Performans denetimi eksenli ve bağımsız yapıya sahip bir DENETDAY oluşturulmalıdır.

Performans denetimi eksenli ve bağımsız yapıya sahip bir DENETDAY oluşturulmalıdır.

Teftiş Kurulları "DENETTAY" olabilir mi?

Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı'nda "Teftiş Kurullarının ortadan kaldırılmasına" yönelik planlamalar sonrasında her kafadan bir ses çıkıyor ve belirsizlik halen devam ediyor. Denetim elemanlarının en kapsamlı bir şekilde temsil edildiği ve haklarını korumakla görev ve yetkili DENETDE kendi çapında çalışmalar yapıyor. Bu arada hükümet içinde de tasarıya karşı çıkanlar olduğu anlaşılıyor. Nitekim, Bir Bakan (Vecdi GÖNÜL) "denetimin tek elde toplanmasının öngörüldüğünü" belirtiyor. Gönül, ''Devlet bu aşamada Maliye müfettişlerinden ve İçişleri Mülkiye müfettişlerinden vazgeçemez. Çünkü, örneğin Maliye Teftiş diğer tüm kurumları denetleme yetkisine sahip. O müesseseyi ortadan kaldırırsanız denetimde ve devletin işleyişinde boşluklarla, sakıncalı sonuçlar doğabilir" şeklinde demeç veriyor.Bu arada, Başbakanlık Teftiş Kurulu, tasarıda 'teftiş kurullarına ihtiyaç kalmadığı' ifadesi nedeniyle, Başbakan Tayyip Erdoğan'a 3 sayfalık bir yazı gönderiyor. Bu Yazıda, 'bu koşullarda görev yapmanın çok güçleştiği' belirtilerek, ''iktidar değişikliğinde hiçbir iz bırakılmaması mı amaçlanıyor?'' diye soruluyor. Maliye Bakanlığı Teftiş Kurulu ise, "bu tasarıyı, Cumhuriyetin ve devletin temel yapısına planlı bir kalkışma" olarak niteliyor. Bu tartışmalar içinde, Kamu'da görevli bir Müfettiş olarak 3 öneride bulunmak istiyorum...

1 - Denetimi "hukukilik denetimi ve yerindelik denetimi" şeklinde ikiye ayırmak mümkündür. Bu denetim türlerinden önemli olanın yerindelik-performans denetimi olduğu açık olup, bu nokta itibariyle, bir işlemin "yerinde olup olmadığına", Ülke kaynaklarının, "ihtiyaca göre harcanıp harcanmadığına" bakılmalıdır. Ancak, uygulamada ağırlığın hukukilik denetimine verildiği ve bir işlemin mevzuat çerçevesinde yapılması halinde performans ve etkinlik yönünün araştırılmadığı bir gerçektir. Bu itibarla, Müfettişin "performans denetimi yapması" sağlanmalıdır. Tabi bunun, birincil şartının, kayıtdışı ekonominin ortadan kaldırılması olduğu unutulmamalıdır. Türkiye ekonomisinin yüzde 60'ı kayıt dışıdır. Böyle bir ülkede, performans denetimi hayaldir. Bu sebeple, Müfettişler yolsuzlukların üzerine gitmekten başka, fırsat bulup da normal performans denetimi yapamıyorlar.

2 - Müfettişin Siyasi Otorite'ye olan Hiyerarşik Bağlılığına son verilmelidir. Müfettişin Bakanlık Hiyerarşisi içinde yeralması otomatik olarak, "baskı altında olması ve bağımsız olmaması"nı gündeme getirmektedir. Bu konuda söylenmesi gereken bir diğer husus ise, Avrupa ve ABD teftiş sisteminde Müfettişlerin (Inspector adıyla görev yapanların) bağımsız ve hiçbir otoritenin baskısı altında kalmadan çalışmalarının sağlanmış olmasıdır.

3 - Müfettişler tek bir çatı altında toplanmalı ve Müfettişin bağımsızlığı sağlanmalıdır. Bunun için SAYIŞTAY, DANIŞTAY, YARGITAY benzeri bir örgütlenmeyi ve isim olarak da "DENETDAY"ı önermek mümkündür.

İsmet Bekir BAHAR