Kamuda sağlık harcaması arttı
Kamu sağlık harcamaları 2006 yılında yüzde 21 oranında artarken, kamu ilaç harcamalarının genel sağlık harcamalarındaki payı yüzde 34 düzeyinde kaldı.
Türk ilaç piyasası 2006 yılında dolar bazında yaklaşık yüzde 10 büyüyerek, tüketici fiyatlarıyla 9.9 milyar dolarlık hacme ulaştı.
Kamu sağlık harcamaları 2006 yılında yüzde 21 oranında artarken, kamu ilaç harcamalarının genel sağlık harcamalarındaki payı yüzde 34 düzeyinde kaldı.
Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin (AİFD) yaptığı ?Türkiye 2006 Yılı İlaç Harcamaları? raporuna göre, 2005 yılında yapılan değişiklikler sonucunda hastaların ilaca erişimi arttı.
10 milyona yakın yeşil kart sahibi ayakta tedavi ve ilaç erişimine kavuşurken, 44 milyon SSK'lı da serbest eczanelerden ilaç aldı.
Kutu bazında ilaç kullanımı 2005 yılında yüzde 17, 2006 yılında yüzde 13 oranında arttı. Türk ilaç endüstrisinin gönüllü olarak yaptığı indirimler sonucunda da kamu ilaç harcamalarında gerçekleşen reel artış 2005 yılında yüzde 3, 2006 yılında yüzde 5 olarak gerçekleşti.
Raporda, bu uygulama ile kamunun ilaç harcamalarında ciddi tasarruf sağlandığı vurgulandı. Devletin, daha çok ilacı düşük maliyetle temin ettiği belirtilirken, bir yandan da toplumsal kazanımların elde edildiği ifade edildi.
"TÜRKİYE'DE ORİJİNAL İLAÇ UCUZ"
Gelecek dönemde kamu ilaç harcamalarındaki artışın yüzde 5'in üzerinde gerçekleşeceği tahmin edilirken, 2004 yılında yayınlanan fiyat kararnamesi ile tasarruf oranında artış yaşandı.
Yeni ilaç fiyat belirleme sisteminde, Avrupa Birliği'nde ilaç fiyatlarının en ucuz olduğu Fransa, Portekiz, ispanya, İtalya ve Yunanistan referans alınıyor. İlacın fiyatı belirlenirken,o molekülün referans ülkelerdeki en düşük fiyatı, orijinal ilaç için baz kabul ediliyor.
Referans ilacın fiyatı ise orijinal ilaç fiyatının yüzde 80'i baz alınarak hesaplanıyor. 2005 yılında kamu geri ödeme kurumlarına, gönüllü kurumlar tarafından yüzde 4 ve yüzde 11 arasında değişen oranlarda iskonto sağlandı. Raporda, ?Bugün Avrupa'da orijinal ilaçların en ucuz olduğu ülke Türkiye? denildi.
İLAÇ PİYASASI YÜZDE 10 BÜYÜDÜ
Türk ilaç piyasası 2006 yılında dolar bazında yaklaşık yüzde 10'luk bir büyüyerek, tüketici fiyatlarıyla 9.9 milyar dolarlık hacme ulaştı. Türkiye'de kişi başına düşen yıllık ilaç tüketimi ise 134 dolar oldu. Raporda, bu rakamın gelişmekte olan birkaç ülke dışında OECD ülkeleriyle kıyaslandığında hala çok düşük seviyede kaldığına dikkat çekildi.
Kamu sağlık harcamaları 2005 yılında yüzde 18, 2006 yılında yüzde 21 oranında artarken, kamu ilaç harcamalarının genel sağlık harcamalarındaki payının yüzde 34 düzeyinde kaldı.
Raporda, ilaç harcamalarındaki artışa bakıldığında ise sağlık harcamalarında meydana gelen artışın ağırlıklı olarak ilaç dışı sağlık kalemlerinden kaynaklandığına dikkat çekilirken, bu oranının OECD ortalamalarına göre yüksek görünmesine rağmen, yanıltıcı olduğu kaydedildi.
