Sağlık Bakanlığınca hazırlanan yeni "Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Tasarısı"nın genel ve madde gerekçeleri ile resmi yazı metinleri

TIPTA UZMANLIK TÜZÜĞÜ TASARISI GENEL GEREKÇE

Ülkemizde Tıpta Uzmanlık, Cumhuriyetin ilk yıllarında yürürlüğe konulan 11.04.1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrası’na Dair Kanun’da genel hatlarıyla düzenlenmiştir. Bu Kanunun 8 inci maddesinde, tıbbın herhangi bir dalında uzman olmak ve uzman unvanını ilan edebilmek için Türkiye Tıp Fakültesi’nden veya Sağlık Bakanlığı’nca kabul ve ilan edilecek kurumlardan yada yabancı Ülkelerin tanınmış bir hastane veya laboratuarından verilip, Türkiye Tıp Fakültesi tarafından tasdik edilmiş bir uzmanlık belgesinin mevcudiyetinin şart olduğu, 9 uncu maddesinde ise, “İhtisas vesikalarının sûreti ahzı ve bu hususta mer’i olması lâzım gelen kavait işbu kanunun mer’iyetinden sonra Sıhhıye ve İçtimai Muavenet Vekaletince tanzim edilecek bir nizamname ile tâyin” olunacağı belirtilmektedir. 1219 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin, uzmanlık belgesinin hangi usul ve esaslara göre nasıl alınacağının ve konu ile ilgili diğer hususların bir tüzük ile belirlenmesi konusunda Bakanlığımıza verdiği yetki, Kanunun bu hükmüne uygun olarak kullanılmış ve bugüne kadar Tababet İhtisas Vesikaları Hakkında Nizamname, Tababet Uzmanlık Belgeleri Hakkında Nizamname ve Tababet İhtisas Nizamnamesi gibi isimler alan Tüzüklerde, asistan olabilmenin şartları, asistanlığa giriş ve uzmanlık sınavları, yabancı ülkelerde yapılan asistanlık, eğitim görülebilecek uzmanlık dalları gibi sadece ve doğrudan doğruya asistanlıkla ilgili düzenlemeler yer almıştır.

1973 yılında yürürlüğe konulan Tababet Uzmanlık Tüzüğü’nde tıp bilimindeki gelişmeler ve uygulamada doğan ihtiyaçlar çerçevesinde önceki düzenlemelere oranla daha kapsamlı ve ayrıntılı düzenlemeler yer almış, bu Tüzüğün yürürlükte bulunduğu dönemde kabûl edilen 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’nun 3/t-3. maddesi de tıpta uzmanlığı düzenleme konusunda yetkili otoritenin Sağlık Bakanlığı olduğunu 1219 sayılı Kanun’a paralel olarak vurgulamıştır.

Yaklaşık 30 yıl uygulamada kalan Tababet Uzmanlık Tüzüğü’nün ihtiyaçlara cevap vermekte yetersiz kalması üzerine yeni bir tüzük hazırlanmış ve Danıştay incelemesinden de geçtikten sonra 14.05.2002 tarihli ve 2002/4198 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan bu Tüzük, Tıpta Uzmanlık Tüzüğü adı altında 19.06.2002 tarihli ve 24790 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur.

Bu Tüzük ile oluşturulan Tıpta Uzmanlık Kurulu Ülke genelinde tıpta uzmanlıkla ilgili kararları almaya tek yetkili organ olarak belirlenmiş, ancak Tüzüğün pek çok hükmünün iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle açılan davalar sonucunda, Tıpta Uzmanlık Kurulunun oluşum ve görevleri ile ilgili 5 inci ve 6 ncı maddeleri (ile Tüzüğün diğer bazı hükümlerinin yürütülmesi Danıştay 8.Dairesi’nce benzer konularda Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca verilmiş kararlara paralel gerekçelerle) durdurulmuş ve bu yargı kararlarının sonucunda Tüzük ana çatısını oluşturan maddeleri itibarı ile uygulanamaz hale geldiğinden yargı kararlarının ışığında yeni bir tüzük hazırlanması zorunlu olmuştur.

Yeni Tüzük hazırlanmasını zorunlu kılan ilk ve öncelikli sebep, mevcut Tüzüğün yürütülmesi durdurulan hükümleri nedeniyle tıpta uzmanlık eğitiminde doğan düzenleme boşluğunun derhal giderilmesindeki hizmet gerekleri olmakla birlikte, arz edileceği üzere yeniden düzenlemeyi gerektiren sebep bununla sınırlı da değildir.
2002 yayım tarihli Tüzük hükümlerinin barındırdığı sıkıntılar uygulamaya konulduğu tarih itibarı ile ortaya çıkmaya başlamış; bu sıkıntıların bir kısmı ilgililerince dava konusu edilmiş ve Danıştay ve İdare mahkemeleri nezdinde 200 dolayında davanın konusunu oluşturmuştur. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından, ilgili uzmanlık derneklerine, eğitim sorumlularına ve asistanlara kadar geniş bir yelpazeyi oluşturan kesim bu Tüzükteki bazı hükümlerin hukuka ve özellikle Tüzüğe ek çizelgenin tıp bilimine uygun olmadığını hem bu davalarda hem de muhtelif etkinlerde ve Bakanlığa ilgili diğer mercilere başvurularında ve diğer vesileler ve vasıtalar ile ortaya koymuşlardır.

