Çin malı otobüslere TSE yasağı
'Teknik açıdan yeterli olup olmadığı' tartışılan Çin malı otobüslerin Türkiye'de yolcu taşımasının önü kesildi. TSE (Türk Standartları Enstitüsü), Jinling marka otobüsün Araç Uygunluk Belgesi'ni iptal etti. Jinling marka otobüsler, TSE'nin olumsuz görüşü üzerine trafikten men edildi.
İptal kararının ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi İETT Genel Müdürlüğü, bu araçların özel halk otobüsü olarak kullanımını yasakladı. Yasaktan önce İstanbul içinde 6 Jinling otobüs İETT'den aldığı ruhsatla şehir içi hatlarda 2 hafta yolcu taşıdı. Otobüs sahipleri, yasağın kaldırılması için hem TSE'nin başka bir dairesinden 'olumlu' yeni bir yazı aldı hem de otobüsleri seferden men eden İETT aleyhine idare mahkemesine başvurdu.
Özel halk otobüsü sahiplerinin 'kiralık' olarak kullandığı otobüsleri Türkiye'ye İstanbul Motor şirketinin sahibi işadamı Ali Rıza Üstün getirdi. İlk etapta 15 adet ithal edilen Jinling otobüslerin çalışma ruhsatı iptal edilmeseydi, devamı gelecekti. Ancak iptaller yüzünden otobüslerin 3'ü gümrük sahasında kaldı. Gümrükten çekilen 12 otobüsün 6'sını ithalatçı şirket, satış fiyatı olan 121 bin Euro'luk banka kredisiyle çift katlı özel halk otobüsü plakası sahiplerine kullandırdı. 6 plaka sahibi daha kredi için bankaya müracaat etmişti. Ancak otobüslerin seferden men edilmesi, hesapları altüst etti. 2,5 milyon dolarlık 15 otobüs, ithalatçı Ali Rıza Üstün'ün elinde kaldı. Otobüs sahipleri adına banka kredisini ithalatçı şirket ödüyor. Şehir içi hatlarda kullanılan çift katlı otobüslerden yurtiçinde imal edilenler 165 bin Euro, Macar malı olanlar 190-200 bin Euro'dan satılıyor. Jinling'in ithalatçısı Ali Rıza Üstün, "121 bin Euro yerine 140 bin Euro'dan ben bu otobüsü satsaydım, yasak gelmezdi. Çıkarı bozulan baskı gruplarının etkisiyle bu kararlar alındı." iddiasında bulundu.
'Hani bakandan torpilliydim?'
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın dünürü olmasının gündeme getirilerek 'torpilli' imasının ortaya atıldığını belirten Üstün, "Ben torpilli biri olsaydım arabalarım çalışırdı. Hani torpille yapmıştık?" dedi. Jinling otobüsleri, İstanbul Motor şirketinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan aldığı Tip Onay Belgesi ile ithal edildi. TSE'nin Araç Uygunluk Belgesi'ni iptalinden sonra şirket yine enstitünün bir başka birimi olan Ürün Belgelendirme Merkezi Başkanlığı'ndan, 'Sanayi Bakanlığı'nın Tip Onay Belgesi verdiği bir taşıt için yeni bir teste gerek olmadığını' belirten bir yazı aldı. Yazı İETT'ye iletilse de sonuç değişmedi. Enstitünün yeni yazısını da ekleyerek aldığı izinleri gösteren belgeler ile Jinling otobüs sahipleri İstanbul İdare Mahkemesi'ne başvurdu. Mahkemeden İETT'nin ruhsat iptali kararını kaldırması halinde Çin otobüsleri yeniden trafiğe dönebilecek. Dış Ticaret'ten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'in Çin gezisi esnasında beraberindeki işadamı heyeti, Zhog Da ile temas kurmuş ve Türkiye'de ortak üretim için mutabakata varılmıştı.