Fiyatı bal gibi, içi ?karışık' gibi
Son günlerde hangi kanalı açsak pek çok bal reklamı karşımıza çıkıyor. Kilo kilo bal, kampanyalarla cüzi fiyatlara satışa sunuluyor. Peki gerçek balın dört kilosu 100 lira olur mu?
Fatma Karaman
Yara iyileştiren, mikrop öldüren, bağışıklık sistemini düzenleyen balın sahtesi şeker hastalığına neden olabiliyor. Konunun uzmanlarından uyarılar.
Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi, doğanın mucizesi bal, adeta her derde deva. İshalden öksürüğe o kadar çok faydası var ki uzmanlar evinizde sürekli bulundurmanız gerektiğini savunuyor. Ancak son günlerde neredeyse her televizyon kanalında yayınlanan ?100 liraya dört kilo bal' reklamları, kafalarda soru işaretleri yaratıyor. ?Ucuz etin yahnisi olmaz? sözü işte tam bu noktada devreye giriyor, bu fiyata satılan balın hileli olabileceği şüphesi akla geliyor. Peki ama balın kilosunun 25 lira olması mümkün mü? Bu ürünler bal aroması veya glikozdan mı üretiliyor. İyi bir bal nasıl anlaşılır?
Bal Güvenliği Hareketi Başkanı Kemal Özer ballar konusunda toplum olarak tuhaf bir durumla karşı karşıya olduğumuzu ve insanların kandırıldığını iddia ediyor: ?Tarım ve Köyişleri Bakanlığı hemen duruma müdahale etmeli. Bal üretmek kolay değil, bu yüzden gerçek balın kilosu 200-300 TL'dir. Düşük fiyata satılan ballara glikoz, reçel ve bal aroması katılıyor. Önlem alınmazsa toplum ileride diyabet hastası olur.?
Yüzde 98'i saf değil
Özer'e iyi bir balı nasıl anlayabileceğimizi soruyoruz: ?Bal üretenler bile anlayamaz. Ancak labovatuar ortamında bir balın sahte olup olmadığını anlayabiliriz. Piyasalardaki balın yüzde 98'i saf değil, bu yüzden tüketilmemesini tavsiye ediyorum. Süzme yerine karakovan petek balını öneriyorum.?
Bir yaşın altındaki bebeklere yasak
YÜKSEK karbonhidrat içeriği nedeniyle bal özellikle çocuklar ve spor yapanlar için bir enerji kaynağı. Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi ve Fitoterapi Anabilim Dalı Başkan ve STAR PAZAR yazarı Prof. Dr. Erdem Yeşilada, balın biyolojik olarak etkin bileşenler taşıdığını ve bu içeriklere göre pek çok faydasının olduğunu anlatıyor:
?Balın iyi bir yara iyileştirici, mikrop öldürücü, oksidatif hasarı gidermek için antioksidan, bağırsak sağlığını sürdürmek için prebiyotik ve buna bağlı olarak bağışıklık sistemini düzenleyici etkileri var. Balın anılan yararları, hiç şüphesiz, balın kalitesi, hazırlanmasında arıların hangi çiçekleri kullandığı gibi etkenlere göre büyük değişiklik gösteriyor. Ancak şekeri karamelize ederek ya da arılara şekerli su vererek üretilen sahte balların hiçbir yararı yok. Çünkü bitki polenlerinde bulunan zengin yararlı bileşenler sahte balda olmadağı için glisemi indeksinin istenmeyen bir şekilde yükselmesine yol açar. Gerçek ve kaliteli balın insan sağlığı için yararları yadsınamaz. Ancak dünya sağlık otoriteleri ?İnfantil botulism' tehlikesi nedeniyle bir yaşın altındaki bebeklere bal verilmesini kesinlikle önermiyor. Botulism esasında konserve gıdalarda zehirlenme ve ölümlere yol açan ve Clostridium botulinum adı verilen bir mikroorganizmanın ürettiği toksin. Ballarda, özellikle çocuklar için söz konusu olabilecek bir başka tehlike ise tarım ilaçları.?
Dikkat! Bal şurubu almayın
BESLENME uzmanı ve Star gazetesi yazarı Selahattin Dönmez fiyatın bir balın saf ve doğallığının göstergesi olmadığını savunuyor. Balın kalitesinin tadarak anlaşılmayacağını vurgulayan Dönmez Türkiye'de sahte bal sorunu olduğunu söylüyor: ?Bal konusunda detaylı analizler yapan, doğallığından emin olmadan ambalajlamayan firmalar var. Gerçek bal gibi görünen ama ambalajında küçük harflerle ?bal şurubu' ifadesi olan ürünler mevcut. Dolayısıyla ambalajlar dikkatli okunmalı. Ben markalı süzme bal alınmasını öneriyorum.?
Gerçeği kristalleşir
İÇ hastalıkları uzmanı Dr. Nafiz Karagözoğlu kontrollü ortamlarda değerlendirilmesi yapılmış balları tüketmenin yararlı olduğu görüşünde: ?Kaynağı belli olmayan bal gerek gıda olarak gerekse içerdiği maddeler yüzünden sağlımızı ciddi bir şekilde etkiler. Kristalleşme o balın sahte olup olmadığı sorusunu akıllara getiriyor. Balın kristalleşmesi doğaldır. Aksine şeker şurubu ilave edilmiş ballar çok uzun süre kristalleşmez. Saf ve doğal ballar, özellikle kış aylarında ve soğukta muhafaza edildiği takdirde birkaç ay gibi kısa bir sürede kristalleşir.?