Diğer taraftan, mevcut Tüzüğün uzmanlık eğitimi hizmetlerinde aksamalara sebebiyet verici nitelikte olan bazı hükümlerinin değiştirilmesi gereği yanında Tıpta Uzmanlık Sınavı için yeni bir sistem öngörülerek adayların gerçekçi tercihle hazırlanacakları sınavlar sonucunda kazandıkları dalda asgarî düzeyde teorik bilgi sahibi olarak asistanlığa başlamalarının eğitimde kaliteyi artıracağı düşünülmüş, yürürlükteki Tüzük’te yeterlik sınavı altında düzenlenen sınav yerine Avrupa Birliği’ne üye Ülkeler ile ABD’ndeki board sınavları benzeri bir sınav olarak seviye tespit sınavları öngörülmüş, böylece bir yandan uzman adaylarına teorik bilgi düzeylerini ispatlama imkânı verilir iken diğer yandan uzman insan gücü ve dolayısıyla hizmette niteliğin artırılması hedeflenmiştir. Keza, yan dal asistanlık sınavının da merkezi sistemle yapılması, yürürlükte bulunan Tüzüğün ortaya çıkardığı ve hakkaniyete de uygun olmayan mağduriyetlerin giderilmesi ve sair konulardaki talep ve şikayetlerin de değerlendirilmesi kamu yararı ve tıbbın gerekleri çerçevesinde amaçlanmıştır.

Mevcut Tüzük ile ilgili olarak sıkça gündeme getirilen, “ilgili bilim çevrelerinin görüşünün alınmadığı ve/veya dikkate alınmadığı” eleştirilerinin göz önünde bulundurulmasıyla ve bu Tüzüğün ilgili bütün çevreler ile belirli düzeyde konsensus sağlanarak hazırlanmış uygulanabilir nitelikte bir hukuk normu olmasını temin etmek maksadıyla Tüzüğe ek çizelge, bu aşamada tartışma zemini oluşturmak maksadıyla münhasıran, uzmanlık derneklerinin kendi uzmanlık dalıyla ilgili görüşleri çerçevesinde düzenlenmiş, dernek önerilerine Bakanlığımızca müdahalede bulunulmamıştır.

