Memur Maaşlarında 15.01.2004 Tarihinde Yaşanacak Düşüşün Nedeni?
Memur Maaşlarında 15.01.2004 Tarihinde Yaşanacak Düşüşün Nedeni?
15 Ocak 2004 tarihinde memurların ücretlerinde küçük bir düşüş yaşanacaktır. Buna ilişkin düzenleme, 24.04.2003 tarih ve 25088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4842 sayılı Kanunun 3'üncü maddesi ile yapılmıştır. Bu düzenleme, özel indirimin kaldırılmasını içermektedir. Bilindiği üzere, memurların maaşları çok sayıda kalemden oluşmaktadır. Bu kalemlerden bir kısmı üzerinden vergi alınmakta bir kısmı üzerinden ise vergi alınmamaktadır. Ancak, vergi alınabilen kalemler üzerinden gelir vergisi hesaplanmadan önce 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31'inci maddesinin değişmeden önceki hükmü gereğince 45.000.000 TL düşülmekte, (Bu miktar her yıl Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmekteydi) sonra kalan miktar üzerinden gelir vergisi hesaplanmaktaydı. Vergiye tabi matrahtan düşülen miktara özel indirim adı verilmekteydi. İşte, vergiye tabi matrahtan 45 milyon TL düşülmesine ilişkin uygulamaya 01.01.2004 tarihinden itibaren son verilecektir. Bu düzenleme ile ücretlilerin aylık olarak 45.000.000 x %15= 6.750.000 TL daha fazla vergi vermesi gerekecektir. Vergi oranı yükseldikçe ödenecek vergi de artacaktır. Diğer taraftan, benzer bir düzenleme özürlüler için yapılmış olup, bu düzenleme özürlüler açısından eski göre iyileştirici mahiyettedir.
4842 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 üncü
maddesiyle 193 sayılı Kanunun İndirim Hadleri başlıklı 31 inci maddesi madde
başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sakatlık indirimi:
Madde 31. - Çalışma gücünün asgarî % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı
birinci derece sakat, asgarî % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci
derece sakat, asgarî % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece
sakat sayılır ve aşağıda sakatlık dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar,
hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Sakatlık indirimi;
- Birinci derece sakatlar için 440.000.000 lira,
- İkinci derece sakatlar için 220.000.000 lira,
- Üçüncü derece sakatlar için 110.000.000 liradır.
Sakatlık derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Maliye,
Sağlık ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak
bir yönetmelik ile belirlenir."
Bu maddenin değişmeden önceki hali şu şekildeydi;
"İndirim hadleri:
Madde 31 -Gerçek ücretlerin vergilendirilmesinde aşağıdaki indirimler
uygulanır.
1. Özel indirim : Günde 200 (1.500.000) ayda 6.000 (45.000.000) yılda 72.000
(540.000.000) liradır. (Bu miktarlar Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmekteydi)
Bakanlar Kurulu, özel indirim tutarlarını, sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından
büyük işçiler için uygulanan asgari ücret tutarına kadar artırmaya yetkilidir.
Bu yetki, sürekli olarak
fiilen, kalkınmada birinci ve ikinci derecede öncelikli yörelerde çalışanlar
ile bu yörelerdeki il ve ilçelerde çalışanlar ve kalkınmada birinci ve ikinci
derecede öncelikli yöreler veya diğer yörelerde çalışan asgari ücretlilere farklı
özel indirim tutarları tespit edilmek suretiyle de kullanılabilir.
2. Sakatlık indirimi: Çalışma gücünün asgari % 80`ini kaybetmiş bulunan hizmet
erbabı birinci derecede sakat, asgari % 60`ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı
ikinci derece sakat, asgari % 40`ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü
derece sakat sayılır ve aşağıda belirtilen sakatlık indiriminden faydalanırlar.
Sakatlık indirimi özel indirim tutarının;
- Birinci derece sakatlar için sekiz katı,
- İkinci derece sakatlar için dört katı,
- Üçüncü derece sakatlar için iki katıdır.
Sakatlık derecelerine göre tespit edilecek indirimler, özel indirime eklenerek
hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Sakatlık derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Maliye
ve Gümrük, Sağlık ve Sosyal Yardım ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarınca
bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile tespit edilir.
Aile reisinin, eşinin ve çocuklarının herbirinin gerçek usulde tespit edilen
ücret gelirine bu maddede yer alan özel indirim ve sakatlık indirimi uygulanır."
Yapılan değişiklikle ücretlilerin vergi matrahından her yıl Bakanlar Kurulunca tespit edilen oranlarda uygulanmakta olan özel indirim kaldırılmıştır. Bu düzenleme ile ücretlilerin aylık olarak 45.000.000 x %15= 6.750.000 TL daha fazla vergi vermesi gerekecektir. Ancak vergi dilimine uygulanan oran arttıkça ödenecek fazla vergi de artacaktır.
Yine yapılan değişiklikle özürlüler için de vergi matrahından indirilecek maktu tutarlar getirilmiştir. Özürlüler için bir iyileştirme yapıldığı söylenebilir. Örneğin birinci derece sakatlar için özel indirim tutarının sekiz katı 1.500.000 x 30x 8= 360.000.000 TL iken yapılan değişiklikle 440.000.000 TL lik maktu tutar öngörülmüştür.
Özel gider indirimiyle ilgili olarak yapılan değişiklik de 1.1.2004 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Bu düzenlemelerin 4842 sayılı Kanunun 39'uncu maddesinin (d) bendinde 1.1.2004 tarihinde yürürlüğe gireceği hükmüne yer verilmiştir.