Sayıştay, üniversitelerde, üst yönetimin Rektörle değişmesini önerdi

Sayıştay tarafından yapılan olağan denetimlerde Kocaeli Üniversitesinde birden fazla Genel Sekreter olması rapora girdi. (Raporun tamamına ulaşmak için TIKLAYINIZ.)

Üniversitede yapılan incelemeler sonucunda Sayıştay raporunda özetle; mevzuat gereği 1 (bir) kadro olmasına rağmen uygulamada biri fiili diğeri ise resmi olmak üzere 2 (iki) Genel Sekreterin görev yaptığı, Rektör değişikliği sonucunda kadrosu bulunan Genel Sekreterin görevden alınarak fiilen yürütmek üzere başka bir kişinin Genel Sekreter olarak görevlendirildiği, Üniversitelerde yeni gelen yönetimin programlarında yer alan plan ve projeleri uygulamak için kendi ekibini kurması ve bu ekiple birlikte bu projeleri gerçekleştirmek istemesinin olağan bir durum olduğu, ancak mevcut mevzuata göre üniversitelerde sadece bir tane genel sekreterin bulunmasının zorunluluk olduğu Sayıştay tarafından ifade edilmiştir.

Üniversite cevabında ise; Rektörlük değişimlerinde yeni atananların ekiplerini kurabilmek için eski genel sekreterlerin özlük haklarına dokunulmadan, 2547 sayılı kanunun 13/b-4 maddesi kapsamında başka bir fakülte veya birimde görevlendirildiğini, fiilen bu görevi yürüten yeni genel sekretere ise ya genel sekreter matrahı üzerinden veya başka bir görevlendirmeyle kendi kadrosunun matrahı üzerinden özlük haklarının ödendiği, bu durumda fiilen görev yapmamasına rağmen eski genel sekreterlere de ödeme yapıldığını, bunun yapısal bir sorun olduğunu, hemen hemen her rektörlük seçiminden sonra neredeyse üniversitelerin tamamında karşılaşılan bu durumun düzeltilmesi için çalışanların kazanılmış haklarını koruyarak, mevcut mevzuatta değişiklik yapılması ve genel sekreter ve üst kadrolarda bulunan personelin mevcut yönetimle gelip gitmesinin sağlanmasının, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması açısından gerekli olduğunu, konunun çözümünün mevzuat değişikliği gerektirmesi nedeniyle, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına iletildiğini belirtmiştir.

Hatırlayacağınız üzere, 24 Eylül 2018 tarihli "Üniversite Yönetimine Yeni Bir Model Önerisi: Rektörlük Müşaviri Kadrosu" başlıklı haberimizde; "124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları İle Yükseköğretim Kurumları İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 26 ncı maddesine göre idari teşkilatın amir birimi Genel Sekreterlik ve diğer ana hizmet birimi olarak sıralanan Daire Başkanlıkları, üniversitenin hem akademik hem de idari anlamda gelişmesinde en stratejik noktalar olduğunu; bu hizmet birimlerinin başında olan bir yöneticinin, üniversitenin gelişim hızına ayak uyduramaması, üst yönetim (rektör, rektör yardımcıları) tarafından verilen işlerde gecikmelerin/aksaklıkların yaşanması ve hizmet alanı ile ilgili kurum içinden/kurum dışından şikayetlerin artmasının ister istemez bir görev değişikliğini gündeme getirdiğini ifade etmiş, Bakanlıkların üzerinde bütçe yöneten üniversitelerde de "Rektörlük Müşaviri" kadrosu olması" gerektiğine dikkat çekmiştik.

Gerek gündeme taşıdığımız haberimizde, gerekse Sayıştay raporunda geçen tespitler Üniversitelerde yaşanan bu sorunun sadece Kocaeli Üniversitesi'nin değil hemen hemen tüm üniversitelerin rektörlük seçimlerinden sonra karşılaşmış olduğu yapısal bir sorun olduğunu gözler önüne sermiştir !

Bu açıdan, Sayıştay'ın paydaş olarak belirttiği Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nca -yapısal sorunun- çözümü ile ilgili umuyoruz kısa sürede gereken adımlar atılır !

Yavuz Selim KAPLAN

İŞTE İLGİLİ SAYIŞTAY TESPİTİ

BULGU 3: Kurum Bünyesinde Birden Fazla Genel Sekreter Bulunması

Üniversitede yapılan incelemeler sonucu mevzuat gereği bir tane kadro olmasına rağmen uygulamada biri fiili diğeri ise resmi olmak üzere iki genel sekreterin görev yaptığı tespit edilmiştir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Yönetim Örgütleri" başlıklı 51 inci maddesinin (a) bendine göre; "Yükseköğretim üst kuruluşlarında başkana, üniversitelerde rektöre bağlı, merkez yönetim örgütünün başında bir genel sekreter ve hizmetlerin gerekli kıldığı daire başkanları, müdürler, danışmanlar, hukuk müşavirleri, uzmanlar ile büro ve iç hizmet görevlerini yapmak üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar ve diğer görevliler bulunur...." Aynı kanunun "Atamalar" başlıklı 52 nci maddesinin (a) bendine göre; " (...) Genel Sekreter ile daire başkanları, müdürler, hukuk müşavirleri ve uzmanlar, yükseköğretim üst kuruluşlarında ilgili kuruluşların görüşü alınarak Yükseköğretim Üst Kuruluşunun Başkanı; üniversitelerde ise yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanır. fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterinin atanması, ilgili dekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından yapılır." denilmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun "Hesap verme sorumluluğu" başlıklı 8 inci maddesine göre her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.