TIPTA UZMANLIK TÜZÜĞÜ TASARISI MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1- Tüzüğün amacını ve kapsamını düzenlemektedir.
Madde 2- Bu maddede Tasarı metninde yer verilen deyimlerin tanımlarına yer verilmiştir. Bu Tasarı ile kaldırılması öngörülen yürürlükteki Tüzük’te bulunan üç tanımda değişiklik yapılmış, tanımlanmasının uygun olacağı düşünülen üç yeni deyim ve tanımları ilave edilmiştir.
Değişikliğe gidilen tanımlardan:
Kurum: Tıp ve diş hekimliği fakülteleri ve diğer istisnaları dışında Uzmanlık eğitimi vermeye yetkili kılma 1219 sayılı Kanun uyarınca Sağlık Bakanlığı’na aid bir yetki olduğundan bu hususa açıklık kazandırılmıştır.
Uzmanlık eğitimi: Bu eğitim hem 1219 sayılı ve 2547 sayılı Kanunlarda hem de bu Tüzükte düzenlendiğinden sadece Tüzüğe yapılan vurgu bu şekilde kaldırılmıştır.
Asistan: Vakıf yükseköğretim kurumlarında da atama ve kadro ilişkisine bağlı olmaksızın aynı sıfatla uzmanlık eğitimi yapılabildiğinden daha kapsayıcı olmak üzere bu değişiklik yapılmıştır.
Yeni ilave edilen deyimlerden:
Genel Müdür: Kurullarda ve komisyonlarda Bakanlığı temsilen bulunması gerekli görülen genel müdürün hangi genel müdür olduğunu belirtmek üzere
eklenmiştir.
YUS: Bu Tasarı ile merkezi sınavla yapılması öngörülen yan dal uzmanlık giriş sınavının kısaltması olarak kullanılmıştır.
Klinik başkanı: Yeni bir kavram olduğundan eklenmiştir.
Madde 3- Uzmanlık eğitiminden, tıp veya diş hekimliği fakültelerinde ve Bakanlıkça uzmanlık eğitimi vermeye yetkili kılınan kurumlarda kimlerin uzmanlık eğitiminden sorumlu oldukları düzenlenmektedir. 1219 sayılı Kanun’un düzenleme yetkisi verdiği konunun kapsamı ve yargı kararları ile bugüne kadar gelen uygulama ve Bakanlığın kendi kadroları üzerindeki tasarruf yetkisi dikkate alınarak hükümde belirtilen yönetmeliğin hangi yönetmelik olduğuna netlik kazandırılmış, en az üç yıllık uzman olan yardımcı doçentlerin de eğitim sorumlusu oldukları dikkate alınarak eğitim hastanelerinde aynı işlevleri olan en az üç yıllık uzman olan Başasistanlar eğitim sorumluları arasına ilave edilmiştir. Ayrıca eğitimin hastanelerde daha yaygın bir tabana oturması ve birimler ve uzmanlık dalları arasında eğitimde eşgüdümün sağlanması amacıyla klinik başkanlığı oluşturulmuş ve klinik başkanının görev süresi belirtilmiştir.
Madde 4- Yürürlükteki Tüzük maddesinin, “ve uzmanlıkla ilgili tıbbi faaliyette bulunamazlar” ibaresi hakkında Danıştay’ca verilen yürütmenin durdurulması kararı ile uygulamada meydana gelen sıkıntılar dikkate alınarak bu kısım metinden çıkarılmıştır.
Madde 5- Uzmanlık Kurullarının oluşumunu ve toplanma ve karar alma esaslarını ve üyelerinin niteliklerini düzenlemektedir. Tıp ve diş hekimliği için iki ayrı kurul oluşturulması öngörülmüş ve Tıpta Uzmanlık Tüzüğü’nün bu maddesi hakkında, Danıştay 8. Daire’nin (Danıştay İdarî Dava Daireleri Genel Kurulu’nun 10.07.2003 günlü ve 2003/953 YD İtiraz Numaralı Kararı ile uygun bulunmuş olan) 9.4.2003 günlü ve 2002/3784 Esas sayılı yürütmenin durdurulması kararının gerekçesinin ışığında düzenleme yapılmış, 19.06.2002 yayım tarihli Tüzük ile Tıpta Uzmanlık Kurulu’na verilen icraî karar almaya yetkili en üst merci niteliği, tavsiye
kararları alan bilimsel danışma kurulu niteliğine dönüştürülmüş: Kurullara konu ile ilgili Bakanlık ana hizmet birimi amirinin, Kurulca verilen tavsiye kararlarının icraya dönüştürülmesi noktasında bilgi sahibi olması, özellikle Müsteşar’ın katılamadığı toplantılarda Kurulların kararlarını değerlendirmek ve gerektiğinde uygulamak durumunda olan Bakanlığın temsil edilmeyeceği dikkate alınarak ilave edilmiştir. Tıpta uzmanlık eğitimini düzenleme konusunda yetkili merci 1219 sayılı ve 2547 sayılı Kanun uyarınca Sağlık Bakanlığı olduğundan, önceki Tüzük’te Kurul’un üyelerden en az beşinin teklifi ile olağanüstü toplanacağını belirten hüküm metinden çıkarılmıştır. Tıp ve Diş hekimliği için iki ayrı kurul teşkili, konunun ayrı bilim dallarında teknik uzmanlık gerektirmesi ve bu konuda diş hekimlerince vaki olan yakınmalar dikkate alınarak uygun görülmüştür. Maddenin beşinci fıkrasının, “Ancak, uzmanların veya kurumların eğitim yetkisinin kaldırılmasına ilişkin toplantılarda katılanların en az üçte iki çoğunluğu ile karar alınması şarttır.” şeklindeki cümlesi 8. Daire’nin yukarıda belirtilen kararının gerekçesi ve Anayasa’nın 128 inci ve 130/9. maddeleri dikkate alınarak metinden çıkarılmıştır.
Madde 6- Uzmanlık Kurullarının görevleri düzenlenmiş ve Tıpta Uzmanlık Kurulunun görevleri olarak düzenlenmiş olan ve Danıştay 8. Daire’nin 9.4.2003 günlü ve 2002/3784 Esas sayılı kararı ile yürütülmesi durdurulan yürürlükteki Tüzüğün bu maddesinde, Kurulun icrai fonksiyonlarını danışma fonksiyonlarına dönüştüren bazı değişiklikler yapılmıştır. Aynı Danıştay Kararı dikkate alınarak, kanunla düzenlenmemiş olan Kurula verilen icrai görevlerden bir kısmı Bakanlığa verilmiş ve ilgili maddelerde buna uygun düzenlemeler yapılmıştır.
