Kamuya ilk defa atanacaklar hakkında arşiv araştırması yapılacak

7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu 17 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı.

ARŞİV ARAŞTIRMASI

Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasına göre, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında arşiv araştırması yapılacaktır.

Arşiv araştırmasında bakılacak kayıtlar ise şu şekildedir:

"MADDE 4 - (1) Arşiv araştırması;
a) Kişinin adli sicil kaydının,
b) Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının,
c) Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,
ç) Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin onüçüncü fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların,
d) Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının,
mevcut kayıtlardan tespit edilmesidir."

Bu maddeye göre, kişi hakkında savcılıklarda soruşturma konusu olmuş olgularda, sonuçlanmış olsa dahi, kamu kurumlarında oluşturulan Değerlendirme Komisyonlarına iletilecektir.

Arşiv araştırması, ilgili birimlere, takipsizlikle sonuçlanmış bir soruşturmanın, beraat kararı verilen bir kovuşturmanın veya kişi hakkında verilen HAGB kararına ilişkin bilgilerin, talepte bulunan kurumlarla paylaşılmasına imkan vermektedir. Kamu kurumu yöneticilerinin, takipsizlikle sonuçlanmış olsa dahi gelen bilgileri değerlendirmede bugüne kadar yaptığı yanlışların tekrarlanma ihtimali çok sayıda sorunu ortaya çıkaracaktır. Geçmişte savcılık veya mahkeme konusu olmuş ancak takipsizlik veya beraatle sonuçlanmış olguların, kamu kurumlarında oluşturulan değerlendirme komisyonlarınca ikinci bir kez daha değerlendirmeye alınması yine çok sayıda sorun oluşturabilecektir.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI

Diğer taraftan, şu birim ve görevlere atanacaklar hakkında ise güvenlik soruşturması yapılacaktır:
- Gizlilik dereceli birimler
- Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli
- Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel,
- Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler,
- Üst kademe kamu yöneticileri,
- Özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler

Güvenlik soruşturmasında ise, arşiv araştırmasındaki olgusal verilere ilave olarak, istihbarat birimlerindeki bilgilere, terör örgütleriyle irtibatı olup olmadığı yönündeki gerekirse yerinde yapılacak araştırmada elde edilen bilgilere göre değerlendirme yapılacak.

- Hakim ve savcı adaylığına atanacaklar ile hakimlik ve savcılık mesleğine kabul edilecekler ve hakim ve savcı sınıfı dışında kalan adli ve idari yargıda çalıştırılacak tüm personel
- Milli Savunma Bakanlığı nam ve hesabına Bakanlıkça belirlenen eğitim kurumları ile Milli Savunma Üniversitesine bağlı fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulu ve enstitülerde eğitim görecekler
- Kaymakam adaylığına atanacaklar
- Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına eğitim-öğrenim görecekler
- Jandarma Genel Komutanlığı nam ve hesabına eğitim-öğrenim görecekler ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ve buna bağlı eğitim-öğretim kurumlarında eğitim-öğrenim görecekler
- Polis Akademisi ve buna bağlı eğitim-öğretim kurumları ile akademi nam ve hesabına diğer eğitim kurumlarında öğrenim görecek öğrenciler
- Dışişleri Bakanlığında aday meslek memurluğu ile aday konsolosluk ve ihtisas memurluğuna atanacaklar ile doğrudan yurtdışı teşkilatında istihdam edilecek