Sezer veto ederse hükümet ne yapacak? Süre bugün akşam doluyor...
Ankara kulislerinde Sezer'in Anayasa değişiklik paketini 15 günlük sürenin tamamlanmasına rağmen ne onaylacağı ne de veto edeceği senaryosu üzerinde duruluyor.
Hükümet ise, Cumhurbaşkanı Sezer'in 15 günlük süreyi aşması halinde Anayasa değişikliğini Resmi Gazete'de yayınlatarak yürürlüğe sokacak.
Anayasa'nın 89. maddesinde ?Cumhurbaşkanı, TBMM'ce kabul edilen kanunları onbeş gün içinde yayımlar. Yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı kanunları, bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte aynı süre içinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne geri gönderir? hükmü yer alıyor.
Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, Cumhurbaşkanı'nın kanunları inceleme süresinin 15 gün olduğuna dikkat çekerek, ?Eğer Cumhurbaşkanı 15 günlük süre içinde kanunlarla ilgili işlem yapmazsa Anayasa suçu işlemiş olur. Anayasa'da süre açıktır. 15 gün içinde kanunu ya onaylamak veya veto etmek zorundadır? dedi.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesini ve genel seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını öngören Anayasa değişikliğini inceleme süresi Cumartesi günü doluyor. 14 gündür Köşk'te bekleyen düzenleme konusunda Sezer'in yarın kararını açıklaması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayına sunulan 7 maddelik Anayasa değişikliği paketi 14 gündür Köşk'te bekliyor. Anayasa gereği, yasaları 15 gün inceleme süresi bulunan Sezer'in, Anayasa değişikliği paketi üzerindeki inceleme süresinde son üç güne girildi. Cumhurbaşkanı Sezer'in yarın veya inceleme süresinin son günü olan Cumartesi kararını açıklaması bekleniyor. Kararın veto yönünde olacağı tahmin ediliyor.
AK Parti, Cumhurbaşkanı Sezer'in paketi iade etmesi durumuna hazırlıklı. İktidar grubu, Meclis'i 3 Haziran'a kadar kesintisiz çalıştırma kararı aldı. Meclis'te kabul edilen AK Parti önerisine göre Meclis bu hafta sonu dahil 3 Haziran'a kadar aralıksız çalışacak. Sezer'in Cumartesi günü Anayasa değişikliğini iade etmesi durumunda sözkonusu paket, aynı gün Anayasa Komisyonu'nda yeniden görüşülecek. Komisyonda görüşülmesinden sonra vakit kaybedilmeden Genel Kurul'da görüşülecek.
Sezer'in vetosuna göre bir takvim belirleyen AK Parti'nin hazırladığı plana göre; hafta sonu Meclis çalışacağı için iade edilen değişiklik, 26 Mayıs Anayasa Komisyonu'nda, aynı gün ya da 27 Mayıs Pazar günü Genel Kurul'da görüşülecek. Anayasa değişikliği genel kurul birinci tur oylamasının ardından 48 saat sonra, yani 30 Mayıs Çarşamba günü ise Genel Kurul'da ikinci tur oylaması yapılacak. Aynı gün ya da 31 Mayıs'ta Köşk'e gidecek.
AK Parti, Anayasa değişiklik teklifini Köşk'e aynen göndermeyi planlıyor. Cumhurbaşkanı Sezer'in ikinci kez iade hakkı olmadığından değişikliği ya onaylayacak ya da halkoylamasına götürecek. Cumhurbaşkanı Sezer'in Anayasa değişikliklerini halkoyuna götürmesi durumunda genel seçimden ayrı olarak halkoylaması için de farklı bir takvim işlemeye başlayacak. Yasaya göre referandum 120 gün sonra yapılacak. AK Parti'nin bu süreyi kısaltmak için yasal bir değişikliğe başvurup başvurmayacağı henüz netlik kazanmadı.
AK Parti tarafından hazırlanan ve Anavatan Partili milletvekillerinin de desteğini alan 7 maddelik Anayasa değişiklik paketi, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, milletvekili genel seçimlerinin 5 yerine 4 yılda bir yapılması ve TBMM Genel Kurulu'nun her durumda 184 milletvekiliyle toplanmasını düzenliyor.
Buna göre; cumhurbaşkanı, 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilecek. Cumhurbaşkanının görev süresi, 5 yıla indirilecek; bir kimse, en fazla iki defa (5 artı 5) cumhurbaşkanı seçilebilecek. Cumhurbaşkanlığına, TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle mümkün olacak. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçiminde aldıkları geçerli oyların toplamı yüzde 10'u aşan partiler de ortak cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek. Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar, görev süresi dolan cumhurbaşkanının görevi devam edecek.
Cumhurbaşkanı seçimi, cumhurbaşkanının görev süresinin sona ermesinden önceki 60 gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde de boşalmayı takip eden 60 gün içinde tamamlanacak. Oylamaya, ilk turda en çok oyu alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunu alan aday, cumhurbaşkanı seçilecek. Anayasanın 101. maddesince gösterilen adaylar, yazılı muvafakatları, Anayasadaki şartları içeren ve diğer ilgili belgelerle, ilk tur oylama tarihinden 30 gün önce TBMM Başkanlığına başvuracaklar. Adayların başvurularında eksik bilgi ve belge tespit edilmesi halinde, TBMM Başkanlığı tarafından, eksikliklerin giderilmesi için 3 günlük kesin süre verilecek. Bu süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde adaylar, kendiliklerinden adaylıktan çekilmiş sayılacak. TBMM Başkanlığınca, Anayasa'nın 101. maddesinde belirtilen nitelikleri taşıdıkları anlaşılan adaylara ilişkin kesin liste, 2 gün içinde ilan edilecek ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilecek.
Genel seçimler 5 yerine 4 yılda bir yapılacak. Ayrıca, TBMM Genel Kurulu, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde, üye tamsayısının en az üçte biri (184) ile toplanacak.
yenişafak/zaman