Madde 7- Eğitim kurumlarını değerlendirme komisyonunun oluşumu düzenlenmektedir. Komisyonun sayısal kompozisyonunda gayet sınırlı olarak değişiklik yapılmış ve diş hekimleri ile ilgili toplantılarda diş hekimlerinin daha fazla temsilini sağlayıcı yönde düzenleme getirilmiştir. Ayrıca, eğitim hastaneleri birimlerinde eğitimden birinci derecede sorumlu olan şefler için öngörülen “üç yıllık” ibaresi metinden çıkarılmıştır.
Madde 8- Eğitim kurumlarını değerlendirme komisyonunun görevleri düzenlenmiştir. Uzmanlık Kurullarının görevlerinde yapılan değişikliğe paralel olarak Komisyon görevlerinde, hukukî mahiyeti itibarı ile değişiklik yapılmıştır.
Madde 9- Uzmanlık dalları eğitim ve müfredat komisyonlarının oluşumunu düzenlemektedir. Diş hekimliği uzmanlık dalları eğitim ve müfredat komisyonlarında Bakanlığın temsili sağlanmıştır.
Madde 10- Uzmanlık dalları eğitim ve müfredat komisyonlarının görevlerini düzenlemektedir. Komisyon görevlerinin icrai niteliği kaldırılmıştır.
Madde 11- Eğitim yetkisinin kaldırılmasına ilişkin esasları düzenlemektedir. Danıştay 8. Daire’nin 9.4.2003 günlü ve 2002/3784 Esas sayılı kararı ile yürütülmesi durdurulan bu maddede, eğitim yetkisinin kaldırılması buna hasbelkanun (1219 sayılı Kanun madde, 8) yetkili olan Bakanlık ile (özel mevzuatlarına göre) yetkili olan diğer kurumlara verilmek suretiyle değiştirilmiştir.
Madde 12- Kurul ve komisyonların sekreterya hizmetlerinin yerine getirilmesi ile ilgili hususları düzenlemektedir.
Madde 13- Asistanların tanımı ve istihdam şekli düzenlenmektedir. Mevcut düzenlemeden farklı olan düzenleme gerekçesi, asistan tanımında yapılan değişiklik gerekçesi ile aynıdır.
Madde 14- Asistanlığa giriş sınavlarının şartları ana ve yan dal asistanlığı için belirtilmektedir. Evvelce kamu görevinden çıkarma cezası almış birisi mevcut düzenlemeye göre, asistan olabilecek iken benzer nitelikteki fiillerinden dolayı Devlet memurluğundan çıkarma cezası almış birisinin asistan olamamasının eşitlik ilkesine ve hükmün konuluş amacına uygun olmadığı düşünüldüğünden bu Tüzüğün sadece Devlet memurlarını kapsamadığı dikkate alınarak kamu görevinden çıkarılmış olanların da asistan olmalarına mani olmak üzere değişikliğe gidilmiş: Ayrıca, Tasarı ile merkezi sistemle yapılması öngörülen yan dal asistanlığı için mevcut Tüzük’te ana dalda uzman olmak dışında hiçbir şart aranmadığı dikkate alınarak uygulamada sıkıntılara mahal verilmemek üzere ana dal asistanlığı için aranılan şartların yan dal asistanlığı için de cari olacağına ilişkin fıkra ilavesi yapılmış, YUS’a gireceklerde yan dal uzmanlık eğitiminin niteliği dikkate alınmak ve askerlik yükümlülüğüne ilişkin hukuk normlarıyla çelişmemek suretiyle 34 yaş sınırı aranmamıştır.
Madde 15- Asistanlık giriş sınavlarını düzenlemektedir. Yan dal sınavları ülkemizde Sağlık Bakanlığı ve eğitim vermeye yetkili diğer kurumlar tarafından münferiden yapılmakta ve bu sınavların tarafsızlık, objektiflik ve bilimsellik kriterlerine uygun olarak gerçekleştirilmediği yolunda ilgili çevrelerde yoğun tartışmalar yaşanmakta, aynı konuda Bakanlığımıza da çeşitli mercilerden şikayetler intikal etmektedir. Bu sınavın merkezi sistem ile gerçekleştirilmesinin konu ile alâkalı tartışmalara ve şikayetlere son vereceği, yan dal uzmanlık eğitiminin yukarıda belirtilen kriterlere uygun sınavlarda başarılı olan adaylarca yapılabilmesi sonucunda, amaca uygun olarak yetkin ve yeterli yan dal uzmanlarının yetiştirilmesinin mümkün olacağı düşünüldüğünden bu yönde düzenleme getirilmiştir.
Madde 16- Asistanlık giriş sınavlarının konusu ve kapsamı düzenlenmiştir. TUS son yıllarda teferruatın sorulduğu bir yarışma halini almıştır. Verilen yoğun emeğin boşa gitmemesi, özellikle asistanların uzmanlık eğitimi sırasında kullanabileceği donanıma sahip olmalarını temin etmek ve böylece bu sınavların eğitime katkı sağlayacak bir yönteme kavuşması için, sınavın iki aşamalı olarak yapılması, genel tıp sınavının 50 gibi nispeten bazal bir seviyede tutulması, teferruata tercih edilecek olan dalın konularında girilmesi öngörülmüştür. Bu düzenleme ile getirilen sınav sisteminin uzun vadede tıpta uzmanlık eğitimine büyük katkı sağlaması beklenilmektedir. ÖSYM tarafından yapılacak olan yabancı dil sınavına ilave olarak Ülkemizde genel kabûl gören yabancı dil sınavlarından alınan başarı belgelerinin de mesleki bilgi sınavlarına iştirak için kullanılabilmesi imkânı sağlanmıştır.
Madde 17- Asistanlık giriş sınavlarının sonuçlarını ve asistanlığa başlamayı düzenlemektedir. Maddenin İlk fıkrasında merkezi yan dal sınavı ihdası nedeniyle bir ibare ilavesi yapılarak yürürlükteki metin tadil edilmiş, maddeye birinci fıkradan sonra gelmek üzere ilave edilen ikinci fıkrada, puanların hesaplanmasında TUS birinci aşama sınavı puanının değerlendirmeye alınması sağlanmıştır. Üçüncü fıkradaki, “atamalarının yapılması için” ibaresi asistan istihdam ediliş şekillerinin farklılığı nedeniyle metinden çıkarılmış, dördüncü fıkra atamaya tabi asistanlar için uygulanmak üzere bırakılmıştır. Son fıkra “yakın dal” ibaresinin belirsizliği gerekçesiyle verilen yürütmenin durdurulmasına dair 10.07.2003 tarihli ve 2003/953 YD İtiraz numaralı Danıştay İdarî Dava Daireleri Genel Kurulu kararı ve
