Psikiyatri'den yüzde 40 çalışma kaybı raporu alanlar nasıl emekli olur?

SORU: Merhaba, 18 yıllık memurum. 2003 den beridir 5434 sayılı kanuna tabi olduğum için emekli sandığına primim yatmaktadır. Psikiyatri bölümünden kurul onaylı % 40 oranında çalışma gücünde kayıp raporu verildi. Şuan emekli olma şansım var mı? Eğer var ise Emekli maaşım neye göre hesaplanmaktadır? Mevzuatı okudum fakat çalışma gücü kaybında farklı oranlardan, engellilik, yaşlılık gibi farklı maaş gruplarından ve farklı prim günlerinden bahsetmektedir.

CEVAP: 5434 e tabi engellilik mevzuatı hükümleri uyarınca göreve girmeyen memur, rahatsızlığından dolayı nasıl emekli olur?

Göreve başladıktan sonra ortaya çıkan rahatsızlık hali malullük kapsamında ise malulen, değil ise ve rahatsızlık oranı % 40 ila % 59 arasında ise çalışma gücü kaybı nedeniyle emekli olunur.

Detaylar:

2008 yılı Ekim ayından önce memur olarak göreve başlamış olanlar hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri ile birlikte ayrıca 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 hükümleri uygulanır.

Memurluğa başlamadan önce malul sayılmayı gerektirir rahatsızlığı olanlar malullük nedeniyle emekli olamazlar. Bu durum hem 5434 e hem de 5510 a tabi memurlar için geçerlidir.

Memurluğa başladıktan sonra ortaya çıkan rahatsızlıklarına istinaden 2 şekilde emeklilik olma durumları bulunur.

Birincisi malullük nedeniyle emeklilik, ikincisi de engellilik nedeniyle emekliliktir.

Malullük nedeniyle emeklilik (2003 yılında memur olmanız nedeniyle 5434 hükümleri uygulanır.)

Memurların sağlık kurulu raporu almaları için ister kendileri ister Kurumları tarafından yönlendirilmek suretiyle tam teşekküllü Devlet hastanelerinden sağlık kurulu raporu alabilirler. Bu sağlık kurulu raporlarının Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca incelenmesi neticesinde şayet MALUL OLDUĞUNA şeklinde bir karar verildiğinde memur malul sayılır.

Malul sayılan memuru Kurumu malulen emekliye sevk işlemini yapar ve emeklilik belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderir. Memurun da en az 10 hizmet yılı varsa (sigortalı süreler, memurluk süreleri, esnaflık süreleri, borçlanılan süreler vb. dahil) Sosyal Güvenlik Kurumu bu memura malullük aylığını bağlar.

Ancak, bu rahatsızlığın kesinlikle göreve girmeden önce olmaması gerekir, var ise malullük aylığı bağlanması işlemi yapılmaz.

Engellilik nedeniyle emeklilik (5510 sayılı Kanun geçici madde 4 hükmü ile getirilmiş olan yeni düzenleme çerçevesinde değerlendirmekteyiz)

5434 sayılı Kanunda bulunmayan ve ilk defa 5510 sayılı Kanunla getirilmiş olan bir uygulamada, göreve başladıktan sonra çalışma gücü kaybı ortaya çıkan memurlara yönelik olmaktadır. Bu durum malullük nedeniyle emeklilik değildir.

5434 e tabi memurlardan göreve başladıktan sonra haklarında düzenlenen sağlık kurulu raporlarının Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca incelenmesi neticesinde memurun çalışma gücü kayıp oranının;
- % 50 ila % 59 arasında olduğu kararı verildiğinde memurun en az 5760 gün (16 yıl)
- % 40 ila % 49 arasında olduğu kararı verildiğinde de memurun en az 6480 gün (18 yıl)

Sosyal Güvenlik Kurumu kesintileri bulunan çalışmalarının olması halinde bu memura yaşlılık aylığı bağlanmaktadır. Yani malullük aylığı olmayıp, engelliliklerinden dolayı yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

Her iki durumda da sigortalılık süresinin başlangıcına bakılmaz, yaş koşulu aranmaz, çalışılmış olan hizmet sürelerine bakılır.

Açıklamalarımız bağlamında sorularınızın cevaplarını değerlendirmemiz:

1- Hakkınızda düzenlenecek olan sağlık kurulu raporunun malulen emeklilik açısından değerlendirilmesi için Kurumunuz kanalı ile SGK Sağlık Kuruluna gönderilmesi, şayet SGK Sağlık Kurulu hakkınızda malul olduğunuz kabul edildiğinde, belirttiğiniz tarihe göre hizmet süreniz de 10 yıldan fazla olduğundan malulen emeklilik işleminin yapılabileceğini, bunun için ayrıca bir yaş şartı, sigortalılık süresi, ayrıca bir hizmet süresinin aranmayacağını,

2- Şayet, yine Kurumunuz kanalı ile SGK Sağlık Kuruluna gönderilecek olan raporunuzun malullük durumu ile değil de çalışma gücü kaybınıza göre bir kararın SGK Sağlık Kurulunca verilmesi halinde ise belirttiğiniz gibi oran % 40 olduğunda, en az 18 yıl hizmet sürenizin olması gerektiğini, bunun için de yine ayrıca bir yaş şartı, sigortalılık süresi gibi bir şartın aranmayacağını,

Değerlendirmekteyiz.

3- 5434 e tabi memur olduğunuz için, hem malullük, hem de çalışma gücü kaybı oranınıza göre bir emeklilik söz konusu olduğunda, aylık bağlanma esaslarında 5434 hükümlerinin uygulanması gerektiğini, yani derece, kademe, gösterge, eke gösterge vb. unsurlar esas alınarak bir aylık hesaplamasının yapılması gerektiğini, her iki durumda da aylık ve ikramiye açısından hiçbir farkın ortaya çıkmayacağını da söyleyebiliriz.