Bir kişi, Cumhurbaşkanı adayına 9 bin lira bağış yapabilecek
4 Temmuz 2014 CUMA
Resmi Gazete
Sayı : 29050
YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARI
Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığından:
Karar No : 3072
- K A R A R -
Halkların Demokratik Partisi Eş Genel Başkanı Selahattin DEMİRTAŞ tarafından
Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 24/6/2014 tarihli dilekçede; Yüksek Seçim
Kurulunun 6/6/2014 tarihli, 2911 sayılı kararı ile kabul edilen 2014 yılında
yapılacak Cumhurbaşkanı seçiminde Cumhurbaşkanı adaylarının yardım, bağış, mal
bildirimine ilişkin usul ve esasları gösterir Örnek: 201 sayılı Genelge ile
Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin olarak kişilerin destekledikleri adaylara hangi
usul ve miktarda yardım ve bağış yapabileceğinin açıklandığı, tespit edilen
asgari koşulların içinde kalmak kaydıyla (bağış veya yardımın miktarı, makbuz
düzenlenmesi ve 1000 TL nin altında kalan miktarların aynı gün aday adına açılmış
banka hesabına yatırılması) bağış veya yardımın istenmesi ve toplanması usulünün
çeşitlendirilip çeşitlendirilemeyeceği hususunda;
1- Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Örnek:201 sayılı Genelge ile tespit edilen
hukuk çerçevesinde destekledikleri adaylara bağış veya yardım yapmak isteyen
kişilerden bağış veya mali yardım toplanması amacıyla GSM operatörleri aracılığıyla
kişilerin numaralarına mesaj göndermek ve mesaja 1000 TL nin altında herhangi
bir miktar yazarak cevaplandırılması şeklinde bağış veya yardım toplanmasının
tespit edilen kurallar dairesinde olup olmadığı, partilerin adaylarına ilişkin,
kişilerin cep telefonlarına mesaj göndermek biçiminde bağışta bulunup bulunamayacağı,
2- İnternet siteleri ve internet bankacılığı aracılığıyla bağış toplanıp toplanamayacağı;
şayet toplanırsa yurt dışında ikamet eden hem Türkiye hem de yabancı ülke vatandaşlığında
veya çifte vatandaşlık statüsünde bulunan kişilerin bağışta bulunup bulunamayacağı,
3- İnternet bankacılığı ve GSM operatörleri aracılığıyla toplanan bağışların
belgelendirilmesi yöntemlerinin nasıl olacağı,
konularında bir karar verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 101 ve 102. maddeleri ile 6271
sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu'nun 3. maddesi uyarınca Cumhurbaşkanının
görev süresi beş yıl olup, (6271 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesi uyarınca,
Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır.) Cumhurbaşkanı seçiminin,
Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde tamamlanacağı
hüküm altına alınmıştır.
Halen görev yapmakta olan Cumhurbaşkanının görev süresinin 28 Ağustos 2014 tarihinde
dolacak olması nedeniyle, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 5678
sayılı Kanun'un 4. maddesiyle değişik 101. maddesi ve 6271 sayılı Cumhurbaşkanı
Seçimi Kanunu'nun 2. maddesi uyarınca halk tarafından seçilecek olan Cumhurbaşkanının
seçim tarihi, Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilk oylama 10 Ağustos 2014 Pazar
günü, seçimin ikinci oylamaya kalması durumunda ise ikinci oylama 24 Ağustos
2014 Pazar günü olarak belirlenmiştir.
6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu'nun 2. maddesinin altıncı fıkrasında,
Yüksek Seçim Kurulunun, Cumhurbaşkanı seçimlerinin başlamasından bitimine kadar,
seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapmak
ve yaptırmak amacıyla, gerekli ilke kararları almaya, beşinci fıkrada sayılan
kanunlar ile bu Kanunda seçimle ilgili olarak yer alan bütün süreleri gerektiğinde
kısaltarak tespit ve ilana yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
6271 sayılı Kanun'un "Adaylara yardım" başlıklı 14. maddesinde; "(1)
Adaylar, yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan, tüzel kişilerden
ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek kişilerden bağış ve yardım alamazlar.
(2) Adaylar, Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenecek adaylık başvurusu süresi
içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Seçilen adayın mal bildirimi, seçim
sonuçlarının kesinleşmesini müteakip Resmi Gazetede yayımlanır.