mevcut hükmün amacı dikkate alınmak sûretiyle değiştirilmiştir.
Madde 18- Yan dal asistanlığına ilişkin esaslar belirlenmektedir.Yürürlükteki Tüzük’te aynı konuyu düzenleyen bu hüküm, yan dal asistanlığının ana dal asistanlığı gibi fiilen yapılmasını sağlamak amacıyla getirildiği halde, bu maksadı aşar şekilde, kadronun yan dal asistanlığı yapılacak birimde olması şartını getirdiğinden 2547/38. ve 657 sayılı Kanunlara göre görevlendirme yoluyla yan dal uzmanlığı yapmak imkanını ortadan kaldırıp uygulamada sıkıntıya yol açtığından “kadrolarında” ibaresi metinden çıkarılmış, yan dal sınavlarının merkezi sistemle yapılması öngörüldüğünden fıkrada 15 nci maddeye atıfta bulunmak suretiyle gereken değişiklik yapılmış, aynı gerekçeyle mevcut hükmün üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 19- Yabancı uyrukluların asistanlıkları düzenlenmiştir. Yürürlükteki maddeden farklı olan yönü, Türkçe dil bilgisi sınavı başarı belgesinin asistanlığa başlama tarihinden itibaren en geç bir yıl sonra ibraz etme imkânının getirilmesi olup, bunun yöneldiği amaç meslekî bilgi sınavında başarılı olmadıkça asistanlığa başlamak mümkün olmadığından yabancı uyruklularının Türkçe dil bilgisi düzeylerini ilerletmek için meslek bilgisi sınavından önce emek ve zaman harcamalarına mani olarak mağdur olmalarını önlemektir. Meslek bilgisi sınavının Türkçe yapıldığı dikkate alındığında yeni düzenlemenin eğitime olumsuz bir etkisinin olmayacağı açıktır.
Madde 20- Asistanlıkla bağdaşmayan işleri düzenlemektedir. Yürürlükteki madde ile aynıdır.
Madde 21- Asistanlık süresinden sayılmayacak haller düzenlenmiştir. Yürürlükteki madde ile aynı düzenlemeleri içermektedir.
Madde 22- Uzmanlık ana ve yan dalları ile eğitim süreleri ve rotasyonları ve asistanların daha iyi yetişmelerini sağlamak için eğitim sorumlularının sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler içermektedir. Danıştay 8.Dairesi’nin yukarıda belirtilen kararı ile Kurulun icrai yetkisinin kaldırılması ve esasen rotasyonların aynı anda asistan olan herkes için önceden bilinen genel ve objektif bir hukuk normu ile belirlenmesinin hukuka ve hizmetin gereklerine daha uygun olacağı düşünüldüğünden, hükümde yer alan Tıpta Uzmanlık Kurulu ibaresi kaldırılmış ve “rotasyonların” ve buna ilave olarak “yapılması gereken minimum uygulamaların” yönetmelikte düzenlenmesinin öngörülmesiyle standardizasyonu sağlama ve objektiflik amaçlarına ulaşılması hedeflenmiştir. Nitelikli uzman yetiştirilmesi, eğitim sırasında rotasyonların yapılmış ve minimum uygulamaların gerçekleştirilmiş olmasıyla mümkün olduğundan, bu amaca yönelik olarak söz konusu uygulamaların yaptırılmasından eğitim sorumluları birinci derecede sorumlu tutulmuş, aynı amaca yönelik olarak kurum dışı görevlendirilmelerde süre sınırlaması kaldırılmıştır.
Madde 23- Asistanlıkta devamlılık, kurum ve dal değiştirmeye ilişkin esaslar belirlenmiştir. Yürürlükteki maddeden farkı, 14 üncü maddede yan dal asistanlık giriş
sınavının şartları düzenlendiğinden 14 üncü maddedeki askerlik yükümlülüğüne ilişkin istisna ile bu madde arasında uyum sağlanması ve bu suretle uygulamaya
açıklık kazandırılmasıdır.
Madde 24- Asistanların eğitim sorumlularınca değerlendirilmesine ve asistan karnesine ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Yürürlükteki madde ile aynıdır.
Madde 25- Uzmanlık tezi ve değerlendirmesine ilişkin düzenlemeler içermektedir. Tez yazım kılavuzu hazırlanması görevi Bakanlığa verilmiş böylece, uzmanlık tezlerinin Ülke genelinde bir standarda bağlı olarak yazılması ve bugünkü karmaşaya son verilmesi hedeflenmiş, uzmanlık tezlerinin hem objektif olarak hem de farklı açılardan değerlendirilebilmesini sağlamak ve tezlerin orijinalliği haiz, bilimsel ve yayınlanabilir olma özelliklerine katkıda bulunacağı düşüncesiyle tez jürileri farklı kurum temsilcilerinden oluşturulmuş, farklı kurumlar bünyesinde aynı dalda uzmanlık eğitimi verilmemesi ihtimali için istisnai düzenleme getirilmiş, ayrıca tezin ikinci defa kabul edilmemesinin yaptırımının ağırlığı dikkate alınarak asistanlıkla ilişiğin kesilmesi yaptırımının uygulanması tezin farklı jüri tarafından üçüncü kez reddedilmesi şartına bağlanmıştır. Tezin reddi nedeniyle o dalda asistan olamama yaptırımı ağırlığı ve aynı dalda mutlak yetersizlik sebebi olamayacağından metinden çıkarılmıştır. Buna uygun olarak son fıkradaki başka bir dalda ibaresi de metinden çıkarılmıştır. Bunlar dışında mevcut metin korunmuştur.
