Banka garantisi olmayan ödeme merkezleri aboneyi mağdur ediyor
Sıra beklemeden fatura yatırabilmeye imkan sağlayan ödeme merkezleri, küçük bir banka şubesi gibi faaliyet gösteriyor. Son dönemde bankaların fatura tahsilatından vazgeçmeye başlamasıyla bu ödeme merkezlerine ilgi de büyüyor.
Ancak suistimale açık olan sistem, fatura vurgunlarını da beraberinde getiriyor. Ruhsatı olmayan korsan merkezler, aboneden 'yatırdım' diye topladığı parayı cebe indiriyor. Vatandaşa da makbuz diye hiçbir geçerliliği olmayan bilgisayar çıktısı veriliyor. Uzmanlar, tüketiciye banka garantisi taşımayan ödeme merkezlerinden uzak durmaları tavsiyesinde bulunuyor.
Halen doğalgaz, su, elektrik ve telefon faturalarının yaklaşık yarısı, kurumların kendi vezneleri üzerinden ödeniyor. Yüzde 25'i bankalar aracılığıyla, yüzde 15'i internetten, yüzde 2'si de otomatik ödeme talimatıyla yatırılıyor. Geri kalan yüzde 8'lik dilimin ödemesi ise fatura ödeme noktalarından yapılıyor. Türkiye genelinde bu noktaların sayısı 2 bini geçti. Her ay sadece İstanbul'da 15 milyon fatura ödemesi gerçekleşiyor. Bu merkezler, yatırılan fatura başına aboneden 1-2,5 TL arasında komisyon alıyor. Ruhsatlı merkezlere bankalar kefil oluyor. Banka garantisi olmayan korsan ödeme merkezlerinde ise aboneler dolandırılabiliyor. Selim Arslan, korsan fatura ödeme merkezlerinin mağdur ettiği binlerce aboneden biri. Arslan, 120 TL tutan elektrik ve su faturasını İstanbul Yenibosna'da açılan bir ödeme merkezine yatırdı. Bir ay sonra gelen yeni faturada öncekinin ödenmediğini gören Arslan, 'yanlışlık oldu' düşüncesiyle fatura ödeme noktasının yolunu tuttu. Ancak dükkanın önüne gelince dolandırıldığını anladı. Aynı durumla karşılayan onlarca kişi de dükkanın önünde toplanmıştı. Kapanan merkezin camına 'Faturalardaki sorun 10 gün içinde düzelecek' yazılı bir levha yapıştırılmıştı. Arslan, birkaç gün sonra ise dükkanın boşaltıldığını, sahiplerinin de topladıkları parayla kayıplara karıştığını öğrendi.
Türkiye'de fatura ödeme merkezleri konusunda bayilik veren iki şirket bulunuyor. Bunlardan biri olan Multimerkez Ödeme Noktası'nın genel müdürü Fatih Uzun, genellikle sokak aralarında kurulan ve banka garantisiyle çalışmayan merkezlere karşı uyarılarda bulundu. Uzun, abonelere, "Faturalarınızı mutlaka banka garantisi sağlayan ruhsatlı ve güvenilir merkezlere ödeyin." tavsiyesini yaptı. Uzun, bayilik açmak isteyenleri anlaşmalı banka aracılığıyla takip ettiklerini, bu kişilere gayrimenkul ve teminat mektubu karşılığında izin verdiklerini söyledi.
Bayiler ayda ortalama 4-5 bin lira kazanıyor
Fatih Uzun, bir kamu bankasıyla yaptıkları anlaşma ile tüm ödemelerin nakit teminat güvencesinde olduğunu bildirdi. Şirketin halen 50 bayisi var. Multimerkez'in dışında Türkiye Finans Katılım Bankası güvencesiyle ve ING Bank garantörlüğünde çalışan yetkili ödeme merkezleri de bulunuyor. Uzun'un verdiği bilgiye göre bir fatura ödeme merkezi ayda ortalama 5 bin işlem gerçekleştiriyor. Aylık kazanç ise 4-5 bin TL'yi buluyor. 15 bin ile 30 bin lira arasında değişen yatırımla bayi açılabiliyor. 20 metrekarelik dükkan yeterli.
Telefon ve bilgisayar satışı da yapılacak
Amerika ve Avrupa'da tüm fatura ödemeleri otomatik olarak ay sonunda maaşlardan kesiliyor. Türkiye'de ise internet bankacılığının gelişmesiyle ortaya çıkan fatura ödeme noktalarını 'Türk usulü' şeklinde tanımlayan Multimerkez Genel Müdürü Fatih Uzun, Kıbrıs'tan bile teklif almaya başladıklarını kaydetti. 15 kişilik mühendis ve teknisyen ekibiyle çalıştıklarını anlatan Uzun, teknoloji firması olarak bayilerden gelen talebi anında yazılımcı arkadaşlarla entegre edebildiklerini ifade etti. Yakında bayilik noktalarında cep telefonu ve dizüstü bilgisayar satışına da başlayacakları bilgisini veren Uzun, oluşturacakları sanal katalog üzerinden e-ticareti Multimerkez'e indirgeyeceklerini dile getirdi.
Dolandırılmamak için bunlara dikkat edin!
FATURA yatırmadan önce bayinin lisansını kontrol edin.
YAPILAN işlem karşılığında verilen belgeyi inceleyin.
Mutlaka resmi kurumlardan alınmış vergi levhasını sorgulayın.
Hangı banka tarafından yetkilendirildiğine dikkat edin.
İşlem sonrasında bankayı arayıp işlemin gerçekleşip gerçekleşmediğini sorun.
ZELİŞ YILDIRAL