"SAĞLIK HARCAMALARI DOĞRU HESAPLANMIYOR"
Raporda, Türkiye'deki diğer sağlık harcamalarının tam ve doğru olarak hesaplanmadığına dikkat çekilirken, ilaç sektöründeki bütün faaliyetlerin kayıt altında olduğu ifade edildi.
Geri ödeme kurumlarının hastane hizmetleri için kamu sağlık kuruluşlarına önemli oranda sübvanse edilen fiyatlar üzerinden ödeme yaptığı hatırlatılırken, sübvansiyonun en az yüzde 35 düzeyinde olduğunun tahmin edildiği belirtildi.
Bu yükün kamu geri ödeme kurumlarının sağlık harcamaları hesaplarına yansıtılmadığına dikkat çekilen raporda, ?Bu durum kamu sektöründe ilaç harcamalarının, toplam sağlık harcamaları içindeki oranının gerçekte olduğundan daha yüksek görünmesine yol açmaktadır. Türkiye'de kamu sağlık harcamaları, OECD ülkeleri tarafından farklı hesaplanıyor.
Yatan hasta ilaçları OECD'de ilaç harcaması olarak değil, genel sağlık harcaması içinde değerlendirilir. Türkiye'de ise, hastanede kullanılan ilaçlar da ilaç harcamaları içinde yer alır? denildi.
Hastanelerin ilaçları ihale yoluyla düşük fiyata aldığının altı çizilirken, kurumlara piyasa fiyatı üzerinden fatura edildiği vurgulandı.
REÇETESİZ İLAÇLAR TASARRUF ALANI
Türkiye'de reçetesiz ilaçların önemli bir tasarruf alanı olduğuna işaret edilirken, raporda şu tavsiyeler yer aldı:
?Türkiye, gelişmiş ülkelerin yaptığı gibi, ağır olmayan sağlık sorunlarında kullanılan ve reçetesiz satılan bazı ilaçların katkı paylarını artırmayı, bazılarını ise geri ödeme listelerinden tamamen çıkartmayı ciddi bir şekilde düşünmelidir.
Böylece kamu üzerindeki yük azalacaktır. Yapılacak düzenlemenin niteliklerine bağlı olarak, bu ürünlerin geri ödeme kapsamından çıkarılmasıyla ilk etapta 220 milyon dolar düzeyinde bir tasarruf potansiyelinin yakalanması mümkündür.
Avrupa Birliği'nde olduğu gibi reçetesiz ilaç kategorisine giren ürünler için fiyat ve tanıtım serbestisinin sağlanması ekonomiye katkı sağlayacak yepyeni bir sektörün oluşumunu teşvik edecektir. Gelişmiş ülke örneklerinde olduğu gibi ülkemizde de değişik tedavi gruplarında farklı katkı payı oranları uygulanabilmelidir.
Çok ağır olmayan sağlık sorunlarında hastaların katkı payları artırılırken, tedavinin daha masraflı olduğu ölümcül hastalıklarda katkı payı azaltılabilir veya tamamen kaldırılabilir. Böylece hastaların temel ve yaşamsal tedavileri güvence altına alınırken, hekimlerin öngörebileceği farklı tedaviler için hastalara alım güçleri oranında esneklik sağlanabilir.?
ALMANYA TASARRUFA GİTTİ
Almanya 2002 yılında ilaca kişi başına ABD'den yüzde 40 daha az harcayarak, 19 milyar tasarruf etti. Ancak, diğer yatırımlar, işgücü, vergiler gibi alanlardaki kayıplar hesaplandığında ortaya 22 milyar dolarlık zarar ortaya çıktı. Raporda, Almanya bu uygulamadan 3 milyar dolar zarar ettiği belirtildi.