(3) Her bir kişinin adaylara yapabileceği nakdi yardım miktarı, her bir tur
için en yüksek Devlet memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan
her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarını geçemez. Alınan bağış ve yardımlar
veraset ve intikal vergisinden müstesnadır. Adaylar ödünç niteliğinde para kabul
edemez.
(4) Seçimlerde şeffaflığın sağlanması amacıyla, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek
tutarın üzerindeki nakdi yardımlar adayların "Seçim Hesabı" olarak kendileri
adına açtıracakları bir banka hesabına yatırılır. Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek
tutarın altında kalan nakdi yardımlar ise makbuz karşılığında alınır ve seçim
hesabına yatırılır. Alınan bağış ve yardımlar sadece seçim harcamalarında kullanılır
ve başka bir amaç için tahsis edilemez.
(5) Adaylığın kesinleşmesinden seçim sonuçlarının kesinleşmesine kadar geçen
dönemde bağış ve yardımlar ile yapılan harcamalar Yüksek Seçim Kurulu tarafından
tasdik edilen listelere kaydedilir.
(6) Seçim hesapları ile bağış, yardım ve harcamalara ilişkin bilgi ve belgeler,
seçim sonuçlarının kesinleşmesini izleyen on gün içinde Yüksek Seçim Kuruluna
sunulur. Yüksek Seçim Kurulu bir ay içinde, seçim hesaplarını inceler ve varsa
usulsüzlükleri ve öngörülen limitlerin aşılıp aşılmadığını tespit eder. Bu aşamada
tespit edilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla Yüksek Seçim Kurulu tarafından
adaylara uygun bir süre verilir. Alınan bağış ve yardımlardan belirtilen limiti
aşan miktar ile harcanmayan kısım Hazineye intikal ettirilir. Kurul bu görevi
yerine getirirken Sayıştay'dan ve gerekli görülen diğer ilgili kamu kurumlarından
yardım alabilir.
(7) Yüksek Seçim Kurulunca yapılan inceleme sonuçları kesin olup, incelemenin
tamamlanmasını müteakip bir ay içinde ilan edilir.
(8) Aday, Yüksek Seçim Kuruluna önceden bildirmek şartıyla, seçim hesapları
ile gelir ve harcamalara ilişkin bilgi ve belgelerin kayda geçirilmesi ve ibrazına
ilişkin hususlarda 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik
ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yetki almış meslek mensuplarından veya
avukatlardan birini ya da birkaçını yetkili kılabilir. Bu durumda, yetkilendirilen
meslek mensubu, yukarıda belirtilen hususların yerine getirilmemesi veya eksik
yerine getirilmesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre sorumlu tutulur.
(9) Aday tarafından verilecek mal bildiriminin usul ve esasları, adaylar tarafından
kullanılacak listelerin şekil, içerik ve tasdiki, makbuzların şekil ve içeriği,
bastırılması, bağış ve yardımların alınması, kayda geçirilmesi, harcanması,
harcanmayan ya da bağış sınırını aşan kısmın Hazineye intikali ile bu maddenin
uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir."
hükmü yer almıştır.
Buna göre, Cumhurbaşkanı adaylarının, mal bildiriminde bulunmaları, kendilerine
yapılacak parasal yardım ve bu yardımın miktarı ile belgeye dayalı harcamalarının,
temin edilen defter ve kayıtlara eksiksiz olarak intikal ettirilmesine yönelik
iş ve işlemlerin, yukarıda açıklanan yasa hükümlerine uygun ve bir düzen içinde
yürütülmesinin sağlanması için Yüksek Seçim Kurulunun 6/6/2014 tarihli, 2911
sayılı kararı ile 2014 yılında yapılacak Cumhurbaşkanı seçiminde Cumhurbaşkanı
adaylarının yardım, bağış, mal bildirimine ilişkin usul ve esasları gösterir
Örnek: 201 sayılı Genelge kabul edilmiştir.
Cumhurbaşkanı adaylarının yardım, bağış, mal bildirimine ilişkin usul ve esasları
gösterir Örnek: 201 sayılı Genelge'nin "Bağış ve yardımlar" başlıklı 3. maddesinde;
"Adaylar, adaylığın kesinleşmesinden seçim sonuçlarının kesinleşmesine kadar
geçen dönemde yalnızca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan gerçek kişilerden
yardım ve bağış alabilecek olup, yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan,
tüzel kişilerden ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek kişilerden bağış ve yardım
alamazlar.
Adaylar sadece nakdi yardım alabilecek olup, ayni yardım kabul edemezler.
Bir kişinin her bir adaya yapabileceği nakdi yardım miktarı, her bir tur için
en yüksek Devlet Memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her
türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarını (9.082,51 TL) geçemez. Alınan bağış
ve yardımlar veraset ve intikal vergisinden müstesnadır. Adaylar ödünç niteliğinde
para kabul edemez.
Adaylar 1.000,00 TL'ye kadar olan (1.000,00 TL dahil) nakdi yardımları makbuz
karşılığında ve aynı gün seçim hesabına yatırmak üzere alabilirler. 1.000,00
TL'nin üzerindeki nakdi yardımlar ise, adayların "Seçim Hesabı" olarak açtırdıkları
ve Yüksek Seçim Kuruluna bildirdikleri bir banka hesabına bağış yapan tarafından
yatırılır.
Alınan bağış ve yardımlar sadece seçim harcamalarında kullanılır ve başka bir
amaç için tahsis edilemez.
Adaylığın kesinleşmesinden seçim sonuçlarının kesinleşmesine kadar geçen dönemde
bağış ve yardımlar ile yapılan harcamalar bu Genelge'nin 4. maddesinde belirlenen
ve Yüksek Seçim Kurulu tarafından tasdik edilen listelere günlük olarak kaydedilir.
Aday, Yüksek Seçim Kuruluna önceden bildirmek şartıyla, seçim hesapları ile
gelir ve harcamalara ilişkin bilgi ve belgelerin kayda geçirilmesi ve ibrazı
hususlarında 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Kanunu'na göre yetki almış meslek mensuplarından veya avukatlardan
birini ya da birkaçını yetkili kılabilir. Bu durumda, yetkilendirilen meslek
mensubu, yukarıda belirtilen hususların yerine getirilmemesi veya eksik yerine
getirilmesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre sorumlu tutulur."
düzenlemelerine yer verilmiştir.
Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde Cumhurbaşkanı adaylarına;
1- 6271 sayılı Kanun'un 14 ve Örnek: 201 sayılı Genelge'nin 3. maddelerinde
belirtildiği üzere yabancı ülke vatandaşlarının bağış ve yardımda bulunmalarının
mümkün olmadığına,
2- Adayların "Seçim Hesabı" olarak açtırdıkları ve Yüksek Seçim Kuruluna bildirdikleri
banka hesabına internet bankacılığı yöntemiyle bağış ve yardımda bulunulabileceğine,
bir kişinin her bir adaya her bir tur için yapabileceği nakdi yardım miktarının
(9.082,51 TL) banka kayıtlarına göre denetiminin yapılması gerektiğine,
3-Denetiminde zorluk yaşanabileceğinden internet sitesi aracılığı ile veya SMS
yöntemiyle bağış ve yardımda bulunulamayacağına,
karar verilmesi gerekmiştir.
S O N U Ç:
1- Cumhurbaşkanı adaylarına;
a) 6271 sayılı Kanun'un 14 ve Örnek: 201 sayılı Genelge'nin 3. maddelerinde
belirtildiği üzere yabancı ülke vatandaşlarının bağış ve yardımda bulunmalarının
mümkün olmadığına,
b) Adayların "Seçim Hesabı" olarak açtırdıkları ve Yüksek Seçim Kuruluna
bildirdikleri banka hesabına internet bankacılığı yöntemiyle bağış ve yardımda
bulunulabileceğine, bir kişinin her bir adaya her bir tur için yapabileceği
nakdi yardım miktarının (9.082,51 TL) banka kayıtlarına göre denetiminin yapılması
gerektiğine,
c) Denetiminde zorluk yaşanabileceğinden internet sitesi aracılığı ile veya
SMS yöntemiyle bağış ve yardımda bulunulamayacağına,
2- Karar örneğinin;
a) Seçime katılma yeterliliğine sahip siyasi partilerin genel başkanlıklarına,
b) Kurulumuz İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı ile Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne
gönderilmesine,
3- Karar örneğinin Resmi Gazetede yayımlanmasına,
25/6/2014 gününde oybirliği ile karar verildi.