Piyasalarda tedirginlik sürüyor...

Dün uluslararası piyasalara bağlı olarak başlayan sert hareketler, etkisini bugün de sürdürüyor. Dolar güne 1,4350 YTL seviyesinden başlarken, faiz yüzde 19,92'ye yükseldi.

Çin hükümetinin yabancı yatırımcıların spekülatif işlemlerini önlemeye yönelik tedbirler alacağı söylentisiyle dün Çin borsasında başlayan sarsıntı, tüm dünya piyasalarını etkiledi. Piyasalardaki tedirginlik bugün de etkisini sürdürüyor.

İstanbul serbest piyasada dolar 1,4350 YTL, avro 1,8950 YTL'den güne başladı. Bankalararası piyasada dolar kotasyonlarında alışta en düşük fiyat 1,4200 YTL, en yüksek fiyat 1,4260 YTL, satışta en düşük fiyat 1,4265 YTL, en yüksek fiyat 1,4300 YTL düzeyinde bulunuyor.

PARİTE

Uluslararası piyasalarda avro-dolar paritesi 1,3221, sterlin-dolar paritesi 1,9589, yen-dolar paritesi ise 118,60 düzeyinde seyrediyor.

FAİZ

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım Satım Pazarında işlem gören 26 Kasım 2008 vadeli tahvilin, bugün valörlü işlemlerinin saat 09.40 itibariyle basit getirisi yüzde 21,37'ye, bileşik getirisi yüzde 19,92'ye çıktı. Bu tahvilin, aynı gün valörlü işlemlerinin dünkü kapanışında basit getirisi yüzde 20,94, bileşik getiri yüzde 19,53 olarak gerçekleşmişti.

TOKYO BORSASI DÜŞÜŞLE KAPANDI

Tokyo Borsası, günü yüzde 2,85'lik büyük bir düşüşle tamamladı.
Borsanın temel göstergesi Nikkei Endeksi, kapanışta düne göre 515,80 puan azalıp 17.604,12 puana indi.
Endeksin gerilemesinde Çin (Şanghay) ve New York borsalarında dünkü önemli düşüşler etkili oldu.
Tokyo döviz piyasasında ise ABD Doları Japon Yeni karşısında New York piyasasındaki dünkü değerine göre 0,30 yen değerlenip 118,23 yenden işlem gördü.

Borsalar neden düştü

1- Çin hükümeti borsa spekülatörlerine karşı savaş açtı.
2- ABD dayanıklı mal siparişleri yüzde 7.8 düştü. Beklentiler kötüleşti.
3- Eski FED başkanı Alan Greenspan resesyon uyarısı yaptı.
4- İran - ABD gerginliği tansiyonu artırdı.
5- Kâr realizasyonları düşüşü tetikledi.

UZMAN GÖRÜŞÜ

En önemli neden kâr realizasyonu / Milliyet yazarı Hurşit Güneş

"Gelişmekte olan ülkelerden çıkışın birkaç nedeni var ama bence en önemlisi kâr realizasyonları. Son açıklanan rakamlara göre ABD'de faizlerin artmayacağı beklentisi güçlendi. Japonya'nın tutumu belli. Son gelişme bu iki ülke ile ilgili değil. Ancak İran'a müdahale olasılığı güçleniyor.

ABD'nin bu konuda İngiltere'den destek istediğine ilişkin işaretler var. Türk eurobondlar'ında ciddi bir düşüş olmadı, yüzde 1 düzeyinde. Son bir iki ayda fazla giriş olmuştu.

Geçen hafta da yabancı çıkışı olmuştu. Mayıs - hazirandaki gibi bir dalgalanma beklemiyorum. Bugün de bir miktar çıkış olabilir ve bu düzeyde kalırsa yeni bir dalganın başladığına işaret sayılamaz. Ancak ciddi boyutlarda devam ederse tehlikeli. Böyle bir dalga bazı düzeltmeler yapar. Böyle bir kurla olmaz."

Küresel iklimde bozulma oldu / Milliyet yazarı Faik Öztrak

"Çin'de hükümet sermaye piyasaları ve bankacılıkla ilgili düzenlemeleri sertleştiriyor. Bu piyasalarda oluşan köpüğü alıyor. Bu çerçevede Çin borsasında hızlı bir düşüş var. Bu durum aynı portföy içinde bulunan tüm yükselen piyasaları etkiliyor. Bir diğer önemli unsur ABD'de dayanıklı tüketim malı talebi ile ilgili gelişmeler. Bu talepte ciddi bir düşüş olduğu ortaya çıktı. Yüzde 2-2.5 beklenirken yüzde 8'e yakın düşüş geldi. İran sorunu nedeniyle petrol fiyatlarında bir yükselme var.

Küresel iklimde bir bozulma gözüküyor. Bu bozulmanın önemli ölçüde yansıyacağı ülkelerden biri Türkiye. Çünkü benzer ülkeler arasında kırılganlıkları itibariyle en önde gelen ekonomilerden bir tanesi Türk ekonomisi. Cari açığın yüksekliği, enflasyonun yüksekliği, dış borçlanmadaki hızlı artış, YTL'nin aşırı değerliliği ve yapısal reformlarda ortaya çıkan gecikmeler nedeniyle.

Türkiye, mayıs - haziranda olduğu gibi diğer gelişmekte olan piyasalardan ayrışabilir. Kırılganlıklar yüksek olduğu zaman aşağı doğru hareket de yüksek olur. Ocak ayı bütçe rakamları kötü geldi.

Geçtiğimiz yılın ocak ayında 2 milyar YTL fazla veren bütçe dengesi bu yılın aynı ayında 6 milyar YTL'den fazla açık verdi. Geçtiğimiz yılın toplam bütçe açığının 3 milyar YTL olduğunu düşündüğümüzde, bu yıl için önemli bir bozulmaya işaret ediyor. Piyasalarda mayıs - haziranda olduğu gibi yeni bir dalgalanma yaşanması olasılığı vardır."