Madde 26- Yeterlik sınavı adı altındaki sınav, seviye tespit sınavı haline getirilmiş, baraj olmaktan çıkartılmıştır. Eğitimini tamamlamak üzere olan asistanların yeterliklerinin teorik bir sınav ile ölçülmesinin, uzmanlık eğitiminin mahiyet ve kapsamına göre mümkün olmadığı dikkate alınmış, asistanın yetişmesi için sarf edilen emek ve kaynakların heba edilmemesi ve meslekî beceri ve yeteneğe sahip asistanların bir daha aynı dalda asistan olamamak gibi ağır ve tabiplik mesleği ve
uzmanlığın uygulamaya yönelik niteliği ile bağdaşmayan bir sonuç ile karşılaşmamaları için bu yönde değişiklik yapılmıştır. Bu Tasarı ile öngörülen sınavın uzmanların birbirleriyle yarıştığı bir alan haline geleceği beklenmektedir. Yurtdışındaki board sınavlarındaki gibi alınacak sertifika ile uzmanlar mezuniyet sonrası teorik bilgi düzeylerini belgeleyebileceklerdir. Uzmanlık derneklerinin birikimlerinden faydalanmak amacıyla gerek görüldüğünde seviye tespit sınavının bu Dernekler vasıtasıyla yaptırılabilmesi için hüküm getirilmiştir. Bakanlığın denetim ve gözetim görevinin uygulanabilirliğini teminen sınavların bu Derneklere yaptırılmasının uygun görülmesi halinde usul ve esasların bir protokolle belirlenmesi öngörülmüştür.
Madde 27- Uzmanlık sınavına girebilmenin şartlarını düzenlemektedir. Bu madde, asgarî uygulamaların yönetmelikle belirlenmesine ve yeterlik sınavının seviye tespit sınavına dönüştürülmesine dair madde değişiklikleri ile uyumlu hale getirilmiştir.
Madde 28- Uzmanlık sınav jürilerinin oluşumuna dair esaslar belirlenmiştir. Uzmanlık sınav jürisinde asistanın onu en yakından tanıyan ve eğitimini veren eğitim sorumlusunun bulunmamasının değerlendirmenin isabetli yapılmaması gibi bir handikaba sebebiyet verebileceği görüldüğünden asistanın eğitim sorumlusunun sınav jürisi içinde bulunması yönünde değişiklik yapılmıştır. Yakın dal ibaresinin Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu kararı ile belirsiz olması nedeniyle yürütmesi durdurulmuş olup, buna göre, ya yakın dalın tanımının yapılması ya da bu ibarenin metinden çıkarılması gerektiğinden, jürilerin aynı dal eğitim sorumlularından oluşturulması esası benimsenmiş ve yakın dal ibaresi metinden çıkarılmıştır. Tez jürilerinin teşkilindeki güçlük uzmanlık sınav jürilerinde de söz konusu olabileceğinden bunu aşabileceği düşünülen değişikliğe gidilmiştir. Yürürlükteki maddenin üçüncü fıkrasında yer alan Tıpta Uzmanlık Kurulu ibaresinin 8. Daire tarafından yürütmesi durdurulduğundan belirleme görevi Bakanlığa verilmiştir.
Madde 29- Uzmanlık sınavlarını düzenlemektedir. Yürürlükteki maddeden farklı olan yönü, uzmanlık sınavında iki kez başarısız olanların aynı dalda asistan olamayacaklarına dair ibarenin yaptırımın ağırlığı ve oransızlığı nedeniyle metinden çıkarılmasıdır.
Madde 30- Yurtdışında yapılan uzmanlık eğitiminin ve uzmanlığın incelenmesini düzenlemektedir. Mevcut maddedeki Tıpta Uzmanlık Kurulu ibaresi yukarıda belirtilen yargı kararları ve uygulama dikkate alınarak metinden çıkarılmış ve bu yönde düzenleme yapılmıştır.
Madde 31- Yurtdışında yapılan uzmanlık eğitiminde geçen sürelerin Tüzük’te belirtilen sürelerden eksik olması halinde yapılacak işlemlere ilişkin esaslar düzenlenmektedir. Mevcut Tüzük’ten farklı olan husus, Tıpta uzmanlık kurulu ibaresi yerine Bakanlık, yeterlik sınavı yerine, seviye tespit sınavı getirilerek bu madde ile diğer maddeler arasında uyum sağlanmış olmasıdır.
Madde 32- Yurtdışında yapılan uzmanlık eğitiminde geçen sürelerin Tüzük’te belirtilen süreler uygun olması halinde yapılacak işlemlere ilişkin esaslar düzenlenmektedir. 26 ncı maddede yapılan düzenlemeye bağlı olarak yeterlik sınavında başarı olmak şartı yerine, seviye tespit sınavına girmiş olmak şartı getirilmiştir.
Madde 33- Türkiye’de başlanılan asistanlığın yurt dışında sürdürülmesini düzenlemektedir. 26 ncı maddede yapılan düzenlemeye bağlı olarak yeterlik sınavında başarı olmak şartı yerine, seviye tespit sınavına girmiş olmak şartı getirilmiştir.
Madde 34- Yabancı uyruklu asistan statüsünde iken Türk uyruğuna geçenler ile ilgili düzenleme getirilmiştir. Yürürlükteki madde ile aynıdır.
Madde 35- Uzmanlık belgesinin düzenlenme esasları belirlenmiştir. Yürürlükteki madde ile aynıdır.
Madde 36- Bu Tüzüğe göre çıkarılacak yönetmelik ile ilgili hususları düzenlemektedir. Bakanlıkların yönetmelikle düzenleme konusunda Anayasa ve kanunlar uyarınca sahip olduğu düzenleme yetkileri isim ve sayı itibarı ile sınırlandırılamayacağından ve uygun görüş şartının, bu şartın gerçekleşmemesi halinde hizmeti, aşılması mümkün olmayan kesintilere maruz bıraktığı tecrübe ile sabit olduğundan ve belirli bir konuda yönetmelik çıkarılır iken ilgili bütün kurumların görüşünün alınması zaten zorunlu ve uygulama da bu yönde olduğundan madde bu çerçevede yeniden düzenlenmiştir.
Madde 37- Yürürlükten kaldırılan hükümleri belirtmektedir.
Geçici Madde 1- Gerek, 2547 sayılı Kanun’a, gerekse Tababet Uzmanlık Yönetmeliği ile Eğitim Personelinin Nitelik ve Seçim Esasları hakkında Yönetmeliğe göre bu Tüzüğün yürürlük tarihinden önce kazanılmış olan hakların korunması amacıyla birinci fıkra getirilmiş, 2002 Tüzüğü ve bu Tüzük ile kaldırılan dalların olduğu dikkate alınarak bu dallarda eğitim yetkisinin kullanılabilmesini sağlayıcı düzenleme yapılmıştır. Bir uzmanlık dalı iken ayrılan tek dalın Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji olduğu ve bunun da ilgili Dernek görüşü uyarınca birleştirildiği dikkate alınarak (bunlar birinci fıkraya tabi olacaklarından) ikinci fıkradan çıkarılmıştır.eçici Madde 2- Yürürlükte bulunan Tıpta Uzmanlık Tüzüğü’nün Geçici 2 nci maddesinin, asistanlığa fiilen başlanılmış olup olmaması kriterine göre asistanları farklı Tüzüklere tabi tutan hükümleri ile ilgili olarak ortaya çıkan ihtilaflar ve bunların sonucunda verilen Danıştay kararları çerçevesinde hüküm tadil edilmiş, birinci fıkraya uygulamada birlik ve netlik sağlayıcı hüküm getirilmiştir. İkinci fıkrada ise, aynı Danıştay kararları çerçevesinde asistanlığa fiilen başlama kriteri gözetilmeksizin, ama uygulamada bu def’a iki ayrı Tüzük (2002 Tüzüğü ve bu Tüzük) uygulanmasına neden olarak eğitimde karmaşaya ve dualizme neden olmamak üzere 2002 Tüzüğünün yürürlük tarihinden sonra yapılan sınavları kazandığından 2002 Tüzüğüne tabi olanlar hakkında da bu Tüzüğün uygulanacağına dair hüküm sevk edilmiş, bu kuralın istisnası da aynı fıkrada gösterilmiştir. Üçüncü fıkra kaldırılan dal asistanlarına ilişkin hüküm getirmektedir.
Geçici Madde 3 – Kurullara ve komisyonlara bir an evvel işlerlik kazandırabilmek için bunların hangi süre içinde teşkil edileceğine dair hüküm getirilmiştir.
Geçici Madde 4 – Yürürlükten kaldırma nedeniyle uygulamada hukukî sıkıntılara yol açmamak üzere, geçici olarak uygulanacak mevzuat belirtilmiş, 2002 yılında yürürlüğe konulan Tüzüğün pek çok hükmünün uygulanamaz hale geldiği ve uygulanabilir olan hükümlerinin bu Tüzük’te de korunduğu dikkate alınarak sözkonusu Tüzüğe atıfta bulunulmamıştır. Ayrıca, Tüzüğün uygulanabilmesi önceki Tüzük’ten farklı olarak kurul ve komisyonların teşkiline değil ve fakat yönetmeliğin yürürlüğe girmesine bağlı olduğundan eski mevzuatın uygulanmasına son verilmesi için yönetmeliğin yürürlüğe girmesi kafi görülmüştür.
Geçici Madde 5 – Tüzüğün 16 ncı maddesi uyarınca yapılan yabancı dil sınavından elde edilen hakların akıbetine açıklık kazandırmak maksadıyla bu hakların, yürürlükteki Tüzüğün aynı maddesinin öngördüğü süre kadar saklı kalmasına dair geçici hüküm sevk edilmiştir.
Geçici Madde 6 – Bu Tüzük ile yürürlükten kaldırılan Tıpta Uzmanlık Tüzüğü’nün Geçici 6 ncı maddesi uyarınca yapılan başvuruların değerlendirilmesi ve şartları tamam ise kendilerine yan dal uzmanlık belgesi verilmesi konusunda subjektif hakka sahip olduklarının ve Danıştay denetiminden de geçmiş olan hükümde, yargı kararının gerekçesinin dikkate alınmasıyla Tıpta Uzmanlık Kurulunun işlevine uygun değişiklik yapılarak doğmuş olan hakların korunması amaçlanmıştır.
Geçici Madde 7 – 2002 yayım tarihli Tüzüğün Geçici 6 ncı maddesi ile de yeni ihdas edilmiş yan dallarda yan dalın bağlı olduğu ana dal uzmanlarına Geçici 6 ncı maddede belirtilen şartlar altında yan dal uzmanlık belgesi verilme imkânı getirilmiştir. Bu düzenleme ile getirilen ana dalda uzman olma şartı, ilgili ve fakat yan dalın bağlı olmadığı ana dalda uzman olup, çok uzun süreler yan dalda çalışma yapan ve çalışma yaptığı yan dalda uzman yetiştiren bilim adamlarının kapsam dışında kalmasına yol açmıştır. Bu yüzden, Üniversiteler, Uzmanlık Dernekleri ve diğer ilgililerin bu konudaki talep ve yakınmaları ve hizmet gerekleri çerçevesinde işaret olunan mahzuru bertaraf etmek ve çok az sayıda olan bilim insanlarının bilime ve insanlığa katkılarına devam edebilmelerini sağlamak maksadıyla istisnanın kural haline gelmesini önleyici gayet sıkı şartlar öngören bu hüküm getirilmiştir.
Geçici Madde 8 – Bu Tüzük ile yeni ihdas edilen yan dallardaki eğitimci ihtiyacını karşılamak maksadıyla bu hüküm getirilmiştir.
Geçici Madde 9- Yürürlükteki Tıpta Uzmanlık Tüzüğü’ne Geçici 5 inci madde olarak Danıştay 1.Dairesi’nce ilave edilmiş olan bu hükmün konuluş gerekçesi, Danıştay 1.Dairesi’nin 2002/54 sayılı Karar gerekçesi ile aynıdır. Aynı hükümde, Tababet Uzmanlık Tüzüğü’ne atıf yapmak üzere kullanılan “bu tüzük” ibaresi uygulanacak tüzüğün hangi tüzük olduğu konusunda ihtilafa neden olduğundan bu hususa ve bu hükmün kapsamına girenler için eski tüzük sadece asistan olabilmek yönünden uygulanabileceğinden bu konuya açıklık getirilmiştir
Geçici Madde 10- Yeni Tüzüğün öngördüğü asistanlık giriş sınavları önceki Tüzükten esaslı farklılıklar içerdiğinden bu Tüzük hükümlerine göre protokol akdedilmesi ve özellikle sınavların gerçekleştirilebilmesi için hazırlıkların süre gerektirdiği dikkate alınarak bu intikal hükmüne ihtiyaç duyulmuş; bu işlemlerin tamamlanabilmesi için ihtiyaç duyulan süre konusunda tahminde bulunulamadığından ve belirlenmiş sürelerin çoğu zaman gerçekçi olmadığı ve bunlara riayet edilemediği görüldüğünden süre tayin edilmemiştir.
Madde 38- Yürürlük maddesidir.
Madde 39- Yürütme maddesidir.

T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü

Sayı : İhtisas İşl.

Konu : Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Tasarısı Taslağı 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 9 uncu maddesine dayanılarak, tıp ve diş hekimliği uzmanlık dallarını, bu dallarda uzman olabilmek için gerekli koşulları, tıp veya diş hekimliğinde uzmanlık eğitimi verecek kurum ve kuruluşların nitelikleri ile uzmanlık eğitiminin usul ve esaslarını belirlemek üzere, 14.5.2002 tarihli ve 2002/4198 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Tıpta Uzmanlık Tüzüğü’nün ana çatısını oluşturan maddeleri hakkında Danıştay 8.Dairesi’nce ve Danıştay İdarî Dava Daireleri Genel Kurulu’nca verilen yürütmenin durdurulması kararlarının gerekçeleri ile tıp bilimindeki gelişmeler ve uygulamada karşılaşılan sıkıntılar dikkate alınarak hazırlanan Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Tasarısı Taslağı, genel gerekçesi ve madde gerekçeleri ile birlikte ilişikte gönderilmektedir. Tüzük Tasarısı Taslağına ekli çizelgeye Bakanlığımızca bir müdahalede bulunulmaksızın ilgili uzmanlık derneklerinin görüş ve talepleri aynen yansıtılmış olup, Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Tasarısı Taslağı, genel gerekçesi ve madde gerekçelerine internette, www.saglik.gov.tr adresinden de ulaşmak imkânı bulunmaktadır. Tüzük Tasarısı Taslağı metnine ve Çizelge’deki düzenlemeye; tenkit, görüş ve katkılarınızdan sonra nihai şekli verilecektir. Tıpta uzmanlık eğitimi konusunda düzenleme boşluğu olduğu da dikkate alınarak, Taslak hakkındaki görüşlerinizin 1 ay içerisinde bildirilmesinin sağlanmasını, aksi takdirde olumlu mütalaa edildiğinin kabul edileceğinin bilinmesi hususlarında; Bilgilerinizi ve gereğini önemle arz/rica ederim.

Doç. Dr. Çetin DİNÇEL
Bakan a.
Genel Müdür V.

EKLER :
EK 1- Tüzük Tasarısı Taslağı
EK 2- Genel Gerekçe
EK 3- Madde Gerekçeleri

Dağıtım :
Bakanlıklar
YÖK
Üniversite Rektörlükleri (Tıp Fak. Dek.)
Eğitim Hast. Baştbp.
TTB
UDKK
Uzmanlık Dernekleri
Yan dal Uzmanlık dernekleri