Aynı kanunun "Üst yöneticiler" başlıklı 11 inci maddesinde ise; "Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahalli idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar. Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler." denilmektedir.

Bu hükümlere göre üst yöneticiler başta olmak üzere her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, bu kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden ve raporlanmasından sorumludurlar ve bu hususta yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadırlar.

Yapılan denetimlerde Kocaeli Üniversitesi rektör değişikliği ile birlikte kadrosu bulunan genel sekreterin görevden alınarak görevi fiilen yürütmek üzere vekaleten genel sekreter atandığı, tespit edilmiştir.

Üniversitelerde yeni gelen yönetimin programlarında yer alan plan ve projeleri uygulamak için kendi ekibini kurması ve bu ekiple birlikte bu projeleri gerçekleştirmek istemesi olağan bir durum olarak değerlendirilmektedir. Ancak yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre üniversitelerde sadece bir tane genel sekreterin bulunması hem mevzuatın getirdiği bir zorunluluk hem de kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasının gereği olduğu düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Uygulamada mevcut mevzuatın izin vermemesi nedeniyle rektör atanmasının ardından eski genel sekreterler görevden alındığı ve genellikle mahkeme kararı ile geri dönebildikleri, bu nedenle yeni atanan rektörler tarafından kendi ekiplerini kurabilmek için eski genel sekreterlerin özlük haklarına dokunulmadan, 2547 sayılı kanunun 13/b maddesi kapsamında başka bir fakülte veya birimde görevlendirilmekte olduğu, fiilen bu görevi yürüten yeni genel sekretere ise ya genel sekreter matrahı üzerinden veya başka bir görevlendirmeyle kendi kadrosunun matrahı üzerinden özlük haklarının ödendiği, bu durumda fiilen görev yapmamasına rağmen eski genel sekreterlere de ödeme yapıldığı dolayısıyla fiiliyatta iki genel sekretere aynı özlük hakları tutarında ödeme yapılmasıyla karşılaşmaktayız. Yapısal bir sorun olan ve hemen hemen her rektörlük seçiminden sonra neredeyse üniversitelerin tamamında karşılaşılan bu durumun düzeltilmesi için çalışanların kazanılmış haklarını koruyarak, mevcut mevzuatta değişiklik yapılması ve genel sekreter ve üst kadrolarda bulunan personelin mevcut yönetimle gelip gitmesinin sağlanmasının, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması açısından gerekli olduğu üniversitemizce de kabullenilen bir gerçektir. Ancak yeni atanan üst yönetimin programlarında yer alan plan ve projeleri uygulamak için kendi ekibini kurma ve bu ekiple projelerini gerçekleştirmesi için mevcut durum kaçınılmaz olmaktadır.

Yapısal bir sorun olan ve hemen hemen her rektörlük seçiminden sonra Kocaeli Üniversitesi dahil neredeyse üniversitelerin tamamında karşılaşılan bu durumun düzeltilmesi için, çalışanların kazanılmış haklarını koruyarak, mevcut mevzuatta değişiklik yapılması ve genel sekreter ve üst kadrolarda bulunan personelin mevcut yönetimle gelip gitmesinin sağlanmasının, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması açısından gerekli olmakla birlikte genel sekreter ve üst ünvanlıların başka bir birimde kazanılmış haklarını koruyarak görevlendirilmeleri halinde de yine özlük haklarının ödenilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Konunun çözümünün mevzuat değişikliği gerektirmesi nedeniyle raporunuzda da aynı konuya değinildiğinden, Bulgunuzda belirtilen hususlar hakkında ihtiyaç duyulan mevzuat değişikliğinin sağlanması amacıyla Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'ne 04.05.2017 tarih ve 59389351-845.01/E-9000 ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na 04.05.2017 tarih ve 59389351-845.01/E-9001 yazılarımızla iletilmiş konunun çözümlenmesi talep edilmiştir." denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi tarafından gönderilen cevabi yazıda, bulgumuzda yer alan hususlara katıldıkları ve söz konusu hususun çözümü için paydaş kurumlar olan Maliye Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurumundan talepte bulunulduğu bildirilmiştir.

Üniversitelerde fiili olarak birden fazla genel sekreter bulunması hususu, sadece Kocaeli Üniversitesi'nin değil hemen hemen tüm üniversitelerin rektörlük seçimlerinden sonra karşılaşmış olduğu yapısal bir sorundur. Bu nedenle söz konusu yapısal sorunun kalıcı bir şekilde çözümlenebilmesi için çalışanların kazanılmış haklarını koruyarak üst kadrolarda bulunanların mevcut yönetimle gelip gitmesini sağlayacak bir yasal değişiklik yapılması gerekmektedir.

Bu nedenle söz konusu yapısal sorunun çözümünü sağlamak için gerekli çalışmaların yapılması amacıyla konunun paydaş kuruluşlar olan Maliye Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na bildirilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıştır.