Yeni sosyal güvenlik kanununda, çalışan emeklinin aylığı kesilmeyecek
Çalışan Emeklilerin Aylıkları Kesilmez
Ülkemizde 3 ayrı sosyal güvenlik kurumu ve buna ilaveten 20'den fazla banka ve borsanın da kendi emeklilik sandıklarından emekli olanların yaş ortalaması çok düşük ve emekli aylıkları da düşük olduğundan az olduğundan emeklilerin çalışması da bir realitedir. Normalde emekli olanlar çalışmaz, emekliler emekliliklerini bilirler, çalışanlar da çalışan olduğunu ama 1986 yılından beri de emekli olanların hem emekli aylıklarını alıp hem de sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeyerek çalışmaya devam etme imkanı getirilmiştir. 2007 yılında yürürlüğe girecek olan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile bu imkan bazı değişiklikler uygulanmaya devam edilecektir yani emekli olanlar hem emekli aylığını alıp hem de SGDP ödeyerek çalışmaya devam edeceklerdir.
01.01.2007 gününden sonra SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığının uygulama kanunları ortadan kalkıp yerine 5510 Sayılı SS ve GSS Kanunu uygulanmaya başlanacaktır.
-Emekli olduktan sonra çalışmaya başlayanların eskiden olduğu gibi yine iki tercihi olacaktır.
1-Emekli aylığım kesilmesin ben size SGDP ödeyeyim?
2-Emekli aylığım kesilsin size normal prim ödeyeyim?
Birincisini tercih edenlerin ödedikleri prim sadece işkazası veya meslek hastalığı geçirmeleri halinde sigortalıya yarar sağlayacak olup,
a-İşkazası veya meslek hastalığı nedeniyle istirahat alırsa kendisine istirahat süresince beyan ettiği kazancı üzerinden günlük 2/3 oranında geçici işgöremezlik (yevmiye) ödenecektir.
b-Uzuv kaybına daha doğrusu çalışma gücü kaybına uğrarsa kendisine gelir bağlanacaktır.
İkincisini tercih edenlerin ise daha sonra yeni duruma göre emekli aylığı hesaplatma hakları vardır. Esasen emeklilikten sonra çalışmaya başlayan işçi isterse emekli aylığını kestirip, normal çalışan gibi prim ödeyip daha sonra yeniden emekli aylığı hesaplatmak isteyebileceği gibi isterse emekli olarak SGDP ödeyerek de çalışmaya devam edebilir
Eski ve yeni durumu karşılaştırmak gerekirse;
1-Bağ-Kur, SSK veya T.C. Emekli Sandığı Emeklisi İşçi (SSK'lı) Olursa
ŞİMDİKİ DURUM (31.12.2006'ya Kadar)
Nerededen emekli olursa olsun emekli olduktan sonra bir fabrikada veya işyerinde işçi olarak çalışmaya başlayan bir kişinin emekli aylığına hiç dokunulmaz sadece işe başladığı işyerinde aldığı ücretin yüzde 30'u oranında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) SSK'ya ödenir. Bu yüze 30 oranının dörtte biri işçi ücretinden, yüzde 22,5 u da işverenden alınır.
Örnek: Bağ-Kur'dan 500 YTL. emekli aylığı alan bir kişi, işçi olarak çalıştığı işyerinden brüt 1000 YTL. ücret alıyorsa, 75 YTL. SGDP kesintisi ve 145 YTL. gelir vergisi ile damga vergisi kesintisi ile eline 780 YTL. ücret verilir ve Bağ-Kur emekli aylığı da 450 YTL. olarak ödenmeye devam olunur.
Örnek: SSK'dan halen 500 YTL. emekli aylığı alan bir kişi, işçi olarak çalıştığı işyerinden BRÜT 1000 YTL. ücret alıyorsa, 75 YTL. SGDP kesintisi ve 145 YTL. gelir vergisi ile damga vergisi kesintisi ile eline 780 YTL. ücret verilir ve SSK emekli aylığı da aynen yani 500 YTL. olarak ödenmeye devam olunur.
Örnek: ES'dan halen 645 YTL. emekli aylığı alan bir kişi, işçi olarak çalıştığı işyerinden BRÜT 1000 YTL. ücret alıyorsa, 75 YTL. SGDP kesintisi ve 145 YTL. gelir vergisi ile damga vergisi kesintisi ile eline 780 YTL. ücret verilir ve SSK emekli aylığı da aynen yani 645 YTL. olarak ödenmeye devam olunur.
YENİ DURUM (01.01.2007'den Sonra)
01.01.2007 gününden sonra Bağ-Kur, SSK veya T.C. Emekli Sandığı'ndan emekli olduktan sonra bir fabrikada veya işyerinde işçi olarak çalışmaya başlayan bir kişilerin emekli aylığına hiç dokunulmaz sadece bugüne kadar yüzde 30 olan SGDP oranı yüzde 33,5 olarak alınmaya devam edilir ve bu yüzde 33,5 ?un yüzde 14'ü işçi ücretinden, yüzde 19,5 ?u da işveren alınır.
2-SSK veya Bağ-Kur yada T.C. Emekli Sandığı Emeklisi-Kamuda işe başlarsa
ŞİMDİKİ DURUM (31.12.2006'ya Kadar)
-Nereden emekli olursa olsun ne kadar ücret alıyor olursa olsun kamuda memur veya işçi olarak işe başlayanların emeklilere, 5335 Sayılı Kanun gereğince EMEKLİ AYLIĞI ödenmez.
YENİ DURUM (01.01.2007'den Sonra)
-Nereden emekli olursa olsun ne kadar ücret alıyor olursa olsun kamuda memur veya işçi olarak işe başlayanların emeklilere, 5335 Sayılı Kanun gereğince EMEKLİ AYLIĞI ödenmez.
3-Bağ-Kur Emeklisi Bağ-Kur'lu olursa
ŞİMDİKİ DURUM (31.12.2006'ya Kadar)
Bağ-Kur'dan 600 YTL. emekli aylığı alan bir kişi Bağ-Kur'lu olmasını gerektirecek bir faaliyette bulunursa (vergi mükellefi-şirket ortağı vs olursa ) kendisine Bağ-Kur'dan ödenen emekli aylığı yüzde 10 eksiltilerek yani 60 YTL. (sosyal güvenlik destek primi kadar) eksiltilerek 540 YTL. olarak ödenmektedir.
YENİ DURUM aşağıdaki gibidir.
4- SSK veya T.C. Emekli Sandığı Emeklisi Bağ-Kur'lu olursa
ŞİMDİKİ DURUM (31.12.2006'ya Kadar)
-T.C. Emekli Sandığı'ndan veya SSK'dan emekli olup ayda 500 YTL. emekli aylığı alan bir kişi, Bağ-Kur'lu olmasını gerektirecek bir faaliyette bulunursa (vergi mükellefi-şirket ortağı olursa) Bağ-Kur'un 12 inci basamağının gelir tutarının yüzde 10'u kadar yani 63 YTL. sosyal güvenlik destek primini her ay götürüp Bağ-Kura ödemek zorundadır. Bu şekilde çalışanların, SSK'dan aldığı emekli aylığından bir değişiklik yapılmaz ve olmaz.
YENİ DURUM aşağıdaki gibidir.
5-Bağ-Kur, SSK veya T.C. Emekli Sandığı Emeklisi Bağ-Kur'lu Olursa
YENİ DURUM
-Bağ-Kur'dan, SSK'dan veya T.C. Emekli Sandığı'ndan emekli olup da, 5510 Sayılı Kanun'un 4/b maddesine tabi (Bağ-Kur'lu) olmasını gerektirecek bir faaliyette bulunan kişilerin (vergi mükellefi-şirket ortağı vs) kendisine ödenen emekli aylığına (Bağ-Kur'luların emekli aylığından kesilir) dokunulmaz buna karşın,
-Vergi mükellefi veya şirket ortağı ise;
Asgari ücret alt sınır olmakla birlikte asgari ücretin 6,5 katı da üst sınır olarak kendisine göre her ay dilediği rakam üzerinden beyan edeceği kazançları üzerinden beyan ettiği rakamın yüzde 33,5'u oranında SGDP ödemekle mükelleftir.
Örnek/
Ayda 531 YTL. kazandığını beyan ederse 178 YTL. SGDP ödeyecektir.
Ayda 3450 YTL. kazandığını beyan ederse 1156 YTL SGDP ödeyecektir.
İşçi Çalıştıran İşverenlerin Ödeyeceği SGDP Yükselecek
Emekli olup da (eski adıyla Bağ-Kur'lu olan) 4/b'li sayılan kişi işveren olup işçi çalıştırıyorsa bu kere SGK'ya (Sosyal Güvenlik Kurumuna) beyan edeceği kazanca alt sınır getirilmiş olup işçilerinden en yüksek ücretlisinden daha az gelir beyan etmeme esası getirilmiştir.
Nereden emekli olursa olsun emekli olduktan sonra (eski adıyla Bağ-Kur'lu) işyeri açan, şirket ortağı olan veya vergi mükellefi olan kişiler şayet sigortalı işçi de çalıştırıyorlarsa beyan edecekleri kazançları, çalıştırdığı işçilerinden en yüksek ücretlisinden az olamayacaktır.
Örnek/ İşçilerinden en yükseklisi eğer ayda -1000 YTL. alıyorsa, emeklinin ödeyeceği SGDP tutarı aylık, 335 YTL
-2000 YTL. alıyorsa ödeyeceği SGDP tutarı aylık 670 YTL. olacaktır.
-3450 YTL. alıyorsa 1156 YTL. olacaktır.
Köylü ve Küçük Esnaf SGDP Ödemeyecek
-Emekli olduktan sonra elinden geldiği zanaatkarlık veya esnaflık işi ile uğraşana ama Gelir Vergisi mükellefi olmayan küçük esnaf ile tarım işi ile iştigal edenler aylık gelirinin asgari ücretten az olduğunu belgeleyenler ise SGDP ödemeyecektir.
Ali Tezel/Bugün