Vatandaş riskli binasını yıkmazsa valinin denetiminde yıkılacak
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, başta İstanbul, Kocaeli, İzmir ve Bursa gibi illerden başlamak üzere acil olan illerde riskli binaları yıkacaklarını söyledi. Bayraktar, "Eğer bir bina yıkılma riski taşıyor ve vatandaş da buna duyarsız ise belediye bunu tespit edip ona göre davranmalı. Vatandaş riskli binayı boşaltmaz ise Valinin komutasında belediye veya TOKİ tarafından yıkılacak." dedi.
Bayraktar, Bursa'da Kentsel Dönüşüm Yasasını anlattı. Dünyanın gelişerek değiştiğini ve globalleştiğini dile getiren Bayraktar, adeta bir köy halini aldığını ifade etti. Bu süreçte Türkiye'de de büyük gelişmeler yaşadığını kaydeden Bayraktar, dünya nüfusunun yarısının şehirlerde yaşadığını söyledi. Dünyanın bir taraftan gelişmesi ile şehirlere göçün yaşandığına vurgu yapan Bayraktar, bunun da Türkiye'nin önünde büyük bir sorun olarak durduğunu bildirdi. 21. yüzyılın başlarında dünya nüfusunun 7 milyara ulaştığını söyleyen Bayraktar, 2000 yılların başında 3.2 milyon kişinin kentlerde yaşadığını söyledi. Dünyadaki bu gelişmelerde şehirciliğini oluşturamayan Latin Amerika ve Afrika gibi ülkelerde ise çok ciddi kaçak yapılaşma olduğunu belirten Bakan Erdoğan Bayraktar, bu duruma Türkiye'de de rastlandığını belirtti.
Türkiye'de deprem başta olmak üzere risklerin fazla olması ve yapı stokunun büyük bir kısmının güvensiz olması nedeni ile afetler oluşmadan önce gerekle tedbirlerin alınmasına gerek duyulduğunu anlatan Bayraktar, "Türkiye'de 9 yıldır ciddi bir kentsel dönüşüm belediyeler eli ile yapılmakta. Ama bunlar bu gün bizim afet riski altındaki sorunları tamamen çözmüyor. Biz sadece deprem değil sel, taşkın, heyelan gibi tüm afetlerde Türkiye risk altında. Marmara, İstanbul, Kocaeli, Bursa gibi ekonominin yüzde 60-70'i bu bölgede, Nüfusun da büyük çoğunluğu buralarda. Bizde bu nedenle bu yasayı çıkardık." diye konuştu.
MARMARA DEPREMİNDE ÜLKE EKONOMİSİNİN YÜZDE 15'İ KAYBOLDU
1999 Marmara depreminden sonra Türkiye'de bir travma oluştuğunu ve bundan sonra yöneticilerin daha ciddi düşünmeye başladığını söyleyen Erdoğan Bayraktar, şunları söyledi: "Ülke zenginliğinin yüzde 90'ı ciddi deprem riski altında. 1939 yılındaki Erzincan depreminde büyük felaket yaşadık. 1999 depreminde 45 saniyede ülkemizin ekonomisinin yüzde 15'i kayboldu. Olası İstanbul depreminde olası senaryolar var. Uzmanların yaptığı tahminlere göre, 1 ve 2 milyon insanın evsiz kalacağı ve ciddi bir şekilde can kabının olacağı öngörülüyor. Van depreminde de büyük bir maddi külfetinde geleceği açık."
Nüfus yoğunluğu olan Aydın, Balıkesir, Bursa gibi kentlerin dikkate alınarak ülkenin yaklaşık 30 milyonlu nüfusun kapsayan bölgelerinde deprem riskinin olduğuna işaret eden Bakan Bayraktar, "Başta İstanbul, Kocaeli, İzmir ve Bursa gibi illerden başlamak üzere acil olan illere bu dönüşümü yapacağız. Afete hazırlık kanunun hazırlanması sürecinde eski kanunları taradık. Onlardan ve ilgili belediyelerden ciddi bir şekilde yararlandık." şeklinde konuştu.
Bakan Erdoğan Bayraktar, afet öncesinde eksiklikler bulunduğunu belirtirken şunları kaydetti: "Afet risklerinin önlenmesi ve kentsel dönüşüme yönelik bir takım düzenlemeler var ancak bunların finansman boyutu zayıf olması ve yaptırım gücünün zayıf olması nedeni ile yeni bir düzenlemeye ihtiyat duyuldu. Bunlara rağmen TOKİ ve ilgili belediyeler ciddi bir çalışma yaptı Cumhuriyet tarihinde görülmeyen şekilde son 9,5 yılda çalışma yapıldı ve kaçak yapılaşma ile gece kondu azaldı. Durma noktasına geldi." dedi.
"YIKIMLAR VALİNİN DENETİMİNDE BELEDİYELERCE YAPILACAK"
Yasanın insanların hayat hakkını öne ala ve can ve mal güvenliğini sağladığında dikkat çeken Bayraktar, şöyle devam etti: "Yasa sosyal nitelikli bir yasa ve yasanın muhatabı insanlardır. Bu yasa ile vatandaşlarımızda muhatap olmak istiyoruz. Bu yasadan yararlanarak ve vatandan evinden şüpheleniyorsa bunu dönüştürsün. Biz devlet olarak valilik olarak, belediyeler ve TOKİ olarak, bakanlık olarak sizin yanınızdayız. Ama Eğer bir bina yıkılma riski taşıyor ve vatandaşta buna duyarsız ise belediye bunu tespit edip ona göre davranmalı. Vatandaşa 60 gün mühlet verilecek, eğer vatandaş ben bunu satacağım diyorsa ona bu mühlet verilecek eğer bu sürede bir şey yapılmaz ise ikinci bir süre verilebilir. Ona rağmen vatandaş riskli binayı boşaltmaz ise Valinin komutasında belediye veya TOKİ tarafından yıkılacak. Valilik denetiminde fili yıkılma yapılacak. Biz de orada elimizi taşın altına koyarak kamu kurumlarında ki sorumlularda görevini yerine getirmezse onlarda sorumludur."
Riskli alanların yasanın hükümlerini içereceğini anlatan Bakan Erdoğan Bayraktar, "Riskli yapılarda bir depremde dayanamayacaksa buna riskli yapı denecek. Binalar yıkıldıktan sora yeniden yapılması için ise nitelikli çoğunluk sistemi getirdik. Yıkımlarda itiraz yolu da açık olacak. Bakanlığını görevlendireceği 3 kişi ile üniversiteden alınan uzmanlarla bu tespitler yapılacak. Vatandaş itiraz edebilecek ve değerlendirilecek." diye konuştu.
Vatandaşlara kiracı da olsa ekonomik durumu iyi değilse bir fon oluşturarak TOKİ konutlarından konut yapma ve iş yeri yapmayı da deneyeceklerini anlatan Bakan Bayraktar, en önemli yönünün ise teknik müşavirliğin gelişeceğini anlattı. Türk müteahhitlerinin dünyada Çin'den sonra en çok iş aldıklarını ifade eden Bayraktar, Türkiye'de teknik müşavirliğin yetirince gelişmediği için bu yatırımları yetercine dövize çeviremediklerini dile getirdi.
Depremlerde ciddi can ve mal kayıplarının yaşanmasının Türkiye'nin gelişmesini geriye götüreceğine vurgu yapan Bakan Erdoğan Bayraktar, yakın zamanlarda ciddi depremlerin yaşandığına dikkat çekti. Yasanın sihirli bir değnek olmadığına işaret eden Bayraktar, buna insanüstü bir gayretin ve sahiplenmenin gerektiğini söyledi. Bunun sağlanması ile 2 senede ciddi bir gelişme beklediklerini kaydeden Bayraktar, "20 yıl sonra çocuklarımız şehirleri pırıl pırıl kentleri oldan bir ülkede yaşayacak. Bursa da bunun için çok önemli. Bursa amiral ve Türkiye'nin 4. büyük kenti. Her bakımdan çok önemli. Bursa bu işte sürükleyici rol oynarsa 650 bin konuttan büyük bir bölümü bu günün teknolojik ve afetlere dayanıklı değil. Yıldırım belediyesi başkanı 50 bin konut yapacağım diyor. Eğer 50 bin konut yaparlarsa bu işi rahat yaparız diye düşünüyorum." diye konuştu.
İŞE GÖNÜLLÜ VE HAZIRLIKLI OLAN YERLERDEN BAŞLAYACAĞIZ
Bu işe razı olma ve gönüllük esansa göre başlayacaklarını anlatan Bakan Erdoğan Bayraktar, şöyle devam etti: "Valiliklerden ve kaymakamlıklardan dahi istekler var. Bizde bunların hepsini bir anda yapamayacağımıza göre hangisi bu konuda daha çok istekli ve uyun ise oradan başlayacağız. Bizim hesap kitabımız projesin hazırlamış belediye başkanı ve valilerimizledir. Kolay, acil ve istekli olanlardan başlayacağız. Bunu Allah için yapmalıyız. Bu en büyük sevaptır. Bu büyük bir Sadakai cariye'dir. Çünkü biz bunu yaparsak bir çok insanın canı kurtulacak."
İşin son derece zor olduğunu dile getiren Bakan Bayraktar, bunun vatandaşa iyi anlatılması halinde bu işin başka şekilde malzeme etmek isteyenlere, art niyetlilere ve sorun çıkarmak isteyenlere malzeme kalmayacağını bildirdi.
Bu işi yaparken eleştiri ve denetime açık olacaklarını söyleyen Bakan Bayraktar, sözlerini şöyle tamamladı: "CHP'nin de katılımını alarak bu yasayı hazırladık. Biz bu işlerde başarılıyız. Biz son 9,5 yılda Türkiye'ye çağ atlattık. Kim ne derse desin. Hangi belediye başarılı olursa olsun parti ayrımı yapmadan çalışıyoruz. Herkese ihtiyacımız var. Elbirliği ile sarılıp bu işi ciddi manada götüreceğiz. Bir ortak akıl ortaya koyarsak ciddi bir şekilde başarılı olup beklenen zamandan daha kısa sürede oluşum sağlarız."