsamında yer alan hükümlerde
- Engelli aylığı,
- Malullük aylığı,
- Normal emeklilik aylığı,
bağlanması sistemi aynıdır.
5434 kapsamında olanlar için aylık ve ikramiye hesaplama sisteminde özetle, memurun derecesi, kademesi, göstergesi, ek göstergesi, taban aylığı, kıdem aylığı, emeklilik tazminatı, memur maaş katsayısı uygulanır.
Açıklamalarımız bağlamında durumunuzu değerlendirmemiz şöyle olacaktır:
Belirtmiş olduğunuz rahatsızlık durumunuza göre hem malulen hem de çalışma gücü kaybına dayalı emeklilik hakkından faydalanabileceğinizi değerlendirmekteyiz.
Ayrıca, ister normal emeklilik, ister malulen emeklilik, ister çalışma gücü kaybına dayalı emeklilik durumunuz olsun aylık ve ikramiye hesaplama sistemi aynı olduğundan hiçbir farklılık bulunmaz. Sadece farklılık olarak engellilik, malullük ve normal emeklilik hesaplanmasında esas alınan hizmet süresinin azlığı veya fazlalığı olur.
Ayrıca, hatırlatma olarak; memurların malul olup olmadığına, çalışma gücü kaybı oranının tespitine Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu karar vermeye yetkili merciidir. Bu şekilde tercihleriniz olduğunda Kurumunuz tarafından öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumuna sağlık raporlarınızın gönderilmesi ve SGK ndan alınacak cevabın beklenilmesi gerektiğini belirtmek isteriz.
Verdiğiniz bilgilere göre 20 yıl 6 ay hizmet 1. Derece 4. Kademe intibakı ve 3600 ek gösterge esas alındığında;
Malullük nedeniyle emeklilikte,
Çalışma gücü kaybı nedeniyle emeklilikte,
Ve normal emeklilikte (normal emeklilik için 25 yıl hizmet gerekir, hesaplama anlatmak için 20 yıl 6 aydan yapılmıştır)

Emekli aylığı: 20.720,03 TL.
Emekli ikramiyesi (20 tam yıl için) : 531.497,43 TL.
Olur, hiçbir fark olmaz. Dolayısıyla en düşük emekli aylığı alma gibi bir durum ortaya çıkmaz. En düşük emekli aylığı kişilerin hizmetlerinin azlığı, intibakların geride kalması, ek göstergelerinin düşük olması gibi durumlarda ortaya çıkar.
Bu hesaplamayı yapmak için https://www.memurlar.net/hesaplama/emekli-maas/
Adresimizi ziyaret edebilirsiniz.