Kişi başına milli geliri 1500 doların altında olan 36 ilde yeni yatırıma ya da yeni işçi istihdamına giden yatırımcılara teşvik yasa tasarısı TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Kişi başına milli geliri 1500 doların altında olan 36 ilde yeni yatırıma ya da yeni işçi istihdamına giden yatırımcılara teşvik yasa tasarısı TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Buna göre 2001 yılındaki kişi başına gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH) bin 500 doların altındaki 36 ildeki yatırımcılara, vergi ve sigorta pirimi teşvikleri ile enerji desteği, bu illerle birlikte kalkınmada öncelikli yöreler kapsamındaki illerdekilere ise bedelsiz arsa ve arazi sağlanacak. Özel yatırım teşvikleri getirilecek olan illerde kişi başına GSYİH tutarı 568 dolarla bin 488 dolar arasında değişiyor.
Yeni işçi alana da destek
1 Ekim 2003'te yeni işe başlayan işyerlerinde çalışan işçiler ile eski işyerlerinin
bu tarihten önce verdikleri en son prim bordrolarındakilere ek olarak yeni işe
aldıkları işçiler için, prime esas kazanç üzerinden hesaplanan SSK primlerinin
işveren payının organize sanayi ve endüstri bölgelerinde tamamı, diğer bölgelerde
ise yüzde 80'i Hazine tarafından karşılanacak.
Hazine tarafından üstlenilecek tutar, organize sanayi ve endüstri bölgelerindeki
işyerleri için kazanç alt sınırına göre hesaplanan işveren hissesi prim miktarını,
diğer yerlerde ise bunun yüzde 80'ini aşamayacak.
En az 10 kişilik istihdam
36 il ile kalkınmada öncelikli yöre kapsamındaki illerde en az 10 kişilik istihdam
öngören yatırımlara girişen gerçek ve tüzel kişilere, organize sanayi bölgelerinde
tahsis edilecek boş parsel bulunmaması halinde bedelsiz arsa devri yapılacak.
Bu tür devirlerde istihdam edilecek işçi sayısına, en az 5 yıl uyulması zorunlu
olacak. Yatırımcının yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda taşınmazlar,
yeniden, eski sahibi olan kamu kuruluşlarına geçecek.
Enerji bedeli Hazine'den
1 Ekim 2003 tarihinden itibaren imalat sanayi, madencilik, hayvancılık, su ürünleri,
seracılık, soğuk hava deposu, turizm konaklama tesisi, eğitim veya sağlık alanında
hizmete giren firmaların elektrik enerjisi giderlerinin yüzde 20'sini Hazine
karşılayacak. Bu orana, 10'dan fazla her işçi için 0.5 puan eklenecek. İndirilecek
oran yüzde 50'yi aşamayacak. 1 Ekim 2003'ten önce söz konusu sektörlerde faaliyette
olan işyerleri, en son 4 aylık prim bordrolarındaki işçi sayısını en az yüzde
20 artırmışsa, enerji desteğinden faydalanabilecekler.
Sınırsız teşvik sona eriyor
Tasarıda, serbest bölgelerde uygulanan süresiz ve sınırsız vergi teşviki de
kaldırılıyor. Gümrük hattı sayılan serbest bölgelerde Türk vergi yasaları geçerli
olacak. Gümrük ve kambiyo mükellefiyetine ilişkin mevzuat hükümleri uygulanmayacak.
Bu bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin uluslararası açılımları dikkate
alınarak kayıt ve belge düzeni konusunda esneklik sağlanması amacıyla Maliye
Bakanlığı'na, bölgede yer alacak firmalarla ilgili özel düzenlemeler yapılabilmesi
konusunda yetki veriliyor.
Bu arada, kuruluşların istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler, 31
Aralık 2008'e kadar gelir vergisinden müstesna tutulacak.
Başlangıç 1 Ekim 2003
2001 yılı itibarıyle kişi başına milli geliri 1500 doların altında olduğu için
yatırım teşviği getirilen 36 il şunlar: Kırşehir, Sinop, Giresun, Amasya, Uşak,
Malatya, Sivas, Tokat, Diyarbakır, Afyon, Batman, Erzincan, Osmaniye, Düzce,
Çankırı, Siirt, Gümüşhane, Ordu, Erzurum, Bartın, Bayburt, Şanlıurfa, Mardin,
Aksaray, Adıyaman, Kars, Van, Iğdır, Yozgat, Ardahan, Hakkari, Bingöl, Bitlis,
Şırnak, Mus ve Ağrı... Bu 36 ilde yeni yatırıma ya da yeni işçi istihdamına
giden yatırımcılar, 2008 sonuna kadar vergi, SSK primi, enerji teşviği ve bedelsiz
arsa tahsisinden yararlanacak. 1 Ekim 2003'ten itibaren yeni işe başlayan gelir
ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, çalışan işçiler üzerinden ödemesi gereken
gelir vergisi, organize sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu işyerleri için
tamamen silinecek. Diğer yerlerdeki işyerleri için de yüzde 80'i silinecek.
Hile engellenecek
Hükümet, hazırladığı tasarı ile, hileli istihdam ihtimaline karşı da tedbir
aldı. Yönetim ve denetimi elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı
ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs
işletmelerinde işletme sahipliğinin değişmesi gibi ek bir kapasite ve istihdam
artışına neden olmayan işlemler teşvikten yararlanamayacak. Bu arada, bu bölgelerde
faaliyet gösteren şirketlerin uluslararası açılımları dikkate alınarak, gerekli
görüldüğü takdirde Maliye Bakanlığı'na bölgede yer alacak firmalarla ilgili
özel düzenlemeler yapabilme konusunda yetki veriliyor